Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Fraternité

09 januari 2015, gepubliceerd door Dirk Boersma

In de nasleep van de gebeurtenissen in Parijs is er veel aandacht voor de vrijheid van meningsuiting. Liberté is het eerste woord uit het motto van Frankrijk, dus het is logisch dat daar veel aandacht voor is. Een tweet van Gianpiero Petriglieri maakte mij attent op een ander woord in het motto, het woord Fraternité, broederschap, volgens Petriglieri is er op dat gebied nog een hoop werk aan de winkel

Tweet
In een reactie op de dramatische gebeurtenissen in Parijs van twee dagen geleden twitterde Gianpiero Petriglieri, hoogleraar aan Insead ook in Parijs dat er nog veel werk te verrichtten was aan Fraternité (broederschap) . Eén van de drie pijlers van de nieuwe samenleving, die bevochten werd in de Franse revolutie. Naast vrijheid en gelijkheid was broederschap één van de idealen  waar het in die revolutie om begonnen was en volgens Petriglieri is daar nog een hoop werk aan de winkel. Petriglieri is niet de enige die daar aandacht op vestigt.

Verbinding
Volgens Peter Block een bekende Amerikaanse Organisatieadviseur, kunnen culturele veranderingen alleen tot stand komen als er  de wil is om te begrijpen en de wens om verbonden zijn. Dit in tegenstelling tot macht en mandaat als de middelen om iets voor elkaar te krijgen. Volgens Block zijn cultuur verandering en organisatieverandering als ze voorafgegaan worden door het aan gaan van relaties en het hebben van verbinding. Daarmee lijkt Block het te hebben over iets wat lijkt op oude ideaal uit de Franse Revolutie, over broederschap. Hoewel Fraternité in de tijd van de Franse Revolutie verschillende betekenissen kreeg en soms ook werd vervangen door ander begrippen is het wel duidelijk dat het bij Fraternité al vroeg ging om het zorg hebben voor elkaar. iets wat niet verward moet worden met voor elkaar zorgen. Het gaat om het aandacht hebben voor elkaar, het elkaar willen begrijpen. Echter zoals Petriglieri zegt er is op het vlak van de Fraternité nog veel werk te doen.  Block is zelf van mening dat je pas iets in de samenleving voor elkaar krijgt als je eerst voor verbinding zorgt. Macht en mandaat zijn niet de sleutels om iets voor elkaar te krijgen. Nee, het gaat om in relatie staan en voor verbinding zorgen.

Nieuwe balans
Henri Mintzberg, houdt zich tegenwoordig ook met dit onderwerp bezig. In zijn blog van 2 januari jl. schrijft hij over een nieuw denken dat nodig is in onze samenleving. In de blog maakt hij iets zichtbaar van zijn nieuwe boek ’Rebalancing Society’. Hij is van mening dat de verenigde staten wel een heel individualistische vorm van democratie vorm gegeven hebben. Iedereen probeert het beste voor hem of haarzelf eruit te slepen en daarmee komen de behoeften van de samenleving en onze planeet op de tweede plaats. Een echte democratische samenleving balanceert tussen de individuele behoefte tot consumptie, de collectieve behoefte aan veiligheid en bescherming en de behoefte van mensen ergens bij te horen stelt hij. Het is belangrijk om aan al deze aspecten steeds voldoende aandacht te geven maar nooit op een excessieve manier. Mintzberg nodigt ons uit om de Amerikaanse revolutie af te maken door voor nieuwe checks te zorgen in de private sector, zodat balans tussen de verschillende aspecten beter te realiseren is. Hij nodigt ons uit om met een sociale ril naar de toekomst te kijken in plaats van met een economische bril nar het verleden. De samenleving speelt geen rol in een denkwijze waarin economie centraal staat. Het gaat voortdurend om economische schaal en het doet er niet toe wat de sociale consequenties zijn. In een robuuste economie wordt groei gemeten naar wat kwalitatief gerealiseerd wordt in plaats van naar wat kwantitatief bereikt is. Zo’n economie groeit niet alleen maar. Ze ontwikkeld zich kwalitatief in sociaal opzicht. Gemeenschappelijk bezit komt terug zegt Mintzberg en dat is goed want het geeft de mogelijkheid voor gemeenschappelijke kennis in plaats van de onzin van patenten en intellectueel eigendom. Laten we daarom ruimte maken voor een samenleving met echte participatie (geen opgelegde) en laten we daar de ruimte tussen individueel leiderschap en collectief burgerschap mee opvullen. En, het probleem, de belemmering, zijn wijzelf, onze individualiteit en het volkomen verkeerd begrepen eigenbelang.

Verantwoordelijkheid
Terug naar Peter Block, die ook het belang van samen en wij benadrukt. Block wil graag naar een cultuur waarin het gewoon is dat mensen verantwoordelijkheid nemen. Niet op aanwijzingen van leiders wachten maar zelf keuzes durven en kunnen maken . Het nemen van verantwoordelijkheid moet leiden tot andere gemeenschap beleving en een ander invulling van burgerschap. Het welbevinden van een samenleving is afhankelijk van de relaties tussen de mensen, die er deel van uitmaken en de cohesie die er is tussen mensen. Dat is het sociale kapitaal van een samenleving. Block daagt leiders en de samenleving uit om de isolatie, de angst en het eigen belang, die nu centraal staan in te wisselen voor een cultuur waarin verbinding en aandacht hebben voor elkaar centraal staan. Dat doe je door mensen de ruimte te geven om zelf verantwoordelijkheid te nemen en vrijgevig te zijn. Wat er vandaag weer in Frankrijk gebeurde toont aan dat er nog iets te doen is. Natuurlijk is het belangrijk dat we opkomen voor de vrijheid van meningsuiting maar het is van het grootste belang  ook te gaan werken aan de broederschap, waar volgens Petriglieri nog veel werk aan de winkel is.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063