Het kan anders

Als de middelen beperkt worden is het tijd om na te denken hoe het anders kan.

Deze dagen zijn er veel sombere verhalen over onze economie te horen. De cijfers van het Centraal Planbureau liegen er niet om. Ons land overschrijdt de budgettaire normen die  het door Europa gesteld zijn. Het is nog erger: het is juist Nederland dat voorop loopt in het streng de maat nemen van landen die deze normen overschrijden.

Daarom zijn we nu nog meer de klos.Dat valt niet mee en onmiddellijk is de discussie los over de juistheid van het handhaven van die normen. Zullen we er niet toch wat ruimhartiger mee omgaan en bezuinigen we de economie niet kapot als we nu heel streng een begrotingstekort van 3% gaan handhaven.

Economie is niet mijn vakgebied en ik kan dus slecht meepraten over het al dan niet juist zijn van als exact gepresenteerde modellen. Vaak klinken de verhalen van elke kant wel plausibel. Het is logisch dat je geld wat je niet hebt niet kunt uitgeven. Het is logisch dat als er geen geld wordt uitgegeven de economie tot stilstand komt. Het is logisch dat doorschuiven van schulden betekent dat je volgende generaties belast.

Een gevaar is dat onze energie in dit soort discussies blijft vastzitten. Er ontstaat dan geen ruimte om aan de slag te gaan met de zaken die moeilijk maar echt belangrijk zijn.De belangrijkste uitdaging is dit soort situaties is de moed erin houden, vergezichten tonen die helder maken dat er uitwegen en nieuwe horizonnen zijn. Dat helpt om ervoor te zorgen dat we niet in somberheid en onmacht weg zakken. Somberheid is de grootste vijand van welke ontwikkeling dan ook.

Grote uitvindingen en ontdekkingen konden juist ontstaan in een periode dat alle wegen dood leken te lopen. In de theorie spreken we over veranderingen van een andere orde. We gaan pas nadenken over alternatieve vormen van vervoer als we door de fossiele brandstoffen heen raken.

Dat denken is ook belangrijk in bedrijven en organisaties. Niet alleen bezuinigen en wachten tot het beter gaat maar met elkaar nadenken over hoe je dingen anders en beter kunt doen. De huidige werkprocessen, structuren regels en protocollen hebben geen eeuwigheidswaarde. Het is in een tijd van schaarste de kunst uit te vinden hoe het anders kan. Mijn collega Monty schreef daar in zijn blog van gisteren ook al over.

Hier ligt de grote uitdaging voor leiderschap in een tijd als deze.

Ben jij er al aan begonnen?