Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Wat gebeurde er in 1566?

20 juli 2016, gepubliceerd door Dirk Boersma

In 1566 kwamen in Dordrecht de vertegenwoordigers van de Hollandse steden bij elkaar. Amsterdam ontbrak en ook Den Haag was er niet, dat was namelijk geen stad. Er was chaos in het land, de situatie was onduidelijk. En het ingrijpen van de koning Filips II leidde tot vergroting van de chaos en tot grote bezorgdheid bij de burgers. In die spannende situatie besloten de vertegenwoordigers van groot aantal Hollandse steden gehoor te geven aan een oproep van Willem van Oranje, ze kwamen in Dordrecht bij elkaar.

De eerste vrije Statenvergadering
Het is deze dagen 444 jaar geleden dat in Dordrecht de eerste vrije Statenvergadering van Nederland werd gehouden. Een bijzondere gebeurtenis want in die Statenvergadering werd het fundament gelegd voor het Nederland waarin wij nu leven. We weten nog goed wat er in die vergadering In Dordrecht is besproken, want de notulen van de vergadering zijn bewaard gebleven. Zo weten we wat er besproken werd, wie erbij waren en welke besluiten er genomen werden. Die notulen vertellen ons ook iets over leiderschap. Het leiderschap wat kenmerkend is voor het ontstaan van Nederland.

De baas bepaalt
Het waren de jaren dat Philips II in Nederland de baas was. Hij was koning van Spanje en Nederland behoorde in die tijd tot het Spaanse rijk. Nou was het in die tijd niet vreemd om als land of als landstreek deel uit te maken van een groter rijk. Dat had zo z’n voordelen en z’n nadelen. Maar in de lage landen begonnen aan het eind van de 16e eeuw de nadelen groter te worden dan de voordelen. Met name het volstrekte gebrek aan vrijheid van godsdienst en de hoge belastingen werden door de mensen in de lage landen als een probleem ervaren. En het was ook een probleem dat daar met de Philips II en diens vertegenwoordigers niet over te praten viel. Pogingen daartoe leiden slechts tot verslechtering van de situatie. Zes jaar voor de eerste Statenvergadering hadden de edelen een smeekschrift aangeboden aan de landvoogdes, die namens de koning de lage landen bestuurde. In een reactie op dat smeekschrift waren twee algemeen gerespecteerde edelen, Egmond en Hoorne samen met 20 andere edelen in 1968 in Brussel onthoofd. Inmiddels had ook de beelden storm door de lage landen geraasd. En er waren veel mensen op de vlucht geslagen, die zich op allerlei plaatsen verzamelden om gewapend verzet tegen de Spaanse koning te leveren.

Chaos
In 1972 werd Den Briel door deze opstandelingen veroverd. De situatie begon volledig uit de hand te lopen. De situatie in de lage landen werd gekenmerkt, door angst, chaos, geweld. En het is in deze situatie dat lokale leiders, uit heel Holland bij elkaar komen in Dordrecht om met elkaar te bespreken hoe het nou verder moet. Het initiatief tot deze vergadering was genomen door Willem van Oranje, die er zelf niet bij was omdat hij zijn leven niet veilig was in de lage landen.

Wat opvalt
Er vallen een aantal zaken op in de notulen van deze eerste Statenvergadering. In de eerste plaats dat iedereen meepraat. Het is geen vergadering die door één persoon naar z’n hand gezet wordt. Er wordt echt open met elkaar van gedachten gewisseld. Belangrijke onderwerp is de vrijheid van godsdienst. De aanwezigen zijn van mening dat je mensen met een andere godsdienst daar alle ruimte voor moet geven. Ze vinden het volstrekt verwerpelijk dat Filips II daar geen ruimte voor geeft. Ze eisen dat Philips II die ruimte wel zal geven. Ze verwerpen dan nog niet het gezag van Philips II maar ze stellen wel een aantal voorwaarden. Ze willen afspraken met hem maken over de ruimte die ze van hem krijgen.

Geldzaken
Het valt ook op dat ze over de financiële consequenties van hun standpunten discussiëren , over met hoeveel geld ze Willem van Oranje zullen steunen. Ook hier geen van boven opgelegde keuzes. Maar besluiten op basis van een open een eerlijke discussie met elkaar. Ze denken na over een andere koning bij wie ze bescherming zouden kunnen vinden. Ze zijn dus niet tegen gezag maar wel tegen de manier waarop het wordt uitgeoefend. En ze vinden het belangrijk om het  met elkaar te doen en nemen de tijd om daar met elkaar over te praten.

Moed
De eerste vrije Statenvergadering  in Dordrecht  leidde onder andere in 1581 tot de stichting van de republiek de zeven verenigde Nederlanden. Het is niet het verhaal van mannetjesputters of van grote ego’s. Het is het verhaal mensen, die de moed hebben hun verantwoordelijkheid te nemen, die bereid zijn  de situatie onder ogen zien, van fundamentele principes, van ruimte voor andere meningen, van overleg met elkaar, waarop ons land gebouwd is. Waar worden die principes vandaag zichtbaar in leiderschap?

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063