Ga het maar aan

Voordat we handelen willen we graag zeker weten dat ons handelen succesvol zal zijn. Dat brengt ons ertoe om voordat we handelen ons overal op voor te bereiden. Er blijken steeds nieuwe kanten op te duiken en ons voorbereidingsbouwwerk wordt steeds omvangrijker en complexer. Als we uiteindelijk handelen lopen we het risico dat de handeling bezwijkt onder de last van de voorbereiding of dat we helemaal niet meer handelen omdat we de voorbereiding als de handeling zijn gaan zien.

Tijd verknoeien
Wat heb ik al vaak mijn tijd verknoeid. Of misschien is verknoeid niet het goede woord, maar ik heb mijn tijd niet gebruikt om de resultaten te bereiken die ik wilde bereiken. Een paar van die verknoeimomenten zitten nog scherp in mijn geheugen gegrift. Zo herinner ik mij de periode dat ik mijn afstudeerscriptie moest schrijven. Twee jaar lang kwam ik niet uit de voorbereidingsfase. Nog eens met die praten, nog eens dat boek lezen, nog eens de bibliotheek in. Bij elk boek dat ik las kwam ik verder van mijn doel af in plaats van dichterbij. Ik had nog een aspect over het hoofd gezien, er bleek nog een invalshoek te zijn of weer een andere manier om tegen de werkelijkheid aan te kijken. Toen ik na twee jaar zo aanmodderen niet anders meer kon, toen de omstandigheden mij dwongen om mijn scriptie te gaan schrijven, was die in 14 dagen klaar. Ik kreeg er ook nog eens een 8 voor. Als ik nu eens direct was gaan schrijven, dan was ik wee jaar eerder klaar geweest want wat ik uiteindelijk opschreef zat ook twee jaar daarvoor al in mijn hoofd.

Uitstellen
In 1977 was ik opleidingfunctionaris bij Aluminium Delfzijl. De directie had besloten dat er trainingen sociale vaardigheid aan de managers gegeven moesten worden. Het was mijn taak als opleidingsfunctionaris ervoor te zorgen dat dat gebeurde. Wij waren een dochter van Hoogovens (het huidige Tata steel)  in IJmuiden. Daar was een uitstekende afdeling Opleiding Vorming en Training met prima trainers. Ik kon kiezen: of hen inzetten of het zelf doen. Ik koos voor zelf doen maar dan eerst nog even meekijken. Nou, ik bleef meekijken. Elke keer ontdekte ik nog iets wat ik niet wist, of nog niet kon, of niet gezien had. Mijn Hoogoven collega’s drongen er op aan dat ik de training zou gaan leiden maar elke keer had ik een andere reden om het nog een dagje uit te stellen. Tot op een maandagochtend het zaaltje op het landgoed Ekenstein in Appingedam gevuld was met 10 leidinggevenden, die samen met mij zaten te wachten op de trainer, die uit Akersloot bij Haarlem moest komen. Om 9.00 in de ochtend kwam er telefoon, de trainer was ziek en ik moest kiezen. Ik voel de spanning nog, wat moest ik doen. De deelnemers terugsturen naar kantoor of zelf de training geven. Toen ik dit dilemma in de groep aan de orde stelde hielpen de deelnemers mij overtuigend over de drempel. “Natuurlijk doe jij het”, “wij helpen je wel”,”natuurlijk kun je dat”. Het werd een fantastische dag en alle nog ingeplande trainingen met trainers van Hoogovens heb ik zelf gedaan. Ik was de hobbel over. Achteraf hoorde ik dat de trainer die zich ziek melde dat expres gedaan had en hij had het ook expres pas gemeld 10 minuten voor de training begon zodat ik geen ruimte meer had voor uitvluchten.

Uitstelgedag in het groot
De voorbeelden die ik hier benoemd heb zijn voorbeelden waarbij ik als individu de belangrijkste speler was in het uitstelgedrag. Het probleem wordt nog een stuk groter als een afdeling of een bedrijf of een land dit uitstelgedrag gaat vertonen. Je ziet het echter links en rechts om je heen opduiken. We moeten nog meer cijfers hebben, de mensen moeten eerst nog opgeleid, ze hebben nog geen certificaat, er is meer onderzoek nodig of er moet nog een dossier opgebouwd. Het zijn allemaal argumenten om het handelen uit te stellen. Op de één of andere manier hopen we dat het toevoegen van meer bewijs, meer papier, meer cijfers of meer medestanders de te nemen actie eenvoudiger maakt. Gevolg is dat we “het” niet aangaan. Dat we de confrontatie of de ontmoeting met de werkelijkheid uitstellen.

Nare consequenties
Dat heeft een paar nare consequenties. Hoe langer we ons zo voorbereiden, hoe vaster we in onze ideeën gaan zitten. Hoe dieper het probleem dat we willen aanpakken zich kan wortelen. We hebben ook meer te verliezen als we het uiteindelijk aangaan. Vaak hebben we in onze voorbereiding ook meerdere mensen ingeschakeld met het gevolg dat we er meer kans is op gezichtsverlies als we uiteindelijk actie nemen.
Inderdaad het kan ook fout gaan als je al die voorzorgsmaatregelen niet neemt.

Kleine stappen
Maar als je begint met kleine stappen en je begint voor iets een groot probleem is geworden, dan maak je ook maar kleine fouten. Fouten waar je van leert en waardoor je de aanpak kunt verbeteren. Je bent flexibel en kunt meer kanten op. Je kunt andere partijen makkelijker betrekken. Het is als met fietsen, dat leer je door het te doen en niet door er een boek over te lezen. Het is net als met voetballen, dat leer je door het te doen. Verkopen leer je door het te doen, coachen leer je door het te doen en leidinggeven leer je ook niet uit een boek of in de collegezaal maar door het te doen. Overigens leer je van doen alleen maar als je oog hebt voor feedback. Als je actief op zoek gaat naar feedback, als je tijd neemt voor reflectie. Het kan helemaal geen kwaad daarbij ook eens iets op te schrijven of een boek open te slaan. Op blz. 64 van zijn boek “De herwaardering van het doen”van Willem Verhoeven haalt hij Karl Weick aan, die maar liefst 16 voordelen van een dergelijke aanpak opnoemt.

Stap 1
Een succesvol ondernemer zei eens tegen mij. Hoe groot je plan ook is, je moet altijd met stap één beginnen. Dan heb je twee mogelijkheden, het gaat goed of het gaat fout. Als het goed gaat zet je stap 2 en als het fout gaat zet je stap 1 nogmaals. Veel mensen willen alleen stap 999 zetten, de laatste stap voor de lauwerkrans. Die stap kan echter alleen gezet worden als je ooit met stap 1 begonnen bent.