Indicatoren

Soms lastig te benoemen, heel nuttig als je dat toch doet.

Het begint natuurlijk altijd bij visie. Letterlijk wat je voor je ziet voor jouw organisatie of eenheid in de toekomst. En het is de kunst je daarbij niet te verliezen in wollige termen, maar de visie te formuleren en uit te dragen in heldere en enthousiasmerende termen; kort en bondig.
Van visie naar doelen
Om vervolgens te gaan nadenken over wat dan concrete doelen zijn en langs welke weg daar naartoe gewerkt kan worden.
Vaak zijn die doelen wel te bepalen, ze smart maken wil nog wel eens tegenvallen. In een recent gesprek hadden we het over doelen met betrekking tot een team, de kwaliteit van samenwerken, de effectiviteit daarvan. Dan blijkt het ineens lastig. Wat is dat: goed samenwerken, als team effectief zijn? Dan kom je meteen uit bij vragen als: waartoe bestaat dit team, in hoeverre is het gewenste resultaat het gevolg van een gezamenlijke en gecoördineerde  inspanning, of beperkt de noodzakelijke samenwerking zich tot uitwisseling van informatie? Dan is het ook even zoeken naar de goede balans tussen de gerichtheid op resultaat en gerichtheid op onderlinge relatie. Als daar een heldere doelstelling uit komt is dat mooi, maar niet genoeg. De leden van een team moeten het daar nog wel mee eens zijn. Dit vraagt om dialoog, afstemming en uiteindelijk tot het maken van afspraken.
Voortgang en resultaat zichtbaar en dus meetbaar maken
In het gesprek werd duidelijk waarom er iets was misgegaan bij een van de teamleden.  De afspraken waren geen afspraken maar gewoon mededelingen vanuit de leidinggevende. En het ontbrak aan een indicator, die het gewenste gedrag zichtbaar maakte. De betrokken medewerker, die beslist van goede wil was, had wel begrepen dat er iets bereikt moest worden, maar had een onvoldoende duidelijk beeld van wat dan moest gebeuren. Dat leidde alleen maar tot onzekerheid en aarzeling, hetgeen het misgaan nog verder in de hand werkte.
Sturing
Heldere doelen, echte afspraken zijn belangrijke sturingsinstrumenten. De indicatoren zijn daarbij onontbeerlijk, die maken het mogelijk voor leidinggevende en medewerker om te ijken, te kunnen constateren of dat wat er is en gebeurt ook hetgeen is wat bedoeld was. En dan zowel indicatoren die het resultaat zichtbaar en meetbaar maken als indicatoren die hetzelfde doen met voortgang.
Motiverend
En evenals bij het maken van afspraken is ook bij het vaststellen van indicatoren overleg met de betrokkenen van belang. Zodat zij het nut ervan inzien, zij de indicatoren als een nuttig instrument kunnen zien en gebruiken in plaats van dat zij zich wellicht wat wantrouwig teveel gecontroleerd voelen. Een goede indicator is simpel, geeft heldere en eenduidige informatie, is in overleg opgesteld en de betrokkenen hebben invloed op het voldoen aan de gestelde norm. Dan is hij ook motiverend. En dit laatste is eigenlijk het belangrijkste: dat iemand zich uitgedaagd voelt om eraan te voldoen.