Honderd jaar Taylor

De ideeën van Frederick Taylor worden ruim 100 jaar na het verschijnen van zijn boek over scientific management verguisd. Laten we niet het kind met het badwater weggooien.

Afgerekend
Met grote regelmaat  wordt er afgerekend met het gedachtengoed van Frederick Taylor. Taylor schreef zijn ideeën zo’n 100 jaar geleden op in een boek getiteld “The principles of scientific management” en zijn ideeën zijn in de afgelopen 100 jaar geheel of gedeeltelijk met meer of minder succes in vooral productie bedrijven toegepast.
In voordrachten en artikelen krijgt Taylor de schuld van een rigide manier van organiseren, van verspilling, eenzijdige focus op winst, kortom van alle slechte dingen die het bedrijfsleven heeft voortgebracht. Taylor zou vooral ook schuld hebben aan het feit dat mensen zich niet meer thuis voelen in veel organisaties. Kort door de bocht, dankzij Taylor kiezen jonge mensen ervoor niet meer bij traditionele organisaties te werken maar ZZP-er te worden.

Bruikbare inzichten
Het gaat mij nu niet om het redden van Taylor maar het zou jammer zijn als we met het kind het badwater weggooien. Willem Verhoeven maakt dat duidelijk in z’n boek Modern Times, een pleidooi voor Modern Taylorisme. Kern van Verhoevens verhaal is dat Taylor’s aanpak van de inrichting van werkprocessen wel degelijk een hele bruikbare is. Door de inzichten van Taylor toe te passen gaat de kwaliteit van je product omhoog en verspil je veel minder. Dat betekent minder verspilling van energie, minder verspilling van grondstoffen en het verdwijnen van de noodzaak je productieprocessen te verplaatsten naar lage lonen landen.
Heel globaal komt de aanpak van Taylor erop neer dat je goed kijkt naar de aanpak van een werkproces, dat je de verbeterpunten opzoekt, en deze invoert. Dat kun je doen voor de deelprocessen in een organisatie maar ook voor het grote proces, voor de keten waar de kleinere processen als schakel deel vanuit maken.

Training en scholing
Waar we volgens Verhoeven moeten afwijken van de ideeën van Taylor is in het inrichten van de regiefunctie in deze processen. Bij Taylor kwam de regie in handen van het management. Het inrichten, systematisch zoeken naar verbetering, implementeren etc. lag in handen van de managers. Volgens Verhoeven is het belangrijk om die regiefunctie aan de medewerker te geven. Als de medewerker de regiefunctie in handen krijgt kan de medewerker zijn eigen werkproces zo goed mogelijk inrichten en kunnen medewerkers met elkaar de koppelingen tussen de schakels inrichten. Het gedachtegoed van Taylor dus niet in handen va de manager maar in handen van de medewerker. Het grappige is dat dat niet eens zo sterk afwijkt van de ideeën die Taylor zelf had. Taylor pleitte voor training en scholing van medewerkers in plaats van het vervangen van een vermeend slecht functionerende medewerker door een vermeend betere medewerker. Hij beschouwde de medewerker niet als een wegwerpartikel.

Ver van de werkvloer
Taylor’s denken is geworteld in de Angelsaksische wereld. Weber en Fayol, twee andere iconen, die veel invloed hebben gehad op het denken over management hebben hun wortels in het Rijnlandse. Zij zijn veel verder gegaan in het fileren van de organisatie en hebben in hun denken de arbeider gereduceerd tot een willoos radertje dat kritiekloos opdrachten van boven uitvoert. Zij hebben de regiefunctie ver van de werkvloer neergelegd, vaak niet eens bij het management maar bij stafafdelingen, die op grote afstand bepalen hoe managers en medewerkers het werk moeten doen. In Europa en de VS zijn de ideeën van Taylor goeddeels op de achtergrond geraakt. Bij Toyota in Japan worden Taylors ideeën nog volop toegepast.

Vragenstellen
Tegenwoordig heet dat de “Toyota way”. We noemen het nu ook vaak “lean”. Het is aardig om te zien hoe daar waar “lean” succesvol is, het vragenstellen centraal staat. De leidinggevende stelt vragen en ondersteunt met die vragen de medewerkers bij het vinden van de goede antwoorden. De vraagkaartjes zoals die bij “lean” managers in zwang zijn lijken sprekend op de vragen die je vindt in Verhoevens boek “De kunst van het vragenstellen”.
Aan MBA’s in Europa maar ook in de VS worden de ideeën van Fayol en Weber nog driftig onderwezen. Er wordt dan geprobeerd “lean” onderdeel te maken van een aanpak waarbij staf en management weten hoe de werkvloer “lean” moet toepassen. Dat is de dood in de pot. “Lean” blijft dan een hype, die over enkele jaren zal blijken niet effectief te zijn een nieuwe hype zal haar dan vervangen.
Als de ideeën van Taylor of de ideeën van lean worden toegepast in combinatie met coachend leiderschap dan is er nog op vele vlakken winst te behalen