Leiderschap en het vergroten van regelcapaciteit

Coachend leiderschap richt zich op het vergroten van regelcapaciteit en draagt zo bij aan het voorkomen van machteloosheid

Machteloosheid
De beelden van huilende mannen, de armen om elkaar geslagen, de rode overalls nog aan, toonden hun gevoel van machteloosheid. Het gevoel van machteloosheid wat hen overviel toen ze het bericht kregen dat hun fabriek, de Ford fabriek in Genk, over twee jaar gesloten zal worden. Misschien hebben ze hun hele leven voor Ford gewerkt, zorgen ze voor een gezin met kinderen. Zeker hadden ze dromen en ideeën over de toekomst en ineens staat alles op losse schroeven. Ze weten het niet meer. Ze zijn machteloos.
De maatschappelijk werker, die het probleem van de ondeugdelijke mijnen op de agenda probeert te krijgen. Er zijn ongelukken mee gebeurt, die ten onrechte aan de slordigheid van medewerkers worden toegeschreven. Als hij probeert het gesprek erover op gang te krijgen komt er een proces op gang wat er uiteindelijk toe leidt dat hij paranoïde en schizofreen wordt verklaard en in de WAO terecht komt.
De man of vrouw, die ten onrechte veroordeeld wordt en in de gevangenis belandt, de strijd voor iets of tegen iets waarbij je het gevoel hebt tegen windmolens te vechten. Het gevoel niet gehoord te worden. Het gevoel van machteloosheid.

Spiraal
Machteloos zijn betekent dat je dingen of zaken die belangrijk voor je zijn, niet voor elkaar krijgt. Elke poging die je doet loopt stuk en heeft geen resultaat. Bij sommige mensen leidt die machteloosheid tot een ongecontroleerde woedeaanval. Zo’n woedeaanval kan desastreuze gevolgen hebben. Andere mensen komen in een vorm van apathie terecht. Ze komen er niet meer uit en gaan bij de pakken neer zitten. Zowel de woede als de apathie dreigen als een spiraal te werken. Je komt er steeds dieper in te zitten en het wordt moeilijker om eruit te komen.

Werkdruk en regelcapaciteit
Professor De Sitter introduceerde in zijn boek “Op weg naar nieuwe fabrieken en kantoren”(1982), de begrippen werkdruk en regelcapaciteit of regelvermogen. Hij laat zien hoe die twee begrippen met elkaar samenhangen. Het is belangrijk dat de relatie tussen die twee goed op elkaar is afgestemd. Onder werkdruk verstaat De Sitter het geheel aan taken en opdrachten waarvoor een mens zich ziet gesteld. En onder regelcapaciteit alle mogelijkheden die men ter beschikking heeft om die taken op te lossen of aan te pakken. Regelcapaciteit zijn je kennis, je vaardigheden, je houding, je netwerk, je status, je macht en zo kun je nog meer bedenken. Als er sprake is van een onevenwichtige relatie tussen werkdruk en regelcapaciteit gaan de zaken fout. Bij een te lage werkdruk gaan mensen hun regelcapaciteit gebruiken voor andere dingen. Ze bemoeien zich met het werk van anderen, gaan nieuwe dingen uitproberen of als het op school aan de hand is, de leraar pesten. Bij een te hoge werkdruk en een te lage regelcapaciteit ontstaan stress, woede en gevoelens van machteloosheid.

Afstemming
In een gezonde omgeving zorg je ervoor dat werkdruk en regelcapaciteit steeds goed op elkaar zijn afgestemd. Bij machteloosheid betekent dat de werkdruk verlagen of de regelcapaciteit  vergroten. Vergroten is bijna altijd een betere oplossing dan verkleinen en één van de beste manieren om regelcapaciteit te vergroten is het toekennen van macht over de werkdruk. Mensen die in staat zijn om zelf hun werkdruk te regelen, kunnen ook zelf zorgen voor een juiste afstemming tussen die werkdruk en hun regelcapaciteit. Als de werkdruk door anderen of door iets anders wordt bepaald worden mensen afhankelijk van die ander of dat andere. Ze verbinden dan ook hun gevoel van machteloosheid aan die ander of dat andere. Ze richten zich dan op de druk en de veroorzaker van die druk en komen niet toe aan het vergroten van hun eigen regelcapaciteit.

Coachend leiderschap
Bij coachend leiderschap staat het vergroten van regelcapaciteit centraal. Mensen worden uitgedaagd om al hun kwaliteiten en talenten in te zetten. Ze worden zo ook uitgedaagd om die talenten te vergroten en te versterken. Gevoel van machteloosheid kan op die manier voorkomen worden.