Wat is jouw werkelijkheid?

Andalusië
Een week gelden was ik in de gelegenheid om Sevilla, Cordoba en Granada  in Andalusië in het zuiden van Spanje te bezoeken. Wat is daar veel te zien. Wat een indrukwekkende bouwwerken hebben mensen van lang geleden ons daar nagelaten. En op heel veel plaatsen kom je er de hand van karel V tegen. De man aan wiens hof in Brussel de voorvader van onze koning Willem van Oranje werd opgevoed en opgeleid tot diplomaat. Onder diens zoon Filips II, de van Spanje een rijk met het katholieke geloof tot staatsgodsdienst wilde maken begon in 1568 het conflict wat wij nu de tachtig jarige oorlog noemen. In Andalusië kom je ook de naam van Fillips II regelmatig tegen. Hij wilde niet zoals zijn vader,  in Brussel zijn en besloot zich in Sevilla te vestigen. Vanuit een prachtig paleis daar regeerde hij het rijk waar de zon nooit onder ging.

Informatie
En voor het nemen van beslissingen was hij afhankelijk van informatie, die hij vaak schriftelijk kreeg  uit alle delen van zijn rijk. Dat was in die tijd natuurlijk heel vaak zo. De radio, de TV en het internet kennen we nog niet zo lang. Iemand die leiding gaf was dus altijd afhankelijk van de beelden, die tot stand kwamen op basis van de brieven en mondelinge verslagen en tekeningen van anderen. En die anderen wisten dat, ze probeerden de besluitvorming van de vorst te beïnvloeden.

Beelden
Dat deed Columbus bijvoorbeeld bij de grootouders van FillipsII. Hij wilde koste wat het kost de westelijke route naar Indië ontdekken en overdreef in zijn verslagen de rijkdom, die er te halen was in de door hem ontdekte delen van Amerika. Hij probeerde bij de vorst ook het beeld te doen ontstaan dat de mensen, die hij ontmoet had makkelijk tot het Katholieke geloof bekeerd konden worden en dat er op die manier één groot Spaans rijk gevestigd kon worden. En op het beeld wat zo bij de Spaanse vorsten ontstond werden de beslissingen genomen. En zo werden er veel ontdekkingsreizigers op pad gestuurd om die rijkdommen te verzamelen en de mensen in die nieuwe wereld tot het katholieke geloof te bekeren. Dat leek heel makkelijk. Columbus had geschreven dat hij geen religie ontdekt had bij de mensen, die hij ontmoette. Dus het leek allemaal erg gemakkelijk. Het resultaat was een ongelooflijke hoeveelheid slachtoffers onder de Indianen. Er werd veel geweld gebruikt.

Verantwoordelijkheid
En wie was er verantwoordelijk. De koning en zijn vrouw, die zich baseerden op de verslagen van oa. Columbus of de ontdekkingsreizigers en de missionarissen die handelden in opdracht van de koning. De koning wist niet beter en de anderen deden wat hen was opgedragen.
In mijn vorige blog schreef ik over Peter Kolbe, die voor de Nederlandse overheid moest opschrijven en tekenen wat hij zag in Zuid Afrika. En hij schrijft in zijn rapport allerlei negatieve kwalificaties op over de lokale bevolking. En zo ontstaat er een beeld bij de mensen aan de top of er wordt een beeld, een vooroordeel, bevestigd wat er al was. Een goed beeld van de realiteit is echter noodzakelijk om de juiste maatregelen te nemen.

Verkeerde maatregelen
Een onjuist beeld leidt gemakkelijk tot de verkeerde maatregelen. Slavenhandel of  uitbuiting van arbeiders zijn daar voorbeelden van.  En bij het invoeren van coachend leiderschap in een grote retail organisatie ontdekte ik dat een deel van de managers van mening was dat dat in hum organisatie niet kon omdat ze daar de verkeerde mensen voor hadden. Terwijl een andere groep managers van mening was dat het wel degelijk mogelijk was. Hoewel het om dezelfde mensen ging, geworven door dezelfde PZ ‘rs .

Visie en werkelijkheid
Het is voor een leidinggevende belangrijk om een visie te hebben, om te weten wat je wilt bereiken of realiseren. Maar het is minstens zo belangrijk om de werkelijkheid waarin je moet handelen go ed te kennen. Professor De Leeuw noemt in zijn boek Organisaties:Management, Analyse, Ontwerp en verandering; Informatie omtrent omgeving en toestand van het systeem een noodzakelijke voorwaarde om tot effectieve besturing van een organisatie te kunnen komen. En dat is in onze tijd geen kwestie meer van een brief of een rapport lezen of achter je bureau in een spreadsheet vast stellen hoe het ervoor staat mat de KPI’s .

Beeldvorming
Maar het is belangrijk je te realiseren dat je op basis van alle data die er in je hoofd komen een beeld ontstaat. Dat beeld komt  voor deel en misschien wel het grootste deel  onbewust tot stand. Karel V en Fillips II, maakten hun eigen beelden op basis van de beperkte beelden, die ze van anderen aangereikt krijgen. We kennen allemaal situaties waarin leidinggevenden een hekel hebben aan informatie die hun beeld verstoort. Dat betekent extra werk voor de leidinggevende en opnieuw vast stellen van hoe er gehandeld moet worden. En zo’n verstoring kan als erg hinderlijk ervaren worden.

Scherp stellen
Toch is het van het allergrootste belang om ervoor te zorgen dat je perceptie van de werkelijkheid  dicht bij die echte werkelijkheid is. Nokia, V&D, ABN AMRO, de politie maken onverbiddelijk duidelijk wat er gebeurt als je perceptie van de werkelijkheid niet klopt. Het zijn ook allemaal voorbeelden van situaties, waarin leidinggevenden hun best deden , de werkelijkheid te veranderen zodat die paste in het beeld wat zij graag wilden zien.

Actief
Het is daarom van essentieel belang om actief op zoek te zijn naar een zo goed mogelijk beeld van die werkelijkheid. Zorg er daarom voor dat je je je bewust bent van je eigen vooringenomenheid . Neem de tijd om daarop te reflecteren. Zorg dat er mensen om je heen zijn, die kritisch durven zijn. Moedig mensen in je omgeving aan om tegen te spreken. Beloon ze als ze dat doen. Zorg dat je communicatiekanalen in de organisatie, met name die van beneden naar boven open zijn. Zorg dat je weet wat er speelt in je bedrijf en wat er speelt in contacten met klanten of met de burgers. Vertrouw niet alleen op surveys en vragenlijsten maar ga actief op zoek naar informatie. Richt je daarbij niet allen op kwantitatieve ( de KPI’s) maar vooral ook op kwalitatieve informatie. Ga het gesprek erover aan, vraag door. Zoek naar andere perspectieven.

Met aandacht
In hun boek Managing the unexpected, gaan Karl Weick en Kathleen Sutcliffe uitgebreid in  op hoe je dat aanpakt in je organisatie. Het sleutelwoord is “met aandacht”. Ik schreef daar eerder een serie blogs over.
Laat je niet verassen door ik wist het niet, ik heb het niet gezien. Maar zorg ervoor dat je behalve een helder toekomstbeeld ook beschikt over de juiste informatie. Jij bent verantwoordelijk zorg daarom dat je de werkelijkheid kent.