Een excellente leider

Bij excellent leiderschap wordt al gauw gedacht aan sturen vanuit alles weten, alles overzien en superieure keuzes maken. Voor ons is excellent leiderschap: vanuit evenwaardigheid en bescheidenheid een visie delen, tot afspraken komen, aanspreken en je laten aanspreken. Het kunnen stellen van vragen helpt om bewustzijn te ontwikkelen en prikkelt tot het nemen van verantwoordelijkheid.

Centrum voor Excellent Leiderschap
Ons centrum heet Centrum voor Excellent Leiderschap. Daar worden wij natuurlijk op aangesproken. Vaak ligt onder dat aanspreken de vooronderstelling dat wij alles zouden weten over leiderschap. Dat wij het juiste antwoord hebben op elke leiderschapsvraag of kort gezegd dat wij de wijsheid in pacht hebben.
De werkelijkheid is het tegenovergestelde daarvan. Omdat wij van mening zijn dat coachend leiderschap de meest effectieve en efficiënte vorm van leiderschap is gaat het er juist om het beste uit anderen naar boven te halen. Of nog beter: anderen de gelegenheid bieden het beste uit zichzelf naar boven te halen. En daar draait het om bij excellent leiderschap, de ander de kans geven om in z’n kracht te komen met als perspectief de visie die je met je organisatie wilt realiseren. De organisatie is immers het krachtigst als de mensen die er werken het beste van zichzelf kunnen inzetten om van de visie werkelijkheid te maken. Voor de mensen zelf is dat trouwens ook het beste want in zo’n situatie ontwikkelen zij zich het beste.
Bij het Centrum voor Excellent Leiderschap ondersteunen wij mensen die leiding willen geven bij het ontwikkelen van de houding en de vaardigheden, die daarop gericht zijn. Volgens ons ben je excellent als je die houding en die vaardigheden goed in je vingers hebt.

Visie
Het is essentieel voor een leidinggevende om een visie te hebben. Je moet weten waar je heen wilt. Afhankelijk van de situatie heb je hier met een aantal factoren te maken. Als je werkt in een grote organisatie is het noodzakelijk de visie van je organisatie te kennen. Je moet in staat zijn die visie te vertalen naar een visie voor jouw afdeling. Het is belangrijk dat jezelf gelooft in die visie, jouw geloof in die visie zorgt ervoor dat je er geïnspireerd over in gesprek kan zijn. Je bent er over in gesprek met de mensen van je afdeling. Je bent in staat de organisatie of de afdelingsvisie te verbinden met de visie van de mensen, die op je afdeling werken. Je moet dus ook hun visie kennen. Pas in het samen over de visie in gesprek zijn vindt de verbinding plaats. Het is dus niet genoeg de visie schriftelijk of mondeling te communiceren. Het gesprek is essentieel. Het gaat ook niet om visie opleggen, het gaat om de dialoog.

Afspraken
Op basis van de visie is het belangrijk om afspraken te maken met je collega’s. Afspraken sturen de activiteiten, geven richting aan en zorgen ervoor dat er aan concrete dingen wordt gewerkt. Afspraken zijn het resultaat van een gesprek, van een dialoog. Afspraken maak je samen, die leg je niet op. Als de visie gedeeld is wordt het maken van afspraken een logische volgende stap. De afspraken worden zo gemaakt dat de je talenten optimaal kunt inzetten om de afspraak te realiseren. Deze manier van sturen maakt het mogelijk om met elkaar te sturen. De collega stuurt mee. Beide partijen zijn verantwoordelijk voor het realiseren van de afspraak.
In de afspraak kan met veel aspecten rekening gehouden worden. De afspraak gaat niet alleen over de te verrichten handelingen maar ook over de impact van de handelingen op anderen zoals klanten. Door met afspraken te werken komt er flexibiliteit in de sturing.

Aanspreken
Natuurlijk gaat niet altijd alles van een leien dakje. Zaken gaan anders dan gedacht. Je staat voor verrassingen, ingeschatte condities kloppen niet en ga zo maar door. Of zaken worden bij toeval of met opzet niet goed begrepen. In al die gevallen is het belangrijk om aan te spreken.  Als het kan aanspreken binnen de context van de afspraak, maar ook aanspreken als je het gevoel of het idee hebt dat dingen niet goed gaan. Aanspreken helpt om zaken weer in de rail te krijgen, om afspraken te verbeteren of te herzien en om permanent je energie te steken in de goede dingen. Wij hebben de gewoonte om lang te wachten met aanspreken of we laten het maar helemaal achterwege. Dat betekent vaak een groot verlies aan effectiviteit en efficiency. Als we dan toch aanspreken krijgt het aanspreken de vorm van een persoonlijke veroordeling. Die aanspreekstijl leidt ertoe dat de ander zich verstopt en maakt het sturen moeilijker.

Vragen stellen
Vragen stellen staat centraal in leiding geven. Door vragen te stellen worden zaken scherper en duidelijker, zowel bij jezelf als bij anderen. Vragen stellen geeft een impuls aan de ontwikkeling van bewustzijn en bevordert het verantwoordelijkheid willen nemen. Vragen stellen doen we als kinderen allemaal en zo vaak dat onze ouders er horendol van worden, maar als we het HBO of de universiteit verlaten hebben we het vragen stellen ingeruild voor antwoorden geven. Om excellent te kunnen leidinggeven is het buitengewoon nuttig de onbevangen vraagstijl uit je kindertijd weer naar boven te halen. Je zult versteld staan als je ziet hoe je er beweging mee tot stand brengt.

Bij het Centrum voor Excellent Leiderschap willen wij je ondersteunen bij het ontwikkelen van deze vaardigheden en de houding, die daarbij past.