Op de grond blijven

CEO

My name’s Joe, I’m the CEO
Yeah I’m the man makes the big wheels roll
I’m the hand on the green-light switch
You get to be famous, i get to be rich
Go get me a kid with a good looking face
Bring me a kid can remember his place
Some hungry poet son-of-a-bitch

He gets to be famous, I get to be rich

Or bring me a girl
They’re always the best
You put ‘em on stage and you have them undress
Some angel whore who can learn a guitar lick
Hey! Now that’s what I call music!

Nemen
Zo begint de song Joe van Tom Petty, de recent overleden rocker. Het is een song die gaat over iemand die bepaald hoe het gaat in zijn wereld, iemand die neemt om er beter van te worden. Het is een liedje dat gaat over de muziek industrie een industrie waar Petty niet zoveel mee op had. Een wereld van de baas spelen en niets voor een ander overlaten. Een wereld waarin alleen de dollars tellen.

Macht
In de NRC van 8 december 2017 stond een artikel van Gemma Venhuizen over het onderzoek van hoogleraar psychologie Dacher Keltner. Boven het artikel staat. “Wie eenmaal aan de macht is wordt minder empathisch”. Dat gaat zeker op voor de CEO waarover Petty zingt.
Keltner die zich al  20 jaar bezig houdt met de paradox van macht. De houding en het gedrag nodig om macht te verwerven, raak je kwijt als je die macht eenmaal hebt.

Delen
Waar gaat het volgens Keltner om, waar komt macht vandaan? Macht komt, zo blijkt uit onderzoek, uit handelen waar anderen voordeel uit kunnen halen, het gaat dan om empathie hebben, samenwerken met anderen, een open houding, eerlijkheid en vrijgevendheid. En juist die zaken verdwijnen als we eenmaal macht hebben. Aaron James bevestigt dat in zijn boek ‘Assholes a theory’.

Recht
Hij schrijft daarin dat mensen die macht verworven hebben denken dat ze het recht hebben regels te overtreden. Ze dringen voor, ze rijden te hard en maken makkelijk misbruik van anderen. En volgens Keltner is dat precies  de reden dat macht ze uit de vingers glipt. Als we eenmaal macht hebben liegen en bedriegen we makkelijker, hebben makkelijker seksuele affaires (Me too) en we bedienen ons makkelijker van groffe taal. Door dat gedrag raken we onze invloed weer kwijt.

Daadkracht
Het gekke is dat mensen vaak het omgekeerde denken. In sessies met managers over een coachende leiderschapsstijl hoor ik vaak mensen zeggen dat er toch ook daadkracht nodig is om echt leiderschap te tonen. Er is kennelijk een behoefte om anderen te kunnen dwingen. Dat sluit totaal niet aan bij de onderzoeksresultaten van Keltner. Hij zegt dat in onze tijd waarin er sprake is van toenemende complexiteit en zaken steeds meer met elkaar te maken hebben, vertrouwen hebben in elkaar  en met elkaar verbonden blijven steeds belangrijker worden.

Weggeven
En het bijzondere van macht is dat het groeit als je het weggeeft zegt Keltner. En dat is precies wat je doet als je coachend leiding geeft dan nodig je de mensen met wie je werkt uit om macht te nemen over hun eigen werk. Door dat te doen vergroot je je eigen macht blijkt uit onderzoek.

Evenwaardigheid
In onze ideeën over coachend leiderschap speelt evenwaardigheid een belangrijke rol. Het is één van de waarden die het fundament vormen onder onze benadering van coachend leiderschap. Evenwaardig zijn betekent dat je de ander dezelfde waarde toekent als jezelf. Je bent geen beter mens dan de ander en de ander is geen beter mens dan jij bent. Als mensen ben je hetzelfde waard.

Voetstuk
En daar zit denk ik de kern van de machtsparadox van Keltner. Je verkrijgt macht door goed te doen en daardoor kom je ongemerkt op een voetstuk terecht. Dat doe je waarschijnlijk niet alleen zelf maar dat doen de mensen om je heen ook met jou. Dat was voor mij een belangrijke reden om in 1999 vanuit Indonesië terug te gaan naar Nederland. Ik omschreef het toen als los komen van de grond. Het is heel moeilijk om bij al die waardering met beide benen op de grond te blijven staan. Je gaat je om met Aaron James te spreken ‘entitled’ voelen en je verliest de evenwaardigheid uit het oog.

Reflecteren
Het is nu bijna kerst en voor veel mensen is dat een periode om te reflecteren. Om te kijken ben ik nog goed bezig, moet ik mijn koers aanpassen?
In een artikel in de HBR van vorig jaar deelde Keltner een lijstje vragen, die je kunnen helpen bij die reflectie.
Ik deel ze hier graag.

Overal waar je voor ja gekozen hebt kun je nu één punt geven, de nee antwoorden krijgen 0 punten. Hoe hoger je hebt gescoord hoe belangrijker is het om je een goed bewust te worden van je eigen gedrag en waar nodig te werken aan verandering ervan.

Fijne feestdagen en een gelukkig nieuwjaar!

Hierover of over iets anders verder praten bel 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl