Samenwerking en verantwoordelijkheid

Leiderschap moet uitnodigen tot samenwerken en verantwoordelijkheid nemen

SER
Toen de heer Rinnooy Kan afscheid nam als voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER) (2012) noemde hij  de afgelopen jaren lastige jaren voor het evenwicht tussen werkgevers, werknemers en de politiek. Hij pleitte voor een herstel van het poldermodel en een betere samenwerking tussen de drie hierboven genoemde partijen. Op het eerste gezicht kan niemand veel tegen samenwerking hebben, maar als je wat beter kijkt kan samenwerking ook wel eens verlammend werken.

Verantwoordelijkheid weghalen
Dat geldt vooral als die samenwerking op die plaats betekent dat er elders geen verantwoordelijkheid meer genomen wordt. Dat bleek ook  uit de vinger waarmee door de top van ING in de richting van haar werknemers wees, toen er mensen moetsen afvloeien. Ze hadden geen verantwoordelijkheid genomen voor hun eigen ontwikkeling. Ze hadden op de bank naar Goede tijden, Slechte tijden zitten kijken, terwijl ze die tijd ook hadden kunnen besteden aan hun eigen ontwikkeling. Die laatste mening deel ik en ik maak mij zorgen als ik zie dat het aantal inschrijvingen bij de Open Universiteit sterk afneemt. Organisaties hebben er echter vaak ook alles aan gedaan om de medewerkers zover te krijgen dat ze hun verantwoordelijkheid overgaven. Alles was geregeld en alles werd geregeld. Voor alles kwam een beleid of een plan of een protocol en zolang dat er niet was moest je maar even wachten. De SER speelde er een belangrijke rol in, daar werden de kaders vastgelegd en zolang die er niet waren kon er nog niets gebeuren.

Verantwoordelijkheid nemen
Alles draait om verantwoordelijkheid nemen, zelf verantwoordelijkheid nemen. Niet anderen oproepen om verantwoordelijkheid te nemen maar zelf verantwoordelijkheid nemen. Daar zit het probleem met de SER. Alle partijen hebben daar verantwoordelijkheden neergelegd. Ze hebben de handen afgeveegd en zijn gaan wachten tot de SER iets deed met de haar toegeschoven verantwoordelijkheden. Hoe anders zou het geweest zijn als ze zelf verantwoordelijkheid hadden genomen, in hun bedrijf, in hun organisatie of op hun afdeling.
Juist als er daar waar het werk gebeurt, in de primaire processen, in de productie van goederen en diensten voor klanten, verantwoordelijkheid wordt genomen, vindt er ontwikkeling plaats.

Leidinggeven is samenwerken
Daarvoor is het nodig dat er wordt samengewerkt tussen mensen, die leiding geven en mensen, die leiding krijgen. Ik heb niets tegen samenwerking op nationaal niveau maar die moet niet veroorzaken dat de samenwerking daar waar het werk zelf gebeurt stagneert.
Vaak gaat er nu tijd verloren doordat er uitgezocht moet worden hoe het nu precies zit, wordt er gewacht tot ergens in de top een beslissing wordt genomen, totdat alle partijen ergens iets over gezegd hebben en in de tussentijd wordt er gewacht. Argumenten voor het wachten zijn: ik ga het niet twee keer doen, ik doe het liever in één keer goed, als het niet mag krijg ik op mijn kop en ga zo maar door.
Om verbetering en ontwikkeling te krijgen is het belangrijk dat er verantwoordelijkheid genomen wordt, juist daar waar het werk gebeurd. Daar ligt een belangrijke taak voor hen die leiding geven. Steek je nek uit, ga in gesprek, werk samen met je medewerkers en je afnemers, maak afspraken, stel doelen en werk met elkaar aan het realiseren daarvan.

Coachend, dienend, authentiek
Doe dat coachend of dienend of authentiek en niet op basis van de macht die je ontleent aan je positie. Dat is wat anders dan zitten wachten tot de regels weer duidelijk zijn en op basis daarvan opdrachten verstrekken. Als de SER het ontwikkelen van een dergelijke manier van werken zou stimuleren hoop ik op een snelle reanimatie.