Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Hoe besmettelijk is compassie?

06 december 2020, gepubliceerd door Dirk Boersma

Wollen vest
Een paar dagen geleden ben ik naar Amsterdam geweest. Ik ging daar een echt wollen vest ophalen wat ik had gekocht  via marktplaats. Het was bij een adres in Amsterdam West.  De mevrouw van wie ik het had gekocht had in de chat op marktplaats  heel vriendelijk uitgelegd waar ik moest zijn. Op de  één of andere manier  keek ik  met een positief gevoel uit naar onze ontmoeting.

Met warmte
En de ontmoeting  was bijzonder. De mevrouw was erg vriendelijk, ik voelde me erg welkom. Ze liet me het vest zien en vertelde me er een heel verhaal bij. Uit dat verhaal bleek een grote betrokkenheid bij de mevrouw van wie ze het vest gekregen had. Het was eigendom geweest van één van haar cliënten. Dat maakte mij nieuwsgierig. Er gingen beelden van een maatschappelijk werkster , een advocaat of en coach door mijn hoofd. Toen ik er naar vroeg bleek echter dat ze voor haar cliënten had schoongemaakt of dat ze ze geholpen had in hun huishouden als ze beperkingen hadden. Ze begon met warmte te vertellen over het hoogbejaarde echtpaar. Ze vertelde dat ze voor de vrouw van dat echtpaar een handige regenjas gekocht had. De vrouw kon die jas gebruiken op het scootmobiel waar ze sinds kort gebruik van maakte. In ruil voor de regenjas had ze het vest gekregen wat ze net aan mij verkocht had.  Het echtpaar had het vest gekocht op één van de reizen die ze gemaakt hadden. Ze maakten tot voor kort graag reizen samen.

Betrokken
De mevrouw, die het vest verkocht, begon me enthousiast over die reizen te vertellen. Het was of ze ze zelf gemaakt had. Er klonk niets van jaloezie in haar stem. Ze bracht de warmte over die ze voor het echtpaar voelde. Ze beschreef gedetailleerd het voertuig waarmee het echtpaar door het poolgebied had gereisd. Haar verhaal en en vooral de warmte die ze overbracht raakte me. Ik zag de hoogbejaarde dame voor me langzaam te klein geworden voor het vest en ik besloot er zorgvuldig mee om te gaan.

Aanstekelijk
Blij met het vest maar ook blij met de ontmoeting ben ik weer naar huis gegaan. De compassie die ik bij deze mevrouw bemerkte werkte aanstekelijk. Ze had mij aangestoken en ik bedacht me hoe mooi het zou zijn als je zoiets ook in organisaties of in de samenleving kon laten gebeuren.
Wat zou er gebeuren als leidinggevenden ook met zoveel compassie zouden spreken over hun medewerkers, verkopers , producten, diensten en klanten.

Een directeur
Nu ik dit opschrijf komt ineens het verhaal van een oude vriend naar boven meneer Cacuk Sudaryanto.  Hij was minister  voor reorganisatie van het overheidsapparaat in Indonesië in het kabinet van president Abdurachman Wahid en eerder CEO van de Indonesische Telecomoperator. Hij wist dat bedrijf in korte tijd te veranderen van een intern gerichte bureaucratie naar een bedrijf met veel meer aandacht voor haar klanten. Dat deed hij door elk weekend, samen met zijn vrouw, de brieven met klachten van klanten te bestuderen en te zorgen voor een passend persoonlijk antwoord. Daarbij zette hij de acties in gang waardoor het probleem kon worden opgelost.

Compassie
De compassie van hem en zijn vrouw werkte aanstekelijk op de managers in de top ze werden erdoor besmet en zo verspreide ze zich door de organisatie.

Besmettelijk
Compassie is besmettelijk schrijft Emma Sepalla, de Wetenschappelijk directeur van het  Stanford Centrum voor  ‘Compassion And Altruism Research And Education’.  Ze definieert compassie als de emotionele reactie op het waarnemen van het lijden van anderen en de daarmee samenhangende diepe wens om te helpen. Lang is gedacht dat compassie aangeleerd is. Maar uit tal van onderzoeken blijkt dat het aangeboren is.

Tegennatuurlijk?
Vaak wordt echter gedacht dat het aangeleerd is. Om die reden verwierpen libertijnen als Markies De Sade alles wat met  religie, hulpvaardigheid en zorg voor zwakken  te maken had. Hij leefde tijdens de Franse revolutie en was het ook niet eens met het belang vaan ‘broederschap’ Volgens hem was dat  tegennatuurlijk. Natuurlijk was, dat er mensen waren die de baas waren en anderen die ondergeschikt waren . Het recht van de sterkste was natuurlijk en dus goed.

Onderzoeken
Maar Sapella laat zien dat uit recent onderzoeken ( Jean Decety, David rand, Francesca Righelli  en Dave Muller)  het tegenovergestelde blijkt.  Compassie is aangeboren, we raken het als we opgroeien in onze samenleving, kwijt. Het wordt onderdrukt maar je kunt het weer terug krijgen laat Tania Singer in haar onderzoeken zien.

Darwin
Het bijzondere is dat Darwin al schreef dat samenlevingen met sympathieke mensen de grootste kans hebben om te overleven . Niet Darwin maar de filosoof Herbert Spencer bedacht de uitdrukking ‘survival of the fittest’.

Gezondheid
Compassie is goed voor onze gezondheid schrijft Sepalla.We reageren ook fysiek op compassie en het hebben van compassie helpt bij het voorkomen van ziektes  en een hogere levensverwachting. Alleen het zien van compassie bij anderen heeft volgens neurowetenschappelijk onder zoek van Jordan Graf laat al verhoogde hersenactiviteit zien in die delen van de hersenen waar plezier ervaren wordt. Dat merkte ik in mijn ontmoeting met de mevrouw van wie ik het vest kocht.
Geven aan andere leidt  zelfs tot meer activiteit in die hersendelen dan wanneer we iets van iemand krijgen.
Uit onderzoek   van Barbara Fredrickson blijkt dat gelukkige mensen minder last hebben van ontstekingen op cel niveau. Het gaat daarbij ook om ontstekingen die een rol spelen in het ontstaan van kanker. Mensen die een op zichzelf gericht leven leiden hebben daar meer last van. Ook uit ander onderzoek blijkt dat er een relatie is tussen stress en levensverwachting. Het gaat hierbij natuurlijk om statistische verbanden. Het gaat altijd om een complex van factoren die veroorzaken dat je een ziekte wel of niet krijgt.
En, tenslotte is compassie een uitstekende manier om van je eenzaamheid af te komen.

Leiderschap
Sepalla refereert aan Jonathan  Haidt die zegt dat het zien helpen van anderen tot een staat van elevation leidt ( een geluksgevoel) . Haidt wijst er op dat mensen aan de top er door hun eigen gedrag voor kunnen zorgen dat positief gedrag in de organisatie verspreidt wordt.
Coachend leiderschap is gericht op het mensen de kans geven hun kwaliteiten te ontwikkelen. Daar is echte aandacht voor anderen voor nodig. Het is een mooie kans compassie in je organisatie te verspreiden.

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel me dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl of één van mijn collega’s

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063