Mentale kaarten, wie tekent die?

Voorlezen
‘Pap, ik wil je even iets voorlezen’, luister je even? Het was een van mijn dochters die dat kort geleden vroeg. Ze stelt die vraag wel vaker. Maar dit maal leek ze ongeduldig. Ze was onder indruk van wat ze gelezen had. Het ging om het begin uit de paralelle levens van Theseus en Romulus. Mijn dochter vond het erg mooi geschreven maar ik werd vooral getroffen door wat Plutarchus daar schrijft. Het gaat om de zin waarmee Plutarchus zijn biografie van Theseus en Romulus opent. Hij beschrijft  daar hoe geografen, die een kaart maken, de voor hen onbekende gebieden vullen met objecten (meestal beangstigende), die aan hun fantasie ontspruiten. Mijn dochter las de zin voor omdat ze het zo’n mooie zin vond, ze prees de schrijfkunst van Plutarchus, die zoveel informatie in één zin kon onderbrengen.

Link
Bij mij ontwaakte er onmiddellijk een link naar mij eigen  werk, het begeleiden van mensen in hun ontwikkeling naar effectief leiderschap en alle beangstigende beelden zo’n reis belemmeren en die je de verkeerde kant opsturen. Ik zou zelfs nog wat verder kunnen gaan het gaat ook om alle beelden en fantasieën, die een effectieve communicatie tussen mensen in de weg staan. Wij lijken vaak een beetje op die geografen waar Plutarchus het over heeft.

Intekenen
Ook wij maken kaarten maar dan mentale kaarten. Die kaarten maken wij in ons hoofd. Wij maken ons in ons een voorstelling van de situatie die we aan zullen treffen , van de moeilijkheden die we moeten overwinnen om een doel te bereiken. De onbekende gebieden op de kaart zijn dan vaak mensen met wie te maken krijgen. Plutarchus noemt, wilde dieren, woestijnen, moerassen of ijsvlaktes als de objecten, die door de geografen worden ingetekend. Hij heeft het niet over zaken, die je uitnodigen dat onbekende gebied te betreden. Kennelijk hadden die geografen uit het verleden er behoefte aan mensen te belemmeren in het reizen in onbekend gebied.

Mentale kaarten
In de  trainingen die ik geef maar ook in mijn coaching ontmoet ik vaak mensen, die last hebben de van beelden, die ze in hun mentale kaart ingetekend hebben. Het lastige is dat ze die beelden niet beschouwen als beelden die hun onderbewuste ingetekend heeft. Ze denken dat die beelden de werkelijkheid weergeven waar ze mogelijk mee geconfronteerd worden. Het wordt daarbij nog een ingewikkelelder omdat beelden, die ze over zichzelf hebben ook vaak door die ‘stiekem inwonende’ geograaf zijn ingetekend. Dat beelden die we over onszelf hebben vaak niet kloppen leren we uit de onderzoeken waar D. Lieberman in zijn boek ‘Social’over schrijft. Dat betekent dat we in ons handelen minder effectief zijn omdat we gehinderd worden in ons handelen door onjuiste informatie over anderen en maar ook over onszelf.

Effectieve besturing
Professor A.C.J De Leeuw beschrijft als voorwaarden voor effectieve besturing, een doelstelling maar ook een kloppend model van het bestuurd systeem , het systeem waarop we invloed uit willen oefenen, de juiste informatie omtrent de toestand en de omgeving en voldoende stuurmaatregelen en voor dat laatste is het vooral belangrijk dat we een goed beeld van onszelf hebben. Wat we kunnen en waar we minder goed in zijn. Het is dus belangrijk dat onze kaarten een beetje kloppen met de werkelijkheid. Dat we niet gehinderd worden door belemmerende vooronderstellingen, vooroordelen en onderschatting of overschatting van onszelf. Plutarchus was zich daar aan het begin van onze jaartelling al erg bewust van en hij beschrijft hoe hij zijn bronnen controleert en met elkaar vergelijkt om zoveel mogelijk van de verdichtsels of fantasieën op te ruimen. In d geschiedenis is steeds opnieuw gebleken hoe belangrijk dat is. Balthasar Becker  wijde er zijn boek ‘De betooverde wereld’(1691) aan.

Act like a leader
In haar boek Act like a leader think like a leader laat Herminnia Ibarra zien dat we nog steeds gehinderd worden door onze mentale kaarten. Ze moedigt mensen die hun leiderschap willen ontwikkelen op om in actie te komen om vooral dingen uit te proberen. Handelen helpt je ontdekken hoe de wereld in elkaar zit en handelen zorgt in combinatie met de reflectie op dat handelen voor echt leren. Je vervangt dan de verdichtsels op je mentale kaarten door hoe het in werkelijkheid echt in elkaar zit. Je verkleint dan de blinde vlek en het onbekende gebied, die wij kennen uit het Johari Window. Je maakt dan ook de leercyclus van Kolb rond en zorgt dat je blijft leren.

Leiding geven aan jezelf
Het is voor ons een belangrijke reden om in onze training Excellent Leiderschap te beginnen met een blok leiding geven aan jezelf. In dat blok wordt gewerkt aan het vervangen van verdichtsels en fantasieën door beelden die meer aansluiten op de werkelijkheid. Feed back speelt daar een belangrijke rol in. Het is daarbij belangrijk dat je feed back zoekt want als je het zelf zoekt is feedback effectiever.

Andere mensen
Lieberman laat in zijn boek zien hoe we andere mensen nodig hebben om over onszelf te leren. Alleen lukt dat niet laat hij met zijn onderzoeken zien. Interactie met anderen is van groot belang. In de reactie van anderen op ons gedrag leren we over ons zelf en voor anderen geldt dat trouwens ook. Plutarchus schreef zijn parallelle levens ook met het doel de leer ervan te doen leren. Het ging hem in het bijzonder over moraal. Plutarchus wilde zijn lezers een spiegel voorhouden en ze zo stimuleren tot de juiste morele keuzes. Ik weet helaas niet hoe effectief die pogingen van Plutarchus zijn geweest.

Voor wie hierover of over iets anders vrijblijvend verder wil praten bel 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl