Leiding geven aan teamontwikkeling

Richt je aandacht niet alleen op individuele spelers, maar op het verbeteren van de relatie tussen de spelers

Teamontwikkeling
Het voetbalteam van mijn dochter speelde afgelopen zaterdag een mooie wedstrijd. Ze verloren, dat wel, maar ze hadden nog nooit zo goed gespeeld. De coach schreef er enthousiast over in haar nieuwsbrief. De meisjes in het team van mijn dochter zijn tussen de 10 en de 12 jaar oud. Ze voetballen nu zo’n drie jaar met elkaar en je ziet het spel beter worden. Het bijzondere is dat het groei- en ontwikkelproces met horten en stoten gaat, en zaterdag bleek dat ze weer een grote stap hadden gemaakt.

Afstemming
In organisaties is het niet anders. De meeste diensten en producten die wij als organisatie leveren, zijn het resultaat van teamwerk. Het is maar zelden zo dat een product of dienst in volledige isolatie tot stand komt. Altijd komen het hersenwerk, het handenwerk en het voetenwerk van meerdere mensen eraan te pas. Hoe beter de bijdragen van al die mensen bij elkaar passen en op elkaar zijn afgestemd, hoe beter het resultaat van de samenwerking. Hoe beter het product of de dienst die uiteindelijk geleverd wordt.

In het leidinggeven aan organisaties richten we ons vaak vooral op de individuele spelers, op de personen die samen de organisatie vormen. De leidinggevende maakt zich druk over het behalen van de resultaten, vindt het vanzelfsprekend als die gehaald worden en gaat zich zorgen maken als ze regelmatig niet gehaald worden. Een veelvoorkomende interventie is vervolgens uitzoeken in welke schakel het fout gaat. Dat betekent dat we kijken welke persoon een slechte of zwakke prestatie levert. Daar sleutelen we wat aan. We geven de persoon een coach, sturen hem of haar naar een training of geven de persoon op zijn kop en dreigen met afscheid als de resultaten niet beter worden.

Spelers vervangen
Als je naar het voetbalteam van mijn dochter kijkt, zie je dat het steeds om dezelfde meisjes gaat. Het team gaat niet beter spelen door meisjes te vervangen door anderen die beter kunnen voetballen. Het team gaat beter spelen doordat de meisjes steeds beter met elkaar spelen. Ze letten veel meer op elkaar. Ze zijn niet alleen met zichzelf bezig; ze kijken naar elkaar. Ze zijn betrokken op elkaar. Ook de keeper, die soms niets te doen heeft, doet steeds mee. Ze kijkt, ze volgt en ze roept om te waarschuwen of om een compliment te geven. De meisjes voelen zich allemaal gehoord en gezien, niet alleen door de coach, maar ook door elkaar, en dat zorgt ervoor dat ze allemaal het beste uit zichzelf halen.

Samenwerking
Organisaties zijn er enorm bij gebaat de samenwerking op die manier te laten groeien. Dat kun je doen door alles wat de spelers moeten doen vast te leggen in functieomschrijvingen of heldere taken, maar daarmee mis je voortdurend de nauwkeurige aansluiting op datgene wat nodig is in een situatie. Een functiebeschrijving maakt je lui in het aandacht hebben voor je rol in relatie tot de rol die de ander speelt. Het leidt gemakkelijk tot beperking van de aandacht tot grensoverschrijdingen, in plaats van het dichtlopen van gaten.

Interventies
Hier zijn een aantal interventies die helpen om zo’n team tot stand te brengen:

• Zorg ervoor dat het team een duidelijk doel heeft, zorg dat iedereen dat doel kent en zich bewust is van hoe zijn of haar bijdrage aan het behalen van dat doel vorm krijgt.
• Zorg ervoor dat de leden van het team elkaars kwaliteiten kennen en weten hoe ze elkaar kunnen steunen.
• Zorg ervoor dat de teamleden elkaar om hulp durven vragen.
• Zorg ervoor dat niet één teamlid de schuld krijgt als er een slecht resultaat wordt bereikt en ga niet op zoek naar schuldigen.
• Zorg ervoor dat er steeds gezocht wordt naar hoe het beter kan.
• Zorg ervoor dat teamleden zelf verantwoordelijkheid nemen voor de groei en ontwikkeling van het team.
• Zorg ervoor dat je als leider niet dominant aanwezig bent en geef ruimte aan de andere teamleden.
• Zorg ervoor dat er steeds op de samenwerking wordt gelet en dat de kwaliteit ervan bewaakt wordt.
• Voorkom dat de hele club zich stelselmatig en monomaan op de inhoud van de opdracht richt.

Als je meer wilt weten over het ontwikkelen van krachtige, productieve teams, kun je het boekje Coachen en teamontwikkeling van Willem Verhoeven lezen.

Om teams beter te laten presteren zal je ook jezelf moeten ontwikkelen als leider. Lees nu hoe je hiermee begint in het artikel ‘Organisatieontwikkeling door leiderschapsontwikkeling’.

Artikel lezen