Evenwaardigheid

Leidinggeven en zelfsturing, een ogenschijnlijke paradox.

De essentie
Ik zat laatst met een vriend te genieten van een glaasje wijn toen hij ineens vroeg: “Wat is volgens jou nu essentieel in leidinggeven?” Daar hoefde ik niet over na te denken: “Evenwaardigheid, maar vanwaar deze vraag?” Hij vertelde dat hij de kans had gekregen om partner te worden in het kleine bedrijfje waar hij werkte, maar dat hij nee had gezegd. Toch was hij er nog niet helemaal uit, en hij kon nog terugkomen op zijn eerdere antwoord.
Met mijn antwoord had ik precies datgene benoemd wat hem deed twijfelen.
Ik ken hem als een man die verstand heeft van zijn vak, dat ook zodanig weet te gebruiken dat het bedrijf flink groeit. Maar zodra het gaat over leidinggeven is hij opeens minder duidelijk. Hij weet wel wat hij wil, maar hij weet niet hoe daar in relatie met anderen mee om te gaan.
“Moet ik ze nu gaan vertellen wat ze moeten doen?” is een van zijn opmerkingen.
Het is een beminnelijke man, die goed kan luisteren en zeer bescheiden is. Zijn collega’s dragen hem op handen, nemen hem zeer serieus. Uit ons gesprek bleek dat hij eigenlijk allang leiding geeft, maar dat hij dit gewoon niet door heeft.

De balans
Ik kom dit vaker tegen. Dit zoeken naar de balans tussen de baas zijn maar niet de baas spelen. Tussen betrekken maar je eigen doelen en verantwoordelijkheden niet uit het oog verliezen. Tussen staan voor wat je wil en meebewegen met wat anderen willen.
Soms zie ik leidinggevenden echt de baas spelen. Waarom? De kick van de macht? Het overschreeuwen van de eigen onzekerheid? Teveel verantwoordelijkheidsgevoel? Soms zie ik ze ook de underdog zijn. Waarom? Te graag aardig gevonden willen worden? Het zelf ook niet zo goed weten? Het gaat er om jezelf niet groter of kleiner te maken, maar gewoon naast elkaar te staan met respect voor ieders rol.

Effectief leidinggeven
In mijn ogen is een leidinggevende effectief als hij goed kan luisteren en wil begrijpen. Als hij  niet de eigen boodschap voortdurend uitdraagt en begrepen wil worden zonder te weten of dit ook goed overkomt.
Als hij luistert weet hij wat er leeft, dan kan hij gebruik maken van alle ervaring en praktijkkennis van de medewerkers. Dan weet hij ook waar hij zijn mensen los kan laten, wat ze heel goed zelf aan kunnen en hoe hij kan helpen om dat verder uit te bouwen. Dan ontstaan er ook geen discussies maar dialogen.
Wat deze vriend betreft ben ik benieuwd wat hij gaat doen. Wat jou betreft ben ik eigenlijk ook wel, hoe goed kan jij luisteren, hoeveel moeite doe jij om jouw medewerkers te begrijpen en van hun kennis en ervaring gebruik te maken?