Feyenoord

In de voetballerij gaan grote bedragen om. Het rendement op die bedragen is groot als het team goed functioneert, als je je team goed coacht kan je er een groot rendement uithalen. Doe je het niet dan blijft veel potentieel onbenut.

De Nederlandse voetbalcompetitie is weer afgelopen. Een enerverende competitie voor de liefhebbers. Zelfs voor de niet liefhebbers was het moeilijk om aan nieuws over het Nederlandse voetbal te ontkomen. Soms was het ook meer voer voor mensen met interesse in leiderschap en management dan voor mensen met interesse in voetbal. Er werd gedreigd, onder druk gezet, ontslagen en geworven vooral ook op het vlak van leiding geven aan een voetbalclub. Vermoedelijk is bijna niemand ontgaan dat er sprake was van rechtszaken waarin mensen een hoofdrol opeisten. Het schijnt dat nu zelfs een respectabel man als de heer Wijers op het punt staat voorzitter te worden van de Raad van Bestuur van deze voetbalclub.
De belangen zijn groot, het gaat in de voetballerij om veel geld. In Nederland niet om zulke hoge bedragen als in sommige andere Europese landen maar ook hier worden indrukwekkende bedragen betaald. Het gaat bij voetbalclubs om veel geld. Het is daarom wel logisch dat er alles aan wordt gedaan om goede resultaten worden behaald.
Goede resultaten behalen in het voetbal dient uiteindelijk te geschieden in een kleine veertig wedstrijden waarin de teams uit de Nederlandse eredivisie bepalen wie de winnaar is. De uitslag van de competitie is in hoge mate bepalend voor het rendement wat er uit de gedane investeringen gehaald kan worden. Hoe hoger je eindigt, hoe groter je kansen op een goede return on investment. Het gaat er dus om je team zo goed mogelijk te laten voetballen.

Bruce Tuckman heeft ons een praktische theorie over de ontwikkeling van teams gegeven. Willem Verhoeven gebruikt deze theorie in zijn boek Coachen en teamontwikkeling (2006). Verhoeven onderscheid in navolging van Tuckman vier fasen in de ontwikkeling van een team. Elk team start in de forming fase. Teamleden tasten elkaar nog af, zijn aardig en beleefd naar elkaar en voeren trouw opdrachten uit. In de fase die daar altijd opvolgt de storming fase. In deze fase gaan mensen nadrukkelijk op zoek naar hun plek in het team. Er ontstaat strijd om wie het voor het zeggen heeft. Deze fase wordt gekenmerkt door politiek gedrag en conflicten. Helaas komen blijven veel teams in deze fase hangen. Het behoeft geen betoog dat de prestaties in deze fase niet goed zijn. Het is daarom belangrijk om de daaropvolgende fase te geraken. Dat is de norming fase. In deze fase ontstaat een gemeenschappelijke set aan waarden en normen. Na deze fase komt een team in de performing fase terecht. Een team is dan zeer zelfsturend, adaptief en flexibel, ziet haar eigen doelen, communiceert daar soepel over en doet dat ook over de uitvoering ervan.
Het spreekt vanzelf dat je graag wil dat een team in die performing fase terecht komt, dan zijn de prestaties optimaal. Het is de coach die de taak heeft het team door de storming en de norming naar de performing te leiden. Vooral de storming is daarbij een fase die veel vraagt van de sociale vaardigheden en de inzichten van een coach. Het is daarbij bovendien belangrijk je te realiseren dat elke wisseling in een team, het team weer terugplaatst in de storming fase. Posities worden dan opnieuw bepaald. Het toevoegen van aangekochte vedettes aan je team betekent opnieuw de storming in. Er is daarbij geen garantie op een goede afloop.

Dit jaar hebben we gezien hoe het team van Feyenoord ondanks alle sombere voorspellingen aan het begin van het voetbal seizoen, hoog eindigde. Die sombere voorspellingen kwamen vooral voort aan het ontbreken van budget voor grote aankopen. Op een afstand gezien is de oplossing bij Feyenoord gezocht in een goede passage van de storming fase. Veel goedkoper dan nieuwe spelers kopen en nog leuk ook. Ook in onze organisaties is hier nog enorm veel winst te halen. Veel te vaak zien wij teams die eindeloos in de storming blijven hangen met managers die daar last van hebben maar de vaardigheid missen hun team er door heen te halen. Verbaas jezelf en leer de ontwikkeling van je team te coachen. Het zal je veel winst opleveren.