Vertrouwen

Het vormt de basis van coachend leidinggeven. Makkelijker gezegd dan gedaan, toch? Hoe creëer je dat nou?

Wat is vertrouwen
Even googelen levert al snel informatie op:
• De bereidheid afhankelijk te zijn van de daden van een andere persoon of groep.
• Geloven dat een ander eerlijk is of dat iets goed zal gaan.
• Verwachten dat degene die vertrouwd wordt zal handelen op een manier die hem niet zal benadelen, en/of degene die vertrouwen schenkt niet in een nadelige positie zal doen belanden.

De basis van vertrouwen
Dat is mooi, maar het geeft geen antwoord op de vraag hoe het ontstaat. Gewoon oogkleppen opzetten, eigenlijk wat onnozel en ondoordacht het avontuur aangaan, levert gemakkelijk teleurstellingen op. Dan is vertrouwen verder weg in plaats van dichterbij.
Je kan stellen dat de basis van vertrouwen een gecontroleerd of gecalculeerd risico is. Je hebt een inschatting van wat er mis kan gaan en hoe groot de kans is. En je hebt bedacht wat je zou kunnen doen als dit zich inderdaad voordoet. In zekere zin klopt dit wel, zij het dat het uitgangspunt is wat er fout kan gaan.

Potentieel
Een belangrijk punt bij het vertrouwen krijgen in anderen zit hem volgens mij in zicht hebben in hoeverre iemand in staat is om op eigen initiatief effectief gedrag te vertonen.  Bij het klassieke hiërarchische, directieve leidinggeven is het lastig hier zicht op te krijgen. Bij coachend leidinggeven is het welhaast vanzelfsprekend dat dit in beeld komt. In de gesprekken over werk komen de eigen ervaring en inzichten van de medewerker nu eenmaal veel meer op tafel. En er wordt veel meer ruimte gegeven aan de eigen aanpak van de medewerker, afgestemd op doelen van de organisatie. Wat kort door de bocht gesteld: als een medewerker alleen maar doet wat hij moet doen en er niet gesproken wordt over wat hij allemaal wil en kan moet je als leidinggevende maar afwachten. Als je als coachend leidinggevende dat wel met enige regelmaat bespreekt weet je veel beter wat je kunt verwachten en kun je ook beter ondersteuning geven aan de ontwikkeling van medewerkers.

Verantwoordelijkheid
Wat mij betreft het sleutelwoord: verantwoordelijkheid. Coachend leidinggeven stuurt op het nemen van verantwoordelijkheid. Ik heb mij vrijwel mijn hele leven verwonderd hoe het toch kan dat zoveel mensen met enige tegenzin naar hun werk gaan, uitkijken naar de vakantie en hun pensioen omdat ze dan “leuke dingen kunnen gaan doen”. Ik mag toch hopen dat ze ooit een opleiding en beroep hebben gekozen dat hen boeide, waar ze hun talenten in kwijt konden. Wat is er dan mis gegaan? Een coachend leidinggevende gaat op zoek naar die gedrevenheid, zoekt samen naar zingeving, probeert die te verbinden aan de organisatie. Gevolg? Medewerkers kunnen hun werk gaan zien als iets van henzelf, willen dan ook verantwoordelijkheid nemen.

Vertrouwen
Dan ben je er als leidinggevende: een medewerker die zijn potentieel kan en mag inzetten, die oprecht verantwoordelijkheid neemt, daar kun je van op aan. Die zal ernaar streven om een goed resultaat te bereiken. Niet omdat het moet, maar omdat hij er persoonlijk eer aan ontleent, er trots op kan zijn. Dan is het vertrouwen ook wederzijds. Dan is de leidinggevende niet de “hogere legerleiding”, zoals een hele afdeling waar ik ooit intervenieerde, hun baas cynisch betitelde. Dan is de leidinggevende iemand waar je van op aan kunt, die zijn eigen verantwoordelijkheid neemt en waarmee zinvol gecommuniceerd kan worden.