Ga terug naar ‘Af’

Terug
Mijn oog werd getroffen door de titel van een artikel op Linked In. ‘Terug naar vooruitgang in de GGZ’ . Een intrigerende titel. Wat is dat nou, terug naar de vooruitgang. Het was voor mij een uitnodiging tot lezen en dat bleek zeer de moeite waard. Het artikel is geschreven door GZ psycholoog Michiel Linssen. Hij vraagt met zijn artikel aandacht voor het feit dat de hulpverlening er in de afgelopen decennia niet effectiever is geworden ondanks alle extra opleidingen accreditaties en registraties die er gesteld worden aan de mensen die in de hulpverlening actief zijn. Wat we met al die extra’s aan eisen en methodes over het hoofd zijn gaan zien is dat de basis van welke behandeling dan ook, in een goede relatie tussen de hulpverlener en de hulpvrager ligt. Linssen haalt een voorbeeld aan van een collega die schrijft dat hulpverleners vooral gericht zijn op het zo snel mogelijk tevoorschijn toveren van een goed behandelmethode, net zoal stripheld Lucky Luke zijn pistool trekt en daarmee zo snel is dat hij zijn eigen schaduw voor is.

Effectief
Linssen verwijst naar een collega therapeut Errez Bar, die in een artikel schrijft over een vraag die hij stelde bij een cursus die hij gaf aan hulpverleners. Hij vroeg daar wat de meest effectieve manier was om psychische klachten te bestrijden. Er kwamen een verscheidenheid aan antwoorden, er werden allerlei methoden opgenoemd maar niemand noemde de meest effectieve manier. Zegt Bar en de mensen keken nogal beteuterd toe hij die noemde. Het meest effectief blijkt  ‘spontaan herstel’ te zijn.

Aandacht
Ik moest onmiddellijk denken aan een recente bijeenkomst met hulpverleners waar ik bij aanwezig mocht zijn. We kregen een complexe casus gepresenteerd en de inleider vroeg wat in die situatie nu de beste eerste aanpak zou zijn. Er kwamen diverse antwoorden uit de zaal. De inleider had echter een afwijkend antwoord en dat was ’aandacht’. Het ging om een relatie maken, door te luisteren door goed waar te nemen, door vertrouwen te geven en zelf betrouwbaar te zijn. Linssen schrijft dat we zo langzamerhand vergeten zijn dat het begint bij ons zelf en de relatie die we aangaan met de hulpvrager. Ik moest denken aan het ouderwetse plakken van een fietsband, daar schreef ik al eens eerder over. Als je niet eerst goed schuurt en schoonmaakt lukt het plakken echt niet.

Sterke directeurs
In het artikel van Linssen zag ik veel verbanden met het artikel wat professor Fredrik Anseel kort daarvoor schreef. Het artikel van Anseel gaat over leiderschap en in het bijzonder over schoolleiderschap. Hij spreekt met zijn artikel schooldirecteuren aan. ’Sterke directeurs praten continu met hun leraren’ staat er boven het artikel. In het artikel benadrukt  Anseel hoe belangrijk de relatie tussen de directeur en de leraar is. Zonder een relatie wordt het niets, dus werk daar eerst aan.

Fundamenteel
Die relatie is fundamenteel voor een goede school werking. Het begint met het werken aan een absoluut vertrouwen en een veilige sfeer,  pas als die sfeer er is kun je mensen feed-back geven. Feed back wordt volgens Anseel alleen benut als er vertrouwen is en de ander volledig van de goede bedoelingen overtuigd is. In zijn artikel gaat Anseel daar uitgebreid op in. Feed-back is belangrijk, het is nodig om te leren maar pak het verstandig aan. Beschrijf wat je ziet en wat dat bij je oproept. Ga vervolgens met de ander onderzoeken wat er te veranderen of te verbeteren valt. Dat lukt heel veel beter als je als met grote regelmaat met je mensen in gesprek bent.

Pappen en nathouden?
Helaas ken ik nog heel wat bestuurders die  denken dat een goed relatie betekent dat je elkaar gelijk geeft en dat je verplicht bent tot pappen en nathouden. Dat een goede relatie effectieve feed-back in de weg staat. Het tegenovergestelde blijkt echter waar te zij. Het is echter wel belangrijk om altijd bij de les te blijven om niet gemakzuchtig te worden. Ook daar schrijft Anseel enkele behartenswaardige dingen over.
Verandering verheerlijken
Hij schrijft dat we in onze moderne samenleving verandering verheerlijken en hij benadrukt in mijn ogen terecht dat je kunt perfectioneren en excelleren door lang hetzelfde te doen. Lang hetzelfde doen is echter geen garantie dat je gaat excelleren, je moet ook blijven leren. Het is de verantwoordelijkheid van leidinggevenden om ervoor te zorgen dat mensen blijven leren. Niet van nieuwe theorie maar van de eigen praktijk. Dat kun je doen door vragen te blijven stellen door te confronteren, door uit te dagen, door in gesprek te zijn, door op een coachende manier leiding te geven. Anseel is hier in het goede gezelschap van Henri Mintzberg, die ook de overtrokken aandacht voor veranderen aan de kaak stelt( zie mijn blog daarover).

Trucjes
Om een lang verhaal kort te maken. Zowel Linssen als Anseel zijn kritisch over nieuwe methoden en trucjes om mensen te veranderen of in beweging te krijgen. Als de relatie niet in orde is dan is de rest tijdverspilling en als de relatie wel in orde is dan werkt veel wel omdat het vooral gaat om bij die ander iets op gang te brengen of op gang te houden.
Niet allen on de hulpverlening maar ook in het onderwijs en in het denken over leiderschap, management en organisatie of openbaar bestuur is het van het allergrootste belang om terug te gaan zodat er vooruitgang geboekt kan worden. Dat terug is, terug naar de relatie met de mensen met wie je werkt. Niet met trucjes maar vanuit echte bekommernis zoals Anseel dat zo mooi benoemt.
Hoe ga jij dat aanpakken?

Als je gedrag overeenkomt met wat je zegt ben je geloofwaardig. Als je gedrag en je praten discrepanties vertonen verlies je die geloofwaardigheid. Waardoor wordt je gedrag bepaald? Lees dat in het blog ‘Walk you talk’.

Artikel lezen

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl