Anders verbinden

Voor veel moslims is vandaag de vastenmaand begonnen. Het is een periode waarin je van zonsopgang tot zonsondergang niet eet, drinkt, rookt etc. Het is de bedoeling dat je in die periode bezig bent met andere zaken dan de zaken waar we ons normaal in de 24/7 economie mee bezig houden. Het is een periode om bezig te zijn met de diepere waarden in ons leven, inclusief de verbinding die we met elkaar hebben. Ook in een organisatie is dat verbinding die betekenis heeft

Vastenmaand
Vandaag is voor veel Moslims de jaarlijkse vastenperiode weer begonnen. In Nederland merken we daar niet zo heel veel van. In Indonesië daarentegen wel en ik krijg warme gevoelens als ik terugdenk aan alle keren dat ik daar de vastenperiode mee heb mogen maken. Het hele leven wordt daar een maand lang beheerst door de vasten. Alle dagelijkse activiteiten zijn er op gericht van de vastenperiode een succes te maken. Het is echt een gebeuren van de hele samenleving. Ook als niet Moslim ontkom je er niet aan. Het begint al vroeg in de morgen voor zonsopgang, als overal vanuit de moskeeën mensen worden opgeroepen om op te staan en te gaan ontbijten. Tezelfdertijd hoor je ook overal gerommel en gekletter van potten en pannen omdat de mensen voorbereidingen voor het ontbijt gaan treffen. Na het ontbijt wordt het weer rustig. Veel mensen gaan dan nog even slapen. Op het werk merk je dat er ineens bijna niemand meer koffie drinkt, achter z’n bureau ontbijt of de vlak bij kantoor de lunch gebruikt. Ook wordt er niet meer gerookt, de zo typische lucht van kruidnagels is er ineens niet meer. Je houdt je eigen kretek (kruidnagel) sigaretten ook maar in je zak. En zo verloopt de dag, zonder dat er gegeten, gedronken of gerookt wordt. De eerste dagen merk je nog dat mensen last hebben van het feit dat ze vasten maar na enkele dagen is het gewoon geworden. Je merkt dat jezelf ook wat minder gaat eten, je slaat een maaltijd over of je beperkt je wat, als je toch met een klein groepje gaat eten.

Breken van de vasten
En dan, aan het eind van de middag, beginnen mensen zich bezig te houden met hoe en waar ze die dag de vasten gaan breken. Er worden plannen gemaakt, er worden dingen afgesproken. En als de zon ondergaat komen de mensen bij elkaar bij iemand thuis, bij een familielid of bij een collega. Daar is meestal een uitgebreide maaltijd voorbereid. Een maaltijd waar over nagedacht is. Zo wordt er vaak begonnen met een soort “soep” van stukken banaan in met palmsuiker gezoete kokosmelk. Dat is gezond, zeggen de mensen. Je krijgt snel je energie weer terug en houdt nog ruimte voor volgende gerechten.Vaak is er iemand uitgenodigd, die een korte meditatie houdt over de betekenis van de vasten en daar wordt dan door de aanwezigen nog wat over nagepraat. Vooral dat samen breken van de vasten was voor mij altijd een bijzondere gebeurtenis.

Een andere verbinding
Je ontmoette elkaar dan in een totaal andere context. Rangen en standen bestonden even niet en je dacht en sprak met elkaar over de zaken, die er echt toe doen in het leven. En dat drong beter tot je door omdat er een hele dag van vasten aan vooraf gegaan was. De directie was er, maar ook de jongste bediende en iedereen zat samen op matten, die uitgespreid waren op de grond.
Je stond even stil bij andere dingen, je sprak niet over de zaken waarover je het anders met elkaar had. Niet over het aantal vacatures over functie eisen, over functiewaardering, over opleidingskosten. Ook omzet, winst en onze concurrentiepositie waren niet aan de orde. Nee, het ging om zaken die met de basis van het bestaan te maken hebben. Met onze zorg voor onszelf als mens, met onze zorg voor elkaar. Het ging over dankbaarheid voor wat we hebben en over het belang van met elkaar delen. De momenten dat we samen de vasten braken waren momenten waarbij je verbondenheid voelde. Een andere verbondenheid dan de zakelijke verbondenheid, waar je normaal mee te maken hebt. Hoewel ik zelf niet echt mee vastte, deed ik wel mijn best om ook bij mij thuis een maaltijd te organiseren bij het breken van de vasten. Het zijn momenten waar ik met dankbaarheid aan terugdenk.
En ik wens de mensen die meedoen aan de vasten een heel goede vastenperiode.