Langer doorwerken?

Er wordt veel gepraat over langer doorwerken maar laten we onze effectiviteit eerst maar eens verhogen, door coachend te gaan leiding geven.

Nederlanders moeten harder en langer werken was de boodschap, die gisteren te horen was op de radio. Politici en deskundigen legden uit dat de vergrijzing betekent dat er straks niet genoeg handen zijn om het geld te verdienen dat nodig is om de Nederlandse economie draaiende te houden. Dus moet de pensioen leeftijd nog verder omhoog, moeten vakantie en adv dagen worden afgeschaft en moeten we terug naar een 40 urige werkweek.
Het valt mij op dat ik in de hele discussie niet hoor over beter leiding geven. Als je nu echt productiviteitsverbetering wilt, als je echt je talenten goed wilt gebruiken is coachend leiding geven een snellere en doeltreffender route om dat te doen.
Het is bijzonder om te zien hoe lastig die manier van werken wordt gevonden. In de oefeningen met de latten, die ik in mijn blog van gisteren beschreef wordt dat heel scherp zichtbaar.
Meestal doe ik die oefening met mensen, die leiding geven. Met managers, met teamleiders met bestuurders. Met mensen uit het bedrijfsleven, uit de zorg of van de overheid. Overal zie je dezelfde patronen. De meeste deelnemers denken dat ze zelf het probleem moeten oplossen. Ze schakelen hun medeteamleden niet in. Ze gebruiken alleen stukjes inbreng van hun mede teamleden om hun eigen oplossing mee te versterken. Vervolgens zie je mensen met hun eigen oplossing aan de slag gaan. Meestal sluiten enkelen zich aan. Vaak blijft een enkeling nog aan de kant staan kijken. Omdat de initiatiefnemer er nooit uitkomt, begint die de moed op te geven. Vervolgens gaat iemand anders met zijn eigen oplossing aan de gang.
Wat er vrijwel nooit gebeurt is kennis delen. Kennis delen doe je door te vertellen wat je ideeén zijn of te vragen naar de ideeën van anderen. Door daar open met elkaar over te praten ontstaan er nieuwe en vaak betere ideeën, waarop weer samen doorgewerkt kan worden.
Een belangrijke voorwaarde om dat te kunnen doen is vertrouwen, Niet alleen vertrouwen in de mensen met wie je werkt maar vooral vertrouwen in jezelf.
Toen ik mijn eerste stappen op het pad van bedrijfsopleider zette kwam ik in het kantoor van het hoofd van de afdeling opleiding, vorming en training van Hoogovens. Op de kast achter zijn stoel stond een bordje met daarop de tekts: “Niemand kan afgaan zoals ik”. Hij hoefde geen schijn op te houden. Dat maakt delen een stuk gemakkelijker.
De groep, die de latten binnen een minuut legde, was een groep, die al wat langer een training in coachend leiding geven volgde. De leden, stevige managers, hadden geleerd om naar elkaar te luisteren, hadden geleerd om met elkaar te delen, hadden ondanks alle verschillen vertrouwen in zichzelf en in elkaar. Leiderschap ging zomaar van de één naar de ander en nam nooit de vorm aan van instructies uitdelen.
Veel leidinggevenden steken echter daar hun energie in. Die doen hun best te bedenken hoe het werk nog sneller en effectiever kan worden uitgevoerd. Daar worden zelfs hele afdelingen voor opgericht en studies aan gewijd. Het gevolg is; mensen, die op elkaar wachten, die werken met een protocol wat ze niet handig vinden, stapels op bureaus van de één en volstrekte leegte op het bureau van de ander. Mensen, die vooral over de tekorten van collega’s en de onredelijke eisen van klanten praten. Ik ken een fabriek , waar de medewerkers zich zo als verlengde van de machines behandeld voelen dat ze ter compensatie vrachtwagens, die gelost of geladen moeten worden, langer laten wachten. Het dossier met de werkinstructie waarin geregeld is dat een vrachtwagen sneller gelost moet worden is inmiddels hoofdpijndossier in de OR.
Wat een tijdverspilling!
Willem Verhoeven beschrijft in zijn boek Modern times, een pleidooi voor nieuw Taylorisme hoe het ook kan. Concepten als Lean en Scrum doen iets soortgelijks. Een noodzakelijke voorwaarde om daar succes me te hebben is echter coachend leiderschap, begin er vandaag nog mee.