Invloed primair proces

Het primaire proces beïnvloedt je stijl van managen, wees er alert op!

Van mijn moeder leerde ik in mijn jeugd het volgende liedje:
    Zet een haring in een kooitje, voer hem trouw met vogelzaad.
    Steek een stokje door de tralies waar hij dan op zitten gaat.
    En dan wed ik dat die haring nog gaat zingen op den duur.
    Want gewoonte ja gewoonte is een tweede natuur.

Echt ondernemen
Ik moet eraan denken nu de verkoop van TNT door Post NL bijna z’n beslag gekregen heeft en Post terug is bij af, alleen wat armer.
In 1990 stond ik als Hoofd P&O mede aan de wieg van de commerciële logistieke activiteiten van wat toen nog gewoon PTT Post heette. We gingen enthousiast de wereld van het echte ondernemen in. Een wereld die ogenschijnlijk wel wat leek op wat er bij de Post gebeurde. Je rijdt met auto’s en treinen in een netwerk en zorgt ervoor dat brieven op afgesproken tijden op vastgestelde plaatsen terecht komen. Een operatie die met grote nauwkeurigheid te plannen is. In de wereld van de logistiek rijden ook auto’s en treinen rond in een netwerk. Maar de gebruikers van dat netwerk stellen andere eisen aan dat netwerk, behalve goedkoop moet het ook Just in Time zijn. Dat vraagt om andere aandacht en dus ook andere aansturing en een andere focus in je management.

Primair proces en management
De aard van de primaire processen in je bedrijf bepaalt hoe je het bedrijf gaat managen, bepaalt waar je aandacht naar toe gaat. Bij Post was dat het in stand houden en permanent verbeteren van een kort cyclisch (binnen 24 uur), goedkoop (zo min mogelijk mensen) standaardnetwerk. In de logistiek is dat zo goed mogelijk inspelen op de behoeften van je klanten en daarbinnen zo snel en zo goedkoop mogelijk je diensten leveren. In beide gevallen doe je dat met transportmiddelen en zien de verzonden pakjes er vaak hetzelfde uit, maar als manager leg je andere accenten en let je op andere details.

Spanning tussen stijlen
De spanning tussen die stijlen was onmiddellijk voelbaar toen we ons eerste transportbedrijf overnamen. Postmanagers doken erop en begonnen te sturen alsof het Postprocessen waren. Dat leidde tot verwarring bij medewerkers en klanten. Het lastige was dat de meeste Postmanagers het verschil niet zagen, die deden of de haring een kanarie was en werden boos als hij van het stokje viel. Omgekeerd snapten de haringen het voordeel van op dat een stokje zitten niet.
Toen Post in 1996 TNT overnam was ik blij en trots. Nu zou het wel gaan lukken, nu zou iedereen inzien dat haringen in het water horen en niet op een stokje. Helaas constateert Professor Paul Fentrop in zijn nieuwsbrief van januari van dit jaar dat TNT te complex was voor de Nederlandse Post. Wat mij betreft is die conclusie niet helemaal juist, maar hebben de managers van de Nederlandse Post hardnekkig geprobeerd een haring te laten zingen. Als ze die haring nu eens gewoon hadden laten zwemmen, als ze eens geprobeerd hadden om mee te zwemmen, hoe zou het resultaat dan geweest zijn?

Leerpunten
Voor mij zitten er drie belangrijke leerpunten in:
Het eerste is: blijf je  bewust van de invloed van het primaire proces op je manier van aansturen. Als je hardnekkig tegen hetzelfde probleem blijft aanlopen zou het best een daarmee te maken kunnen hebben.
Het tweede is: je kunt een haring niet dwingen. Je hebt de beste kansen als die haring zelf besluit om op het stokje te gaan zitten. Dan is er een kans dat 'ie ook nog eens gaat zingen.
En het derde leerpunt is: een haring is niet voor niets een haring is. Dat past waarschijnlijk bij zijn habitat. Als die habitat niet verandert is het misschien wel handig dat hij haring blijft en als jij je in diezelfde habitat bevindt is zwemmen misschien wel handiger dan op een stokje zitten.

Welke invloed heeft het primaire proces dat jij aanstuurt voor jouw stijl?