Kennis en kunde

De ontwikkeling van kennis en kunde behoeft coachend of dienend leiderschap

Kennisdebat
Afgelopen maandag vond op twitter een kennisdebat plaats. Ik kwam er min of meer toevallig in terecht maar werd onmiddellijk gegrepen door het onderwerp. Dat komt omdat kennis en kunde voor mij verschillende grootheden zijn en ik vind dat kunde in het debat over kennis een beetje ondergesneeuwd raakt. Niet alleen kunde trouwens maar ook het hele gebied waarin de transfer van kennis naar kunde plaats vindt. Er wordt in het debat wel regelmatig een beschuldiging geuit. Wetenschappers zitten teveel in de ivoren toren, houden alles voor zichzelf en het bedrijfsleven kon wel wat meer in kennis ontwikkeling investeren.

Geld
Daarnaast ontstaat ook vooral het beeld dat kennisontwikkeling een kwestie is van meer euro’s. In dat verband is het interessant dat McKinsey een recent een rapport heeft uitgebracht waarin wordt geconstateerd dat alle onderwijsvernieuwingen van de afgelopen decennia niets hebben opgeleverd. En daar is heel wat geld in gaan zitten.

Klimaat
Ik wil de rol van het geld hier niet helemaal bagatelliseren maar een klimaat waarbinnen ontwikkeling van zowel kennis en kunde plaats kan vinden is minstens zo belangrijk. Een klimaat krijg je niet door ergens grote budgetten voor vast te stellen en ook niet door veel nieuwe regels, quota of iets dergelijks. Bij een klimaat gaat het er vooral om hoe mensen met zichzelf en met elkaar omgaan. Het gaat om waarvoor je verantwoordelijkheid voelt en hoe je je gedraagt vanuit die verantwoordelijkheid. Als we dan praten over kennis en kunde dan gaat het erom dat je uit je schuilplaats komt en dat je in gesprek raakt met anderen, die uit een andere schuilplaats zijn gekomen.

Leiderschap
Een belangrijke voorwaarde om dat voor elkaar te krijgen is de wijze waarop leiding wordt gegeven. Welk bewustzijn er wordt gestimuleerd, tot het nemen van welke verantwoordelijkheid wordt geprikkeld en hoe worden er afspraken gemaakt over te behalen resultaten en last but not least ook hoe er wordt aangesproken als men zich niet aan de afspraken houdt.

Leercyclus
Kolb (1984) laat zien welke processen belangrijk zijn bij de ontwikkeling van kennis en kunde. De kunst is de stappen in die processen aan elkaar gekoppeld te houden. Kennis en kunde zijn aan elkaar gekoppeld door de fase van het experiment en de fase van de reflectie. Allebei fasen, die vaak niet zo goed verzorgd zijn. Daar kan je heel bewust aandacht aan besteden door er steeds met elkaar over in gesprek te zijn. Dat is geen kwestie van geld maar een kwestie van klimaat en het leiderschap daarbinnen. Dienend leiderschap of coachend leiderschap zijn daarin onontbeerlijk.
Een op een campus gevestigd high tech bedrijf is een tijdje geleden bewust met coachend leiderschap aan de slag gegaan. Het leidt tot meer ideeën, meer afstemming, meer verantwoordelijkheid nemen en een hogere productiviteit. De manager was enthousiast over de effecten van zijn nieuwe aanpak.

Zelfsturing
In de discussie over het McKinsey rapport kwam de vraag naar voren of we niet wat meer aan de docenten moeten doen. We moeten niets met de docenten doen. De docenten moeten de ruimte krijgen om zelf iets te doen. Maak afspraken net de docenten over te behalen resultaten. Geen opgelegde targets maar afspraken! Geef leiding maar doe dat op een coachende manier, zodat mensen het beste uit zich zelf kunnen halen en niet elke dag vol frustratie naar hun werk gaan. Zo kan er ook een klimaat ontstaan waarin mensen zich opener naar elkaar kunnen opstellen zodat de gesprekken tussen onderwijs, wetenschap en bedrijfsleven gemakkelijker worden en de ontwikkeling van kennis en kunde elkaar vooruitbrengen.