Eigenaarschap

Eigenaarschap laat mensen verantwoordelijkheid nemen.

Een levendige gemeenschap
In het dorp waar ik vroeger woonde was altijd een hoop te doen. Bijna elke vrijdagavond was er in het plaatselijk café wel een vergadering ergens van. Van de dorpsvereniging of de speeltuinvereniging of de ijsbaanvereniging of de begrafenisvereniging of een andere vereniging. Die vergaderingen op vrijdagavond hadden een ander karakter dan de vergadering die je leert op een training vergadertechniek. Er was een voorzitter, er waren notulen en er was een verslag van de penningmeester, dat wel, maar het besluitvormingsproces was heel onduidelijk. Nadat veel mensen aan het woord geweest waren, formuleerde de voorzitter een besluit. Vrijwel altijd legde de vergadering zich neer bij dat besluit, dat wil zeggen er kwamen geen protesten meer. De voorzitter was meestal een, in het dorp, gerespecteerd iemand. Die werd trouwens wel gekozen via stemming. Dat kon nog wel eens tot wat gedoe leiden want soms wilde iemand graag voorzitter worden maar die werd het dan niet omdat de mensen in het dorp daar minder vertrouwen in hadden. De vergadering leidde altijd tot een vrolijke voortzetting. In het verslag van de secretaris kon je de volgende keer lezen dat de vergadering erg gezellig was en pas in de vroege ochtenduren eindigde. Voor de cafébaas, natuurlijk een mooie meevaller.

Praten maar ook doen
Als iedereen vervolgens op zaterdagmorgen weer uit z’n bed kwam was er vaak werk aan de winkel, oud papier ophalen om de kas van de speeltuinvereniging te spekken, dode takken van de ijsbaan opruimen, voorbereidingen treffen voor de jaarlijkse grasbaanrace. Er was altijd wat te doen. En als er niks te doen was op vrijdagavond werd er geklaverjast in het café of er was dansles op zondagavond.
Het bijzondere was dat er in het dorp slechts 250 mensen woonden, inclusief de kinderen. Je kwam dus elke keer dezelfde mensen tegen. En dezelfde bestuursleden kwam je in verschillende verenigingen tegen.

Afhankelijkheid vs eigenaarschap
Toen er nieuwkomers in het dorp kwamen, begonnen de aanslagen op deze dorpscultuur. Het was volstrekt niet efficiënt om zo te vergaderen en trouwens ook niet effectief. Het was dom om geen gebruik te maken van de subsidiemogelijkheden, die er waren in Nederland. Hoezo oud papier ophalen het was beter een brief te schrijven aan de gemeente of de provincie. En zoveel vergaderen met steeds dezelfde mensen was ook erg onnozel. Het was beter om één dorpsvereniging op te richten, de krachten waren zo gebundeld. Je kon beter een vuist maken en het aantal vergaderingen kon ook sterk gereduceerd worden. De gevolgen waren na een strijd van een aantal jaren tussen de van buiten komende vernieuwers en de diep in de dorpscultuur verankerde bestuursleden van de oude verenigingen, dramatisch. Ja, er kwam één vereniging en ja, er kwam subsidie maar wie was er nog eigenaar. Wie zei er nog wat als een wip wap in de speeltuin werd vernield? Niemand natuurlijk en ook het sociale leven bloedde dood want er waren geen vergaderingen meer. De zelfsturing was dood, het dorp was afhankelijk geworden.

Eigenaarschap
In organisaties kun je dezelfde fenomenen waarnemen. Voor elk onderwerp is er een afdeling, je kunt pas in beweging komen als je een behoorlijk aantal handtekeningen hebt. Je bent slechts verantwoordelijk voor een beperkte taak en zeker niet voor het geheel. Je doet wat je opgedragen is maar hoedt jezelf ervoor je met belendende percelen bezig te houden. Hoe komen we terug naar een situatie waarin men zich weer eigenaar voelt van het geheel, waarin je weer kan aanspreken op gedrag wat hindert bij het bereiken van de doelen?
Coachend leiderschap is gericht op; het beste uit mensen halen. Werkt vanuit evenwaardigheid. en is gericht op het nemen van verantwoordelijkheid. In coachend leiderschap is helder wat we samen willen bereiken en vanuit je betrokkenheid op dat resultaat stap je in als er iets niet goed dreigt te gaan. Je loopt geen straatje om maar je spreekt aan omdat het om jouw zaak gaat.

Hoe zorg jij ervoor dat de mensen in jouw organisatie weer voor hun zaak gaan?