Een innovatiecyclus

De leercyclus van Kolb is ook goed toe te passen als innovatiecyclus

In mijn loopbaan heb ik van één model steeds veel plezier gehad. Dat is het model van David Kolb. Kolb publiceerde zijn model in 1984. Hij onderscheidt een viertal fasen in een leerproces.
Die fasen worden achter elkaar doorlopen en je kunt zeggen dat je geleerd hebt, als je alle vier de fasen doorlopen hebt. De volgende fasen zijn van belang.

Vier fasen
Het opdoen van kennis en het werken in je hoofd met die kennis. Iets was wij veel doen in ons onderwijs is maar één van de vier fasen in het leerproces. Met alleen het verzamelen van kennis heb je nog niet geleerd. Je hebt alleen iets opgeslagen.
Na de fase van de kennis, het abstracte, het conceptuele, komt de fase van het doen. De bal aanraken, in het water springen, achter het stuur gaan zitten en er nu echt mee aan de slag. Dat doe je tot het gewoon voor je wordt.
Dan is het onderdeel van je gewone doen geworden. Je denkt niet meer na over wat je doet en hoe je het doet. Je bent in onbewust handelen terecht gekomen. Het slimme onbewuste ( Ab Dijksterhuis) heeft dan de rol van het bewuste denken overgenomen.
Na de fase van het doen komt tenslotte de vierde fase. De fase van de reflectie. Je denkt erover na, je laat je gedachten gaan. Je evalueert en droomt en komt zo tot aanpassingen. Je verrijkt daarmee je concept of je kennis. Je bent dan weer terug bij fase één. Het zijn dus vier fasen in een cyclus. 1. Concreet ervaren, 2. Reflectief observeren, 3. Abstract conceptualiseren en 4. Actief experimenteren.  De cyclus kan overal starten . Ze start niet automatisch en altijd met het lezen van een boek.

Leercyclus en innoveren
Voor zover ik weet heeft professor Jan Buijs, hoogleraar in Delft, Kolb geïntroduceerd  in zijn onderzoek en onderwijs op het gebied van innovatie. De leercirkel is ook te gebruiken als innovatiecirkel en de reflectiefase is dan een belangrijke fase in het innovatieproces. In die fase kom je op andere ideeën en  oplossingen.
Verschillende voorkeuren
Kolb heeft behalve die vier fasen in de leercyclus ook ontdekt dat mensen verschillende voorkeuren hebben voor de vier fasen, die hier benoemd zijn. Er zijn mensen, die een sterke voorkeur hebben voor het conceptuele, die willen eerst een boek lezen voor ze iets gaan doen. Er zijn ook mensen, die zonder blikken of blozen ergens aan beginnen, die houden meer van het experiment. Weer anderen laten gewoon graag hun handen wapperen “Geen woorden maar daden” en weer anderen kun je geen groter plezier doen dan ze de kans te geven om ergens op te reflecteren. De dagdromer, die er met zijn hoofd niet bij is. Die heeft misschien wel net een tekening van Leonardo Da Vinci voorbij zien komen toen de ogen even dichtvielen. Iedereen heeft zo ook z’n zwakke fase in de leercyclus. Eigenlijk is er bijna niemand, die overal goed in is.

Met elkaar
De conclusie is dat je elkaar nodig hebt. Als je in een team mensen verzamelt die verschillende voorkeuren hebben kun je elkaar versterken. Je leert dan samen. Dat valt nog niet altijd mee. Het valt mee op dat doeners graag met doeners werken en denkers graag met denkers. In bedrijven zijn doeners en denkers meestal goed vertegenwoordigd maar we vinden al gauw dat we aan de dromers niet zoveel hebben, die konden wel eens wat harder werken en ook de mensen van het experiment zijn voor je het weet tot ongeleid projectiel  gebombardeerd.
Als je wilt innoveren heb je ze echter ook allemaal nodig en dan is het belangrijk om ervoor te zorgen dat er met elkaar wordt samengewerkt.  Daar kun je heel wat coachingsvaardigheden voor gebruiken als leider. Als je er echter in slaagt om je leiderschapsvaardigheden zo in te zetten dat de verschillende kwaliteiten elkaar gaan versterken heb je een mooie basis om tot innovatie te komen.

Echte vernieuwing
Als leidinggevende, coach je een team door de verschillende fasen van het innovatieproces. Vragen stellen maar ook, elkaar leren bevragen, kunnen je goed helpen dieper te gaan en meer uit het team te halen.
De reflectiefase speelt bij innovatie een belangrijke rol. Jan Buijs onderscheidt daarin het komen tot gewone verbeteringen en aanpassingen. De leersprong, dat is het ineens op een geheel ander idee komen. Diverse intervisie methoden zijn zeer bruikbaar om tot een leersprong te komen. Het is de moeite waard je daar eens in te verdiepen om zo tot echt vernieuwende stappen te komen