Universeel vs particulier

Gebruik de kracht van de verschillen tussen universeel en particulier

Omgaan met verschillen
Zoals ik in mij vorige blogpost heb laten zien gebruikt Trompenaars 7 dimensies op basis waarvan de verschillen tussen culturen zichtbaar kunnen worden gemaakt. Het gaat er daarbij niet om dat je nauwkeurig kunt determineren waar een cultuur zich nu precies op deze schaal bevindt. Het gaat er ook niet om dat je mensen precies kunt indelen op deze schaal. Het gaat om je bewustzijn ten aanzien van de dimensies. Vanuit dat bewustzijn kun je aan het werk met de dimensies en vooral op zoek naar hoe je om kunt gaan met de verschillen op die dimensies. Als je een koe van een paard kunt onderscheiden beschik je nog niet over de vaardigheid om de koe te melken of om het paard als rijdier te gebruiken. Het gaat Trompenaars juist om dat laatste. Hoe kun je die verscheidenheid nu gebruiken om ervoor te zorgen dat je business beter draait. Dat is wat anders dan mensen, die sterk zijn in een dimensie, die jou niet ligt dwingen om aan jouw kant van het spectrum terecht te komen.

Universeel versus particulier
De eerste dimensie is universeel versus particulier. Aan de universele kant van deze dimensie tref je mensen aan die regels, afspraken, voorschriften en wetten belangrijk vinden. Die moeten eerbiedigd worden en ze gelden voor iedereen. De regels zijn min of meer democratisch tot stand gekomen. Zij leiden langs de beste route en dienen daarom door iedereen gevolgd te worden. Standaarden en consistentie zijn belangrijk bij deze cultuur. Gelijke monniken gelijke kappen. Wat voor mij geldt, geldt ook voor jou. Aan de particuliere kant van deze dimensie wordt het belangrijk gevonden om rekening te houden met de situatie. Een uitzondering kan als de omstandigheden daarom vragen. Relaties tussen mensen zijn erg belangrijk en je houdt ook rekening met die relaties. Een goede klant kan ook na zes uur nog wel even geholpen worden. En in een klein café mag je nog best een sigaret opsteken ook al geldt er een rookverbod.
Een zakenpartner, directeur van het Belgische bedrijf wat door ons bedrijf zou worden overgenomen, schetste het verschil tussen Nederlanders en Belgen als volgt: “In Nederland mag alles maar kan niks, in België mag niks maar kan alles”. In Nederland is de universele kant van deze dimensie veel dominanter dan in België. In België is de particuliere kant veel dominanter.

Voordelen en nadelen
De voordelen van de universele kant zijn consistentie, helderheid en betrouwbaarheid. De nadelen zijn bureaucratie, niet flexibel en geen aandacht voor de persoon. De voordelen van de particuliere kant van de dimensie zijn flexibiliteit, alertheid, proactief zijn en persoonlijke aandacht. De nadelen van de particuliere kant zijn corruptie, chaos en onbetrouwbaarheid.
Als je sterk bent op de universele kant van de dimensie krijgen alle klanten dezelfde behandeling en ze voelen zich niet gekend. Aan de particuliere kant voelen klanten zich gekend en persoonlijk behandeld maar er zijn verschillen.

Coachend leidinggeven
De grote kunst is hoe je dit managet in een organisatie. Als je coachend leiding geeft manage je niet op één van de dimensies. Je managet op het behalen van resultaten. Dat betekent dat jezelf bewust bent van de verschillen, maar ook van de voordelen van de universele en de particuliere kant. Samen met de mensen aan wie je leiding geeft zoek je actief naar die aspecten die je het beste resultaat brengen. Je intervenieert als het verschil tussen de universele en de particuliere kant het belangrijkste thema van de gesprekken wordt. Je onderzoekt samen met de mensen om je heen steeds naar wat helpt om zo goed mogelijk de resultaten te bereiken.
Het betekent dat je als leidinggevende een visie moet hebben, dat je de visie van anderen daarmee kunt verbinden. Dat je een kei bent in het vragen stellen want daardoor worden mensen bewust en daardoor nemen mensen verantwoordelijkheid. Je stuurt doordat je afspraken maakt en mensen aanspreekt op de resultaten van die afspraken.
Als je dat kunt rijdt je op de golven van de cultuur, zoals Trompenaars dat mooi noemt. In deze tijd van crisis is het een prachtige route naar nieuwe kansen en innovatie. Je maakt er je organisatie agile (lenig) mee.