Vlieg of spin

Veel leidinggevenden worden geleefd. Ze worden van alle kanten met vragen bestookt en werken hard om het iedereen naar de zin te maken. Ze zijn druk, druk, druk. Hoe kom je in een comfortabeler positie terecht? Hoe zorg je ervoor dat zaken goed gaan zonder je met alle details te bemoeien? Coachend leidinggeven kan je helpen om met andere inspanning betere resultaten te bereiken.

In het web
Ben je de vlieg in het web of de spin in het web, dat is een vraag die aan de orde komt in onze training “Excellent leiderschap”. Het is een vraag die veel managers onmiddellijk herkennen, wordt er door iedereen aan je getrokken? Voeren anderen de regie over jouw leven, of voer je zelf de regie? Het is voor deelnemers in de training vaak een schok om te ontdekken dat ze veel meer vlieg dan spin zijn. Ze zagen zichzelf eigenlijk als spin, ze wilden die spin ook graag zijn, maar als ze er eens goed op reflecteren dan komt het beeld van de vlieg toch ook wel heel erg sterk naar voren. Gestuurd worden door iedereen. Achter de feiten aanlopen. Steeds teveel werk op je bureau. Meestal willen mensen wel graag naar de positie van spin bewegen en dat is één van de zaken waar in deze training hard aan gewerkt wordt.

Vlieg
Het is niet moeilijk om vlieg in het web te worden. In de meeste organisaties moet veel gebeuren. Je stuurt veel mensen aan. Er wordt naar jou gekeken als mensen het niet precies weten, de vragen stapelen zich op. Hoe moet dit? Hoe kunnen we dat het beste aanpakken? Waar zal ik vandaag mee beginnen? Het leidt tot lijstjes met to do zaken. Dingen die geregeld en rechtgezet moeten worden. Er is iemand die op een steeds opnieuw gemaakte fout gewezen moet worden en iemand bij wiens aanpak je toch geen goed gevoel hebt en die ondanks een aantal hints nog steeds de kantjes er af loopt of de verkeerde keuzes maakt. Voor je het weet ben je razend druk en dan moeten er ook nog eens budgetten, rapportages en overzichten worden opgeleverd. Dat doe je dan maar in de avonduren. En zo wordt je zonder dat je het weet vlieg in het web.

Spin
Hoe wordt je dan spin in het web, hoe zorg je ervoor dat je wel de regie in handen krijgt en dat je stuurt in plaats van dat je gestuurd wordt. Regie voeren, sturen, begint altijd met weten wat je wilt. Je kunt alleen maar sturen en regie voeren als je weet wat je wilt bereiken. Dat betekent dat je moet weten wat de visie is van je bedrijf of je organisatie en dat je die visie vertaald moet hebben in een doelstelling voor je afdeling en voor jezelf. Als je visie goed kent en je weet wat je eigen doel is, dan wordt kiezen ook een stuk gemakkelijker. Dan kun je beter prioriteiten stellen. Het is minstens zo belangrijk om ervoor te zorgen dat de mensen met wie je werkt ook de visie kennen en die als richtsnoer voor hun handelen geaccepteerd hebben. Dan kunnen die mensen ook zelf kiezen en hebben ze jou niet meer nodig om bij elk wissewasje de vraag op jouw bureau te leggen. Die mensen kunnen zich dan beter concentreren op het werk waarvoor ze betaald worden.

Dagdromen
Als je mensen dat werk laat doen volgens nauwkeurig vastgelegde regels heb je kans dat ze in automatisch handelen vervallen. Hun werk wordt een machine-activiteit. Hun denken wordt er niet door geprikkeld en laat zich door andere prikkels verleiden. Ze gaan dagdromen, hun collega’s pesten, lol maken of iets anders doen waar het werkresultaat niet beter van wordt. Het betekent dat de managers veel op moet letten en controleren. Voor je het weet zit je dan in een verkeerde spiraal.

Denkkracht
Als mensen weten wat het doel is en je hebt afspraken gemaakt over het behalen van dat doel, dan kunnen ze hun eigen denkkracht inzetten om het werk tot een goed einde te brengen. Dat komt ten goede aan de kwaliteit. De Japanse professor Ikujiro Nonaka laat in zijn boek “The knowledge creating company” zien hoeveel kennis en ervaring er in organisaties en de mensen die er werken verstopt zit. Die kennis gebruiken we niet als het werk bepaald wordt door regels en instructies. Dan gebruiken we alleen de kennis die aanwezig is in de top van de organisatie. De eisen die toepassing van die kennis van boven aan ons leidinggeven stelt brengt ons gemakkelijk in de positie van vlieg in het web.

Coachend leidinggeven
Als we in staat zijn al die andere kennis en ervaring te ontsluiten en in te zetten, dan kunnen we in de regie-positie terecht komen. We geven dan anderen de ruimte om die kennis in te zetten. Met vragen, luisteren en aandacht faciliteren we het ontsluiten van die kennis, het delen van die kennis en het toepassen van die kennis. Regie voeren betekent dan niet sleuren en trekken, maar ruimte geven, stimuleren en prikkelen. Wij noemen dat coachend leiding geven. Het betekent jezelf als leidinggevende meer naar de achtergrond verplaatsten. Heel betrokken zijn, maar vanuit een faciliterende rol. Processen zelf hun werk laten doen en door vragen stellen zorgen dat het proces op koers blijft. Zo wordt je spin in het web. Waar voel jij je prettiger bij?