Neem de regie

In een wereld waarin alles met elkaar samenhangt en alles ook nog eens tegelijk verandert, werken oude patronen niet langer. Je moet op steeds meer borden tegelijk schaken en dat lukt niet. Je krijgt het er steeds drukker door en lost niet echt de problemen op. Rita McGrath pleit voor mensen die de moed hebben opnieuw uit te vinden. Elon Musk van Tesla en Steve Jobs van Apple zijn zulke mensen. Zij borduurden niet voort op wat er was maar begonnen opnieuw. Managers die het steeds drukker krijgen doordat alles tegelijk komt, kunnen ook hun patroon veranderen. Herminia Ibarra legt uit hoe je je loopbaan kunt veranderen. Dat geldt voor het maken van een carriÇùreswitch, maar ook voor het anders aanpakken van je huidige verantwoordelijkheden. Willem Verhoeven, beschreef ooit in het boek “De regie van zelfsturing” welke stappen daarvoor nodig zijn.

Er tussen in
Een groot deel van de mensen die leiding geven krijgen zelf weer leiding van mensen, die zich in de hiërarchie boven hen bevinden. Coördinatoren, teamleiders, maar ook afdelingshoofden, divisiedirecteuren, senior managers en vele anderen krijgen van mensen boven hen te horen wat ze moeten doen of wat er bereikt moet worden. Soms krijgen ze targets die moeten worden gerealiseerd, soms wordt in detail voorgeschreven hoe er gehandeld moet worden. Het betekent dat veel leidinggevenden het gevoel hebben voortdurend achter een te vol bord te zitten. De inhoud van het bord bepaalt hun agenda. Een niet aflatende stroom aan opdrachten en te behalen targets kan, tezamen met een lange lijst aan lopende zaken, tot een behoorlijke stress leiden. Het is iets waar heel wat leidinggevenden mee te maken hebben. De gevolgen zijn meestal onprettig, voor de betreffende manager zelf, voor diens medewerkers die de aardige kanten van hun baas moeten missen, voor de hogere baas voor wie de resultaten altijd net te laat zijn en die net de finishing touch missen. Maar ook voor de partner, de kinderen en de huisdieren kunnen de gevolgen heel onplezierig zijn.

Wachten op minister Asscher?
Minister Asscher heeft recent de kat de bel aangebonden. Hij wil de aan werk gerelateerde stress.terug dringen. Het is goed dat minister Asscher de zaak wil aanpakken, maar als manager lijkt het mij niet wijs om te wachten tot minister Asscher de zaak heeft opgelost. Professor Rita McGrath, die zich aan de Columbia Business School bezig houdt met het onderzoek naar strategie in een dynamische en complexe omgeving, laat zien waardoor deze situatie wordt veroorzaakt. Lange termijn strategieën werken niet meer. Organisaties moeten steeds sneller veranderen om nog te kunnen overleven. Ze moeten veel adaptiever zijn. Planmatige strategieontwikkeling met een lange doorlooptijd, met daaraan gekoppeld strak gestructureerde processen voor het verzamelen van informatie en het planmatig uitrollen van projecten in de organisatie leidden tot starheid en veroorzaken dat er vaak opnieuw gestart moet worden.

Opnieuw uitvinden
De oude manier van werken past niet meer bij de snelle verandering.  In een artikel van juni 2013 in de Harvard Business Review schrijft ze dat de business mensen nodig heeft die de moed en de kracht hebben om een business opnieuw uit te vinden .Een voorbeeld van iemand, die de business opnieuw uitvindt is Elon Musk met Paypal en de Tesla; ook Steve Jobs was zo’n man. Zij begonnen met een nieuwe business. Voor veel bedrijven gaat het om de winkel open houden tijdens de verbouwing. En dat vraagt een hoop van de mensen die het primaire proces moeten aan sturen, maar die tegelijk de opdracht krijgen mee te bouwen aan de nieuwe organisatie. Het gevolg is bureaus vol werk en veel stress.Vaak zijn mensen die leiding geven in organisaties ooit benoemd omdat ze zo toegewijd waren en hard werkten. Ze waren loyaal aan de baas, hadden geen 9 tot 5 mentaliteit, ze deden hun best het de baas naar de zin te maken. En als ze zo positief opvielen, kwam de vraag of ze coördinator, supervisor of manager wilden worden. Veel mensen zijn zo op hun leidinggevende positie terecht gekomen en de beloning die ze kregen voor hun harde werken stimuleerde ze om er met het beloonde gedrag nog een schepje bovenop te doen. Omdat ze altijd loyaal en trouw hun taken uitvoerden is de baas boven hen daaraan gewend. Hij weet niet beter en dus gaat hij of zij onafgebroken door met meer werk doorschuiven. Het gevolg is dat die manager steeds harder werkt. Van zelfsturend zijn komt niet veel terecht. Die manager wordt gestuurd door het patroon dat in de loop der jaren ingesleten is. Op de middelbare school hadden wij een leraar boekhouden die geen propjes op de vloer kon zien liggen. Tijdens het doceren liep hij de klas in om ze op te rapen en ze in de prullenmand te gooien. Je raadt al wat wij deden. Hij had het niet door en liep maar heen en weer gedurende de les.

Jezelf opnieuw uitvinden
Herminia Ibarra doet onderzoek naar loopbaanontwikkeling bij Insead in Parijs. De adviezen die zij geeft zijn niet alleen maar bruikbaar als je een carrièrestap wilt zetten. Ze zijn ook nuttig als je wilt dat je baas anders met je omgaat. Ibarra zegt dat het in de kern gaat om hoe je waargenomen wordt. Als je wilt dat er iets verandert moet je zorgen dat je anders waargenomen wordt  en dat is niet in een handomdraai gebeurt. Dat zouden we wel graag willen maar zo gaat het niet.

• Het is een proces van vallen en opstaan. Een proces dat bloed zweet en tranen kan kosten. Een proces met valse starts en kleine overwinningen.
• Gedraag je anders, zegt Ibarra, in een nieuwe manier van denken en zijn. Bedenk niet wat je anders gaat doen, fantaseer niet maar doe het, gedraag je anders en kijk wat er dan gebeurt. Probeer nieuwe wegen.
• Analyseren en plannen maken leiden tot niets, zegt  Ibarra. Aan conventionele methoden heb je niets, een zelfassessment, je sterke en zwakke kanten kennen, het brengt je niet verder, wat je verder brengt is actie, doen.
• Stop met ontdekken wie je echt bent. Volgens Ibarra  zijn we allemaal verzamelingen van 100 verschillende identiteiten, die tot het moment van transformatie naar gedrag in ons verborgen zitten. Handelen geeft ons de kans te ontdekken hoe ze werken en wat we er mee kunnen. Als we niet handelen spelen we verstoppertje met onszelf.
• Sta jezelf een periode toe waarin dingen fout gaan. Zet stappen. Leer leven met tegenstellingen. Vlucht niet, maar ga de strijd aan. Vluchten ontneemt je de mogelijkheid jezelf opnieuw uit te vinden.
• Ga actief op zoek naar situaties waarin je het nieuwe gedrag kunt laten zien, zo kan je er steeds beter in worden.

Zelfsturing
Willem Verhoeven schetst in zijn boek “De regie van zelfsturing” (Aarle Rixtel 1994), de stappen die nodig zijn om tot zelfsturing te komen. De eerste stap is weten war je heen wilt, daar heb je een toekomstbeeld, een visie voor nodig. Daarna zet je de realiteit en die visie naast elkaar en je stelt vast welke opties je hebt om de kloof te overbruggen. Vervolgens zet je de stappen.  Alleen als je weet wat je wilt, als je een toekomstbeeld hebt, kun je keuzes maken en prioriteiten stellen. Je vergroot ermee je handelingsvrijheid. En  je kunt pas aan het eind van de journey, zoals Ibarra het noemt, komen als je er eerst aan begint. Succes!