Welke mogelijkheden heb je als alles mislukt?

Brexit leidt tot een grote hoeveelheid commentaar. Er is veel boosheid, mensen zien hun weg naar de toekomst afgesneden. Viktor Frankl een overlevende van Auschwitz, ontwikkelde in het vernietigingskamp een theorie die een van de fundamenten is voor de Positieve Psychologie.

Boos,
Vandaag 28 juni 2016 wordt het nieuws nog steeds gedomineerd door Brexit, het resultaat van een referendum in het Verenigd Koninkrijk wat er toe lijdt dat Engeland de Europese Unie gaat verlaten. Toen ik er gisteravond even over sprak met mijn collega Monty merkte ik dat we er beiden boos over waren. Boos over de manier mensen op het verkeerde been gezet zijn, boos over de manier waarop leiderschap of misschien juist het gebrek daaraan, een rol in gespeeld hebben. Boos over hoe met een verschil van enkele procenten de verliezers in één klap hun toekomstdromen in rook zien opgaan. Boos over mensen, die niet de moeite nemen om goed te kijken wat er nu echt speelt maar die klakkeloos overnemen wat de door hen aanbeden leiders roepen om daarmee onrust, tweedracht  en extremisme te laten groeien. Toen ik de telefoon had neergelegd drong het tot mij door dat het vooral de onmacht is die me boos maakt.

Positive psychologie
Het lijkt of het zaken zijn waarop je helemaal geen invloed hebt en ineens moest ik ook denken aan Victor Frankl, de Joodse neuroloog en psychiater. Aan hoe hij, net opgesloten in vernietigingskamp Auschwitz, de draad weer oppakte en er onder onmogelijke omstandigheden zijn boek “De zin van het bestaan schreef”. Een boek wat een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de Positieve Psychologie. In dat vernietigingskamp ontdekte Frankl dat mensen die iets hadden om voor te leven, zich beter door het afschuwelijke kampleven heen sloegen dan mensen, die niets hadden om voor te leven. En dat iets kan een persoon zijn, een partner, een kind of ouders maar ook iets. Dat gold zeker voor Frankl zelf, want toen de kampbewakers toen hij het kamp werd binnen gevoerd ontdekten dat hij een manuscript bij zich had, namen ze het hem af en verbranden het voor zijn ogen. Hij begon bijna onmiddellijk opnieuw met schrijven op elk klein stukje papier wat hij tegenkwam en dat leidde uiteindelijk tot het hierboven genoemde boek.

Toekomstbeeld
De boodschap van Frankl is dat je altijd iets te kiezen hebt, zelfs in een concentratiekamp en het helpt dan heel erg als je iets hebt om voor te leven. In het boek ”De laatste rode mens”, zie je hoe dat ook achter het ijzeren gordijn de mensen op de been hield en houdt. Lolly Daskal, een bekende Amerikaanse leiderschapsexpert, plaatst elke dag een tweet die ik retweet “Everyone has the power to inspire and serve the world”. Het is voor mij een echo van het werk van Frankl. Recent schreef ze ook een artikel waarin ze op die lijn doorredeneert. Negen argumenten waarom hard op je gezicht gaan je sterker maakt, staat er boven. Op je gezicht gaan is alleen maar fataal als je dat er zelf van maakt schrijft Daskal. Hier volgen haar argumenten.

• Je ontdekt dat je niet bent wie je dacht te zijn, je kijkt echt in de spiegel. Je ontdekt wat je kwetsbare kanten zijn en juist door die goed onder ogen te zien kun je steviger in je schoenen terecht komen. Je ontdekt dat je een echt mens bent.
• De bodem waarop je valt is tezelfdertijd ook je eerste opstapje, het hangt er vanaf hoe je er naar kijkt. Denk eraan dat je je fouten niet met je meedraagt. Ga erop staan. Je fouten, je pijn, je zwakte, enz. zijn allemaal stepping stones bij het realiseren van je toekomstbeeld.
• Wat je dacht te willen was misschien niet wat je echt nodig had. Soms leiden pijnlijke ervaringen ertoe dat je ontdekt dat je op het verkeerde spoor zat en ontdek je nieuwe wegen waarvan je het bestaan daarvoor niet vermoede.
• Je komst sterker tevoorschijn als op je gezicht bent gegaan. Als je leert te vergeten wat verdwenen is en je leert te waarderen wat je is gebleven dan kun je de toekomst met nieuwe energie en hogere normen tegemoet treden. Je kunt sterk zijn omdat je zwakte hebt ervaren. Je bent minder bang omdat je angst ervaren hebt en je kunt wijzer zijn omdat je mislukkingen hebt meegemaakt
• Als je alles verloren hebt, ben je vrij om weer elke keuze te maken. Grote zaken komen niet tot stand door kracht maar door volhouden en doorzetten. Als je niet doorpakt krijg je niets voor elkaar
• Als je niet langer in staat bent de omstandigheden te veranderen, is de uitdaging, jezelf veranderen. Als je nergens meer heen kunt, leer dan iets nieuws. Je belangrijkste waarde is je eigen hoofd en wat je daarmee doet. Als het leven moeilijker wordt maak jezelf dan sterker
• Vanaf een bepaald moment kan het alleen nog maar beter gaan. Blijf in beweging, elke stap brengt je dichter bij iets wat beter is.
• Als je aan de top staat ontmoet je iedereen, maar alleen onderaan de ladder zie je wie mensen echt zijn. Er zullen altijd goede mensen voor je zijn. Negatieve ervaring kun je als les gebruiken en goede ervaringen blijven als mooie herinneringen.
• Als je op de bodem staat, heb je een stevige bodem om je leven opnieuw op te bouwen. Als je bouwt op een stevige basis kan je tegen een stootje.

De adviezen van Daskal veranderen niets aan brexit en de mogelijke gevolgen ervan. Ze helpen me wel om erop een andere manier naar te kijken en om te ontdekken dat in de boosheid blijven hangen niet tot verandering leidt.