Aanmodderen

Voetballers als Messi en Robben laten tijdens het wereldkampioenschap soms prachtige acties zien. Schijnbaar moeiteloos passeren ze een paar tegenstanders en schieten de bal in het doel. Zo zouden wij het in onze organisaties ook wel willen.

Prachtige acties
Tijdens het wereldkampioenschap voetballen kun je soms prachtige acties zien. Sommige spelers lijken ze zomaar uit hun voetbalschoenen te toveren. Messi, Robben, Neymar slalommen langs drie, vier verdedigers. Hun bewegingen zijn bijna acrobatisch te noemen en schijnbaar moeiteloos en razendsnel is de uitvoering ervan. De tegenstander lijkt er niet te staan en heeft het nakijken. Misschien worden zelfs de teamgenoten bij zo’n actie tot toeschouwer gedegradeerd. Met het gevolg dat degene voor wie de uiteindelijke pass bedoeld is nog bezig is met verwerken wat hij zojuist gezien heeft. Hij is aan de grond genageld bij het zien van zoiets moois. Gelukkig zijn ze er vaak ook al aan gewend en hebben ze het op de training al geoefend, zodat ze vaak ook wel op de goede plaats staan om voor de noodzakelijk afronding te zorgen.

In een keer alles goed
In onze organisaties zouden we dat ook wel graag willen. Zo’n vloeiende, flitsende actie die ervoor zorgt dat we scoren. We willen graag de actie maken die ervoor zorgt dat de processen in ons bedrijf soepel lopen. Die ervoor zorgt dat medewerkers op het goede moment de goede dingen doen. Ik herinner mij de vraag van een leidinggevende die vroeg: kan jij het ze niet eens vertellen. Vreemde ogen dwingen, zei hij erbij. Ik heb het al zo vaak geprobeerd maar er verandert niets. Er komt ook een keur aan benaderingen voorbij, die op z’n minst de suggestie in zich dragen dat het toepassen ervan ervoor zorgt dat we in een mum van tijd, zonder al teveel moeite, de mooiste resultaten zullen bereiken. Als we nu maar “lean” invoeren gaat het beter en dat geldt ook voor six sigma, voor co-creëren, voor zelfsturing, voor appreciative inquiry en in het verleden voor management by objecties, participatief leiderschap, de invoering van ISO en integraal kwaliteitsmanagement. Soms ontstaat de indruk dat je met het kiezen van zo’n aanpak in een klap al je problemen opruimt. Of het implementeren van die aanpak een soort Messi of Robben van je maakt en ervoor zorgt dat je alle hobbels en hindernissen in je organisatie moeiteloos zult nemen.

Aanmodderen
Luke Johnson, een ondernemer en voorzitter van de “Royal Society of Arts”, schrijft in een artikel in de Financial Times (8-5-2012) dat ons instinct ons drijft tot het zoeken van zwart wit oplossingen. Iets dat werkt of iets dat niet werkt. Hij zegt dat het zoeken naar die oplossing alleen in de theorie zin heeft. In de theorie vind  je wat de beste oplossing, de beste aanpak en de beste methode is. Die wordt gedoceerd op business schools. Want daar kunnen ze je niet leren hoe je moet aanmodderen. In de werkelijkheid ben je echter vaak aan het aanmodderen, zoals je bij veel wedstrijden die je tijdens dit wereldkampioenschap ziet. Met vallen, opstaan, struikelen, duwen, trekken en dat steeds weer opnieuw bereiken ze hun doel en weten ze een bal bij een medespeler te krijgen of in het doel te frommelen. En als het niet lukt proberen ze het nog een keer. Er is maar één Messi en er is maar één Robben. Johnson zegt: doormodderen is een strategie die werkt.

Focus en koppigheid
Focus is belangrijk en koppigheid een belangrijke waarde. Je begint, je twijfelt, je kiest een aanpak en als het niet lukt probeer je het nog een keer en na een tijdje kies je een andere aanpak. Hij schrijft dat hij maar zelden een ondernemer aantrof, die in één keer de juiste aanpak koos en succesvol was. Je hebt altijd te maken met producten en diensten waar nog wat aan ontbreekt. Je hebt altijd te maken met klanten die niet betalen, net de verkeerde medewerkers en onvoldoende kapitaal. En toch ga je door en slaagt je project door vele kleine successen en net iets minder mislukkingen. Die enkele, moeiteloze overwinning valt daarbij volledig in het niet. Banken vragen om businessplannen, die helder uitleggen wat de weg naar succes is. Maar de markt gedraagt zich niet zo, die weg bestaat niet. De gepresenteerde spreadsheets zijn niet in staat de werkelijkheid weer te geven. Het gaat altijd anders. Johnson pleit er niet voor om zomaar wat te doen. Hij onderstreept het belang van focus en vastbeslotenheid en zoals gezegd, enige koppigheid kan daarbij geen kwaad. Je moet volhouden en handelen op basis van de omstandigheden die je aantreft.
Dat is niet altijd prettig, we willen graag net als een Messi of een Robben de werkelijkheid naar onze hand zetten en we zoeken naar de methode die ons daarbij zal helpen. We komen echter verder door te weten wat we willen en te handelen in de situatie met de goede richting in ons achterhoofd.