Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Waar zit jouw pauzeknop?

06 september 2016, gepubliceerd door Dirk Boersma

We hebben vaak bewondering voor moedige mensen. we vinden het daarentegen niet altijd makkelijk om altijd en overal moed te tonen. Meestal is het makkelijk te bedenken waarom je het maar even achterwege laat. Een rechtvaardiging ervoor is snel gevonden. Toch is dat ook de manier waarop het slechte binnen sluipt

Doordenken
Het schrijven van de blog over vergeven, bracht mij ertoe nog wat meer over dit onderwerp te lezen en ik kwam de Ted talk van Phil Zimbardo en de Ted talk van Brooke Deterline tegen. In de loop van de dag kwamen er beelden boven van situaties waarin de zaken waarover zij spreken weer actueel werden.

Confrontaties
Ik had twee ontmoetingen met echte professionals, integere mensen. Ze weten waar ze over praten. Ze zijn gepassioneerd en willen graag iets betekenen voor de mensen waarvoor ze werken. En beiden hadden een confrontatie met hun baas gehad. Ze hadden die confrontatie niet opgezocht. Integendeel, ze waren zich nergens van bewust geweest toen hun baas tegen ze uitviel. In het ene geval had de baas een mail gestuurd, waarin hij z’n verbazing had geuit over iets in het gedrag van de persoon in kwestie en in het andere geval was de baas in een ontmoeting uitgevallen. Hij had met stemverheffing gesproken en minder parlementaire taal gebruikt. In beide gevallen merkte ik dat de mensen die dit overkomen was, zich geïntimideerd voelden. Ze worstelen met deze situatie en denken na over wat ze ermee kunnen doen.

Zonder kader
Ik moest terugdenken aan een moment in mijn loopbaan. Het moment dat ik terugkwam uit Indonesië (1999). Na een verblijf van 5 jaar, waarin ik voor mijn gevoel een belangrijke bijdrage had geleverd aan de ontwikkeling van de activiteiten van KPN in Indonesië, stond ik weer in Nederland. Er was veel veranderd bij KPN in de tijd dat ik in het buitenland zat. En het viel niet mee uit te vinden bij wie ik mij diende te melden. Ik maakte een afspraak met de directeur Personeelszaken van KPN. Daar zat ik op een vroege morgen, begin 1999.

Geen fijn gesprek
Het was geen fijn gesprek. Hij wist niet wat hij met mij moest. Hij was de mening toegedaan dat Personeelszaken bij KPN de afgelopen decennia teveel gericht was geweest op de ontwikkeling van human resources, dat was allemaal veel te zweverig. Het was tijd om weer met beide benen op de grond te gaan staan. De harde zaken moesten weer centraal staan. Voor mij zag hij daarin geen plaats. Ik was veel meer van die ontwikkelkant. En zo stond ik na een kort gesprek weer buiten.

Rechterhand
Enkele dagen later had ik een afspraak met één van zijn rechterhanden. In het gesprek bleek dat ik weer tot diens rechterhand gebombardeerd zou worden. Het was de bedoeling dat ik een bijdrage zou leveren aan het weer op orde brengen van Personeelszaken. Er werden enkele personeelsfunctionarissen aan mij toevertrouwd. En samen met enkele collega’s werd ik vanaf dat moment geconfronteerd met  veel negatieve informatie over de PZ‘ers met wie ik moest werken.

Afscheid
En al snel werd duidelijk dat het de bedoeling was dat ik afscheid van ze ging nemen, zodat er plaats kwam voor jonge zakelijke PZ’ers. Dat ik afscheid van ze moest nemen werd niet zo expliciet uitgesproken, maar ik voelde het tussen de regels door en ik merkte het aan mijn collega’s die op dezelfde manier in hun werk zaten. Ik zag ook dat collega’s concreet vorm gaven aan trajecten, die tot afscheid van lang zittende PZ’ers moest leiden. Ik leerde de mensen, die ik naar buiten moest werken beter kennen en begreep absoluut de ratio achter dit naar buiten werken niet. Ja, ze waren al op leeftijd en hadden veel dienstjaren. Maar zo slecht waren ze niet als PZ’er. Ik begon me zeer ongemakkelijk te voelen.

Beoordelingen
Ik hield echter mijn mond stijf dicht. Ik had niet het idee dat mijn mening op prijs gesteld werd. Alleen, toen ik na een jaar de beoordelingen moest opmaken gaf ik ze een goede beoordeling, hetgeen mij op een slechte kwam te staan (ik was niet zakelijk genoeg), de eerste in mijn loopbaan. Toch was ik blij dat ik geen slechte beoordeling had opgemaakt. Een jaar later was mijn afscheid van KPN, pas toen kon ik uitspreken dat ik niet langer bij KPN paste omdat het bij KPN niet meer om mensen ging, niet om klanten, niet om medewerkers maar ook niet om de aandeelhouders. Het ging om de systemen. Zo had ik dat ervaren. Het was fijn om dat uit te kunnen spreken.

Ted talks
Het kwam gisteren weer boven toen ik naar de hier boven genoemde Ted talks keek en luisterde. Naar het verhaal van professor Zimbardo, die zo’n 50 jaar geleden bij de Stanford universiteit het beroemde onderzoek deed met vrijwilligers, die de rol van gevangene of bewaker gingen spelen. Hij zag hoe gemakkelijk bewakers geweld gingen gebruiken. Hoe dat klein begon en hoe snel het uit de hand liep. Hij ontdekte dat het vooral een systeem is wat het mogelijk maakt dat gedrag zich zo slecht kan ontwikkelen. Hij sluit daarmee aan op wat Hannah Arendt schrijft over het gedrag van oorlogsmisdadigers uit de Nazitijd. De wereld kan niet worden ingedeeld in slechte en goede mensen. We hebben het allemaal in ons om onder de verkeerde omstandigheden aan de verkeerde kant van de lijn terecht te komen. Slechts een enkeling weet zich daartegen te verzetten.

Optimisme
Maar er is ook het optimistische van de Ted talk van Brooke Deterline. We hebben een keuze, zegt zij. Om die keuze te kunnen maken is het belangrijk om te ontdekken hoe het met ons eigen patroon zit. Onder welke omstandigheden vertonen wij welk gedrag? Het is belangrijk om dat ook te herkennen in de teams waarin we werken en in de organisaties waar die teams deel vanuit maken. Zodra je je ergens bewust van bent heb je een keuze, zegt Deterline. Het is belangrijk daar de tijd voor te nemen en het is van groot belang je te oefenen in het ontwikkelen van de moed, die nodig is om de goede keuze te maken. Zij noemt dat de pauzeknop.

Trainen
Je kunt je daarin trainen door in situaties van oplopende moeilijkheid moedig gedrag te vertonen. Als je daar goed in traint wordt het makkelijker. Het is van groot belang als we willen dat integriteit in gedrag van mensen verbetert. Coachend leiderschap heeft alle voorwaarden in zich om er bewust aandacht aan te geven. Je kunt ermee voorkomen dat mensen iets doen omdat het zo hoort of omdat anderen het ook doen.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063