Wat doen jullie eigenlijk?

Workshop
Recent mocht ik twee keer een workshop met als titel ‘bent u er nog’ over verbindend communiceren  verzorgen voor de contactpersonen van de Remonstrantse kerk in Nederland. Dat deed ik niet als enige, er was ook iemand anders uitgenodigd om een workshop te verzorgen. Het was Jakob van Wielink van de school voortransitie. Jakob verzorgde tweemaal de workshop ‘met lege handen’.

Wat doe jij eigenlijk ?
Natuurlijk hadden wij gelegenheid om tussen de bedrijven door met elkaar te praten en daar kwam de vraag van Jakob ”wat doe jij eigenlijk”. Het was niet de eerste keer dat ik die vraag kreeg en kort na  de dag met de contactpersonen kreeg ik haar opnieuw van een oud collega. Het is  geen vraag waar ik zomaar antwoord op heb. Ja, ik coach, ik faciliteer, ik adviseer en ik geef trainingen. Die trainingen zijn soms in open inschrijving maar eigenlijk veel vaker ‘in company’.  Ja, dat doe ik maar wat heeft degene voor wie ik dat doe er dan aan.

Leiderschap
Er kwam trouwens nog een lastige vraag bij de workshops die ik verzorgde. Hoe kon het dat ik hier een workshop over verbindend communiceren mocht verzorgen terwijl ik mij normaal met leiderschap bezig houdt. Leiderschap had toch niets met verbindend communiceren te maken. Dat was toch iets heel anders. Iemand hield de vuist van z’n ene hand boven de vuist van z’n andere hand. Daarmee illustrerend dat er sprake was van machtsverschil bij leiderschap. Dat de één de ander moest vertellen hoe het moest.

Samenwerken
Het was voor mij een gelegenheid om te wijzen op het eerste boek van collega en vriend Willem Verhoeven ‘Managen zonder Hiërarchie’. Het boek waarin Verhoeven al in 1991 schreef dat je geen hiërarchie nodig hebt om dingen voor elkaar te krijgen. In dat boek schrijft Verhoeven dat het niet gaat om opdrachten verstrekken en opdrachten aannemen maar het gaat om samenwerking. Verhoeven haalt daarbij een uitspraak van de toenmalige president van Phillips, Van der Klugt aan die zei: ‘Samenwerking is een onderdeel van de strategie van een moderne onderneming’. En samenwerking is niet iets wat je op kunt leggen, af kunt dwingen of voor kunt schrijven. Het gaat om echt commitment of om medewerkersbetrokkenheid zoals dat tegenwoordig wordt genoemd.

Vrije wil
Dat krijg je alleen maar voor elkaar, schrijft Verhoeven, als medewerkers uit vrije wil een verbintenis aangaan met de doelstellingen en de missie van een organisatie. Zo ’bedrijfscultuur kunnen we niet ‘maken’ zo’n cultuur kan zich ontwikkelen en  de ’leider’ speelt daar een belangrijke rol in. Het helpt dan als het een bescheiden leider is. Een leider die vanuit evenwaardigheid de verbinding aan kan gaan. Een leider die de ander niet het zicht op de doelen en de missie ontneemt maar die ervoor zorgt dat de doelen en de missie goed zichtbaar zijn en dat iedereen wordt uitgedaagd uit te vinden wat die doelen en de missie voor hem of haar betekenen of zouden kunnen betekenen. De leider daagt uit,  schept ruimte en nodigt uit tot verbinding. Verbinding met elkaar en met die doelen en de missie van de organisatie en daarvoor heeft de leider verbindende communicatie nodig.

Veel keuzes
In een recent artikel schetst professor Yaneer Bar Yam, een wetenschapper die zich bij M.I.T verdiept in complexiteit, voor hoeveel keuzen wij elk moment  staan. Die keuzes worden bepaald door de situatie waarin wij ons bevinden, door onze omgeving maar ook door de interventiemogelijkheden waarover wij op dat moment beschikken. Daarbij is het belangrijk om te beseffen dat het aantal keuzemogelijkheden niet stabiel is maar kan veranderen. Op elk moment is er sprake van mogelijkheden maar ook van risico’s. Het is in dit gebied van mogelijkheden en risico’s dat wij samen met leidinggevenden mogelijkheden en risico’s in kaart brengen. Het resultaat wat de klant wil bereiken staat daarbij centraal en wat wij doen is daarop afgestemd.

Verschillende vormen
We hebben daar afhankelijk van de setting verschillende termen voor zoals coaching, als het werk gericht is op het komen tot effectieve keuzes, faciliteren als het gaat om het begeleiden van een proces waarin mensen met elkaar plannen willen maken, programma’s willen ontwikkelen, strategieën formuleren en trainen als het gaat om het klanten steunen in het zich eigen maken van voor hen nuttige vaardigheden.
Wij begeleiden zo klanten in het ontwikkelen van een organisatie (Van papierfabriek tot basisschool, van autodealer tot TBS kliniek) met betrokken medewerkers. Dat doen we door  samen met zo’n leidinggevende uit te zoeken wat hij of zij wil bereiken en wat hij of zij ervoor nodig heeft om dat te bereiken.

Interventies
We doen dat door vragen te stellen, door goed te luisteren. Door samen te vatten, reflectie te stimuleren en in dialoog te gaan met zo’n leidinggevende. Zo komen we werkende weg tot een steeds helderder beeld van wat iemand wil bereiken. We kunnen dat met een individu doen maar ook met een groep mensen. Dan faciliteren we dat de betrokken mensen er met elkaar over in gesprek gaan . Dat ze elkaar vragen  stellen en dat ze echt naar elkaar luisteren. Als er geen dialoog op gang komt proberen we samen met de gesprekspartners te zoeken naar manieren om te zorgen dat de dialoog wel op gang komt.

Toekomstbeeld
Als er zo een redelijk helder toekomstbeeld is ontstaan kunnen we met elkaar kijken naar de actuele situatie. Dat gaat vaak weer op dezelfde manier. Soms gebruiken we een vragenlijst om vast te stellen hoe de huidige situatie is. We kijken daarbij ook naar het gedrag van een leiding gevende. Hoe effectief is dat gedrag? Wat doet hij of zij met zijn of haar emoties. Hoe zit het met luisteren, met vragen stellen met belemmerende veronderstellingen , met waarden etc.  En als een klant dat graag wil, helpen we die klant niet effectief gedrag om te zetten in effectief gedrag.
We zijn buitengewoon terughoudend in vertellen hoe het moet.

Waarom wij?
Er kunnen verschillende redenen voor een klant zijn om ons te vragen. Er zijn klanten die hun productieproces willen verbeten, er zijn klanten die graag willen dat het management in hun organisatie effectiever wordt, er zijn klanten die een strategie voor hun organisatie willen ontwikkelen. Er zijn klanten die willen dat hun medewerkers meer betrokkenheid gaan tonen. Er zijn klanten die ons vragen intervisie te implementeren en te begeleiden omdat ze van hun organisatie een lerende organisatie willen maken. En er zijn ook klanten die graag gecoacht willen worden omdat ze beter willen worden in hun leiderschap.  Maar in de basis gaat het altijd om verantwoordelijkheid . In de basis gaat het altijd over verantwoordelijkheid nemen, jezelf kennen, de effecten van je gedrag op anderen kennen, relaties aangaan, een toekomstbeeld ontwikkelen met elkaar en evenwaardigheid.
Dus wat doe ik nou, ik luister veel, ik stel vragen, ik vat samen, ik lees veel, ik schrijf veel, ik reflecteer veel en ik probeer mijn inzichten toegankelijk te maken voor anderen door er blogs over te schrijven en deze  op onze website te plaatsen.

Wil je verder praten bel 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl