Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Geef ruimte aan het onbewuste

11 februari 2012, gepubliceerd door Dirk Boersma

We willen graag zaken onder controle houden, dat doen we met ons ‘beperkte bewuste’ als je echt iets wil bereiken geef dan het ‘slimme onbewuste’ de ruimte.

Ruimte voor het slimme onbewuste
Mijn jongste dochter voetbalt niet onaardig. Ze staat laatste man en doet dat meestal vol overgave. Ze staat vaak op de goede plaats. Loopt op tijd, ziet waar een medespeler vrij staat enzovoort. Een geboren verdediger zeggen haar trainer en de toeschouwers. Maar als ik op weg naar huis vraag hoe ze bij een bepaalde actie kwam kan ze daar meestal weinig over vertellen.

Geen aanwijzingen
Een paar weken geleden ging het duidelijk minder. Ik kreeg de indruk dat ze stond te dromen en  verweet mezelf dat ze vrijdag te laat naar bed gegaan was. In de auto op weg naar huis vroeg ik haar er na en ze reageerde bits: “ik was helemaal niet moe maar het komt door Maarten. Maarten roept de hele tijd wat ik moet doen en dan weet ik het niet meer. Ik vind het helemaal niet leuk als Maarten erbij is”. Maarten is de vader van één van de andere speelsters, die zich voorstaat op z’n voetbalinzicht en daarom als elftalbegeleider is aangesteld. Hij geeft voortdurend aanwijzigen aan de meisjes tijdens de wedstrijd.

Ap Dijksterhuis legt, in zijn interessante boek ‘Het slimme onbewuste’, uit hoe beperkt de verwerkingscapaciteit van ons bewuste is en hoe bijna onbeperkt de verwerkingscapaciteit van ons onbewuste is. Elf miljoen bewerkingen per seconde een vrijwel onbeperkte en steeds direct inzetbare capaciteit. De voetbalacties van mijn dochter worden vooral gestuurd door dat slimme onbewuste en Maarten dwingt haar vervolgens te gaan sturen met het veel beperktere bewuste en dan lukt het niet meer.

BAM
Bij leidinggeven is het uitzonderlijk belangrijk hier rekening mee te houden. In de berichtgeving over de evacuaties van buitenlanders uit Lybië viel heel erg op hoe BAM, het Nederlandse bouwbedrijf hiermee omging. In plaats van een groot centraal geregeld evacuatieplan werd vertrouwd op de inzichten (het slimme onbewuste) van medewerkers en vrijwel geruisloos en tegen opvallend lage kosten vertrokken de 200 BAM-medewerkers uit Libië. Dit in tegenstelling tot de evacuatie, die leidde tot het vastzetten van een aantal Nederlanders en het in beslag nemen van een Nederlandse marine helikopter.

Coördinatiemechanismen
Minzberg legt een relatie tussen de coördinatiemechanismen die een organisatie ter beschikking staan, de complexiteit van de interne processen en de dynamiek en complexiteit van de omgeving waarin die organisatie werkt. Bij een grote complexiteit komt het aan op veel en goed met elkaar communiceren. Bij een lage complexiteit kan je met standaardprotocollen uit de voeten.

Procedures en regels
Het is merkwaardig om te zien hoe er in veel organisaties en in de politiek juist steeds een roep is om protocollen, procedures en regels. Die roep is ingegeven door de angst voor problemen. Het is te begrijpen dat mensen problemen willen voorkomen maar dat doe je niet door al je maatregelen op te bouwen vanuit het, maar van een beperkte regelcapaciteit voorziene, bewuste. Het is juist belangrijk de verwerkingscapaciteit van het onbewuste de ruimte te geven.

Communicatie
Het was boeiend om in een radio interview bij BNR te horen hoe BAM dat tijdens de gevechten in Libië deed. Er werd voortdurend gecommuniceerd, niet alleen van boven naar beneden maar ook van beneden naar boven en ook verticaal. Dus geen strak hiërarchisch leiderschap maar leiderschap met vertrouwen in de capaciteit van mensen en leiderschap wat communicatie stimuleert en communiceert. Op basis daarvan namen mensen in hun eigen lokale situatie zelf de maatregelen die nodig waren om op tijd in veiligheid te komen.
Hoeveel ruimte geven jullie in je bedrijf aan het ‘slimme onbewuste’ van jullie medewerkers?

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063