Echte oprechte aandacht voor mensen

Fruittelers
Midden in de Betuwe woon ik,  in Tiel. Boomgaarden zijn nooit ver weg en dus zijn er ook veel fruittelers. Aardbeien, kersen, pruimen, appels en peren. Het hele jaar wordt er hard gewerkt om de voorwaarden te scheppen voor een goede oogst. Daar zijn onder andere veel handen voor nodig. Ik ga graag zo nu en dan een kop koffie drinkn bij een bevriende fruitteler en zo hoor ik de verhalen over de streek waar ik woon  en over mensen die er vaak al generaties gevestigd zijn. Ik hoor ook verhalen over Poolse werknemers. Die wonen ook in huizen in de wijk waar ik woon.  S morgens tussen 5 en 6 zie ik ze vertrekken om aan het werk te gaan. Maar recent hoorde ik over Poolse werknemers , die zomaar terug gaan naar Polen. Ze laten hun werkgevers in de steek en zijn zomaar verdwenen. Daarmee leek een vooroordeel over arbeidsmigranten bevestigd te worden. Niet te vertrouwen!

Soorten mensen
Het verbaasde mij dit te horen en dat zei ik tegen de man die het mij vertelde. ‘ Zijn dit dan andere Poolse mensen dan de Poolse mensen, die bij jou werken’ vroeg ik . Hoe kan het dan dat ze bij jou wel blijven  en je altijd zo positief praat over de samenwerking?. Ligt het nou aan de Poolse werknemers of aan de werkgevers en de manier waarop ze met hun medewerkers omgaan vroeg ik. Op die vraag kwam geen antwoord maar toen ik  deze fruitteler erop wees dat hij in de winter wel eens op bezoek gaat in Polen om te zien hoe zijn werknemers en hun familie daar leven vulde hij zelf aan dat ze als ze aan het begin van de zomer komen om te helpen met de pluk dan is het eerste wat ze doen in de boomgaarden kijken om te zien hoe het fruit erbij hangt. Ze beginnen dan ook met praten over waar er met plukken begonnen moet worden. Hij hoeft maar zelden aanwijzingen te geven. Hij geeft ze wel vertrouwen en dat wordt eigenlijk nooit beschaamd. Bij hem vertrekken ze ook niet zomaar. Hij is betrokken bij hun wel en wee . Hij weet wanneer er in Polen iemand ziek is. Ze beschouwen elkaar als een soort familie.

Een andere relatie
We kwamen samen tot de conclusie dat hij geen ander soort mensen had maar dat hij wel een andere relatie met zijn werknemers had. Er was evenwaardigheid. Geen hierarchie. De afgelopen periode werd ik ook geconfronteerd met twee hoogopgeleide mensen, die erg teleurgesteld en verdrietig waren over de leiding van de organisatie waar ze werkten. Beiden hadden van hoger in de organisatie zomaar een nieuwe rol gekregen zonder dat daar ook maar een ogenblik over overlegd was.  Het was ze zomaar meegedeeld. Ze voelden zich niet serieus genomen, als kleine kinderen behandeld en besloten ander werk te zoeken. Ik was vebaasd dat te horen. Hoe kon het dat er leidinggevenden zijn, die niet begrijpen dat  eenzijdig opdrachten verstrekken niet effectief is. Welke opvatting over leiderschap ligt daaraan te grondslag?

Essentiele processen
In een artikel in The systemthinker kwam ik een anecdote tegen over een bijenkomst waarin H. Thomas Johnson, hoogleraar bedrijfskunde aan de Portland University in Portland sprak. Hij stelde in die bijeenkomst de volgende vraag: Wat het belangrijkste is  de financiële prestaties van een bedrijf of de relaties tussen mensen die er werken, de patronen waarin ze samenwerken, samen denken en die leiden tot de uitkomsten waar we waarde aan hechten? Als organisaties levende systemen zijn, welk kernproces kan een organisatie dan gebruiken om de resultaten te verbeteren?

Wat krijgt aandacht?
Waar richt je je dan op als leidinggevende, waar besteed je dan je aandacht aan? Besteed je je aandacht aan de processen en procedures of aan de mensen, met wie je samen moet werken om resultaten te bereiken?  Die laatste optie is verreweg de beste , de enige juiste zelfs. Je bereikt je resultaten samen met de mensen met wie je samenwerkt. Dat was een krachtige conclusie van een man, die zich zijn levenlang gewijd had aan de bedrijfskunde en daarzo goed in werd dat hij benoemd was tot hoogleraar en die boeken schreef over accounting en ondanks het feit dat cijfers belangrijk zijn gaat het vooral om verbinding met de mensen, die in een organisatie werken en de verbinding tussen die mensen.

Verbinding
Karl Weick laat in zijn onderzoek naar de ramp bij Man Gulch zien dat verbinding tussen mensen essentieel is om te komen toy de juiste informatie en de juiste beslissingen. Mijn vriend en voormalig collega Willem Verhoeven werd erdoor geïnspireerd tot het schrijven van het boek ‘ managen zonder hiërarchie’. En vervolgens het boek:’  de manager als coach‘ . Boeken waarop het Centrum voor Excellent Leiderschap haar handelen baseert. Toch blijven tal van mensen krampachtig vasthouden aan de oude hiërarchische denkbeelden om vervolgens verbaasd te zijn over de taakonvolwassenheid van medewerkers of  het gebrek aan betrokkenheid bij GenZ.

Echte oprechte interesse
Echte oprechte interesse in de medewerkers is in dat verband essentieel om te zorgen voor verbinding.  Een jaar of wat gelden had ik het voorrecht betrokken te worden bij de consumer experience . Ter voorbereiding werd ik samen met een aantal andere coaches uit een groot aantal Europese landen uitgenodigd voor een inleidende werkconferentie in Londen. We leerden daar dat de klantervaring vooral afhangt van de betrokkenheid van medewerkers en die betrokkenheid hing nauw samen met de relatie die  ze hebben met hun leidinggevende. Van de oprechte integere interesse van die leidinggevende. We kregen daarbij ook het indringende filmpje’ Everybody has his own story’. In dat filmpje werd heel zichtbaar hoe het gedrag van mensen bepaald wordt  door dingen, die ze meemaken, door zorgen die ze hebben door iets wat ze blij maakt en dat het erg belangrijk is daar oog voor te hebben. Dat werd heel duidelijk bij de dealers waar ik mee mocht werken.

Leidinggevende centraal
Daar zag je hoe de opstelling van de leidinggevende het gedrag  van de medewerker bepaalde en dat bepaalde weer de betrokkenheid en de tevredenheid van klanten.
Wat zou er gebeuren als alle mensen die leiding geven dat in zouden zien. Coachend leiding geven zoals wij dat uitdragen kan daar erg behulpzaam bij zijn.
Vandaag lees ik in het nieuws: Een op de zes werkenden worstelt met stress: hoge eisen een weinig vrijheid. Ook daar kan coachend leiderschap tot verbetering leiden. Leidinggevenden kunnen daar veel aan doen als ze op tijd in de gaten hebben dat er iets aan de hand is en daarvoor is het nodig dat je oprechte integere belangstelling hebt voor de mensen met wie je werkt.
Bij de met bevriende fruittelers komt dat wel goed.