Aandacht voor het doen

Collega Willem Verhoeven schreef ruim twee jaar geleden het boek “De herwaardering van het doen”. Hij reageerde daarmee op het steeds vaker voorkomen van de vermijding van het doen. We denken niet “na” zegt Verhoeven, we denken “voor”. En dat voor denken voorkomt dat we handelen. Ram Charan zei dat al jaren geleden, maar uit recente publicaties blijkt dat meer toonaangevende denkers tot die conclusie komen.

Dromen
Binnenkort ben ik jarig en dat brengt de vraag met zich mee, hoe ik mijn verjaardag wil vieren. Wie nodig ik uit, hoe nodig ik uit en wanneer doe ik dat? Hoe doen we het met eten, koken we zelf of laten we eten komen? Wat is het budget dat we willen gebruiken? Kortom een heleboel vragen, die te maken hebben met de praktische kant van het vieren van mijn verjaardag. En ik moet bekennen dat ik in de praktische kanten van een verjaardag niet zo goed ben. Dat is niet omdat ik mijn handen niet uit de mouwen wil steken. Nee, dat kan ik best, ik doe met genoegen de afwas of kook een  pan vol Rendang. Nee, het probleem zit in de praktische organisatie van al die dingen, in wat wel en wat niet en in welke volgorde dan. Ik ben goed in het bedenken van dingen. Ik zit vol ideeën, maar als het op uitvoering aankomt loop ik gemakkelijk vast.

Doen
Ik heb een vriend, die wel heel goed is in uitvoering. Hij geeft makkelijk praktisch vorm aan de zaken die hij heeft bedacht. Hij vat de koe bij de horens. Het is soms prettig als hij me helpt, zoals laatst bij mijn verhuizing. Als ik besluiteloos in de kamer stond, mezelf afvragend waar we zouden beginnen, gaf hij al aanwijzingen en vertelde waar we moesten beginnen. Ik kon daarop goed mee aanpakken. Maar hij deed het management van de uitvoering en daar was ik eigenlijk wel blij mee.
Deze week was ik bij een bedrijf waar men zich voorgenomen heeft veel te veranderen. Er was indertijd niet eens zoveel overtuigingskracht nodig om iedereen ervan te doordringen dat er iets moest veranderen. Maar nu we een paar maanden verder zijn blijkt er nog niet zoveel veranderd te zijn. De oude situaties waarover men niet tevreden was, zijn nog steeds niet aangepakt en toen ik daar met een aantal van de managers over sprak kwamen er twee zaken naar voren. Het ene was dat er ook veel te veel veranderingen waren, die elkaar opvolgden. En ik kon me gelijk voorstellen wat daarvan de reden was. Want ook nu is dat wat weer op de loer ligt. Als de voorgenomen veranderingen niet worden doorgezet, maakt er over een paar maanden iemand weer een nieuw verbeterplan om te zorgen dat de gewenste besparingen of verbeteringen in de dienstverlening toch zullen worden gerealiseerd. Maar ook dan zal het vermoedelijk weer bij een plan blijven, de implementatie zal erbij inschieten. De andere zaak die naar voren kwam was het onvermogen om daadwerkelijke veranderingen tot stand te brengen. Iedereen heeft intenties en iedereen wacht op een ander, niemand voelt zich verantwoordelijk. Niemand is eigenaar.

Ram Charan
De befaamde consultant Ram Charan heeft dit probleem al lang geleden onderkend en in een tijd dat bijna elke managementgoeroe zich bezig hield met visieontwikkeling, businessstrategie  en verdienmodellen, schreef Charan het boek Execution, the discipline of getting things done. Charan pleit in dat boek voor een diepe betrokkenheid van leiders bij de uitvoering, zichtbaar in robuuste dialogen met en over mensen, strategie en de operationele resultaten met als basis eerlijkheid en realiteitszin. Charan pleit voor meer betrokkenheid bij de uitvoering. Er zijn genoeg visies en ideeën, zegt hij. Waar het ons aan ontbreekt is aandacht voor de uitvoering. En die uitvoering wordt zichtbaar in betrokken zijn, in gesprek zijn, afspraken maken en durven aanspreken. En niet te vergeten, vragen stellen, want dat is de grote kracht van Charan. Hij heeft het dus niet over opleggen en opdrachten uitvaardigen.

Recente publicaties
Dominique Haijtema schreef in de MT van 20 februari een artikel met als titel: “We doen te weinig en we denken teveel na”. Ze schrijft naar aanleideng van een essay van de filosoof Alain de Botton, die schrijft dat we veel te veel aandacht hebben voor perfectie. Dat veroorzaakt dat we blijven steken  in het plannen maken. Willem Verhoeven schreef dat in 2012 ook al in zijn boek “De herwaardering van het doen”. Verhoeven schetst in dat boek wat ons van het doen afhoudt en geeft aan waarop we ons moeten richten als we weer aan het doen toe willen komen.
In zijn meest recente artikel schrijft Henri Mintzberg dat het nu maar eens afgelopen moet zijn met het onderscheid maken tussen leiderschap en management. Dat onderscheid is niet goed voor het belang dat management heeft bij het ervoor zorgen dat zaken inderdaad worden uitgevoerd. Hij pleit wel voor betrokken management, net als Charan. In het laatste boek van Herminia Ibarra worden we  ook al uitgenodigd meer aandacht hebben voor het doen. De titel is “Act like a leader, think like a leader”.

Onze trainingen
In onze trainingen besteden wij al jaren aandacht aan het doen, ook als het om leiderschap gaat. Natuurlijk  komen ook visie en strategie aan de orde, maar we zien dat nooit los van het handelen. In onze training Bekwaam leidinggeven leer je de basisvaardigheden (vragen stellen, afspraken maken, aanspreken etc), die noodzakelijk zijn als je echt effectief wilt zijn in de uitvoering. Maar ook in de training Excellent leiderschap maken we altijd de koppeling naar het doen. Niet alleen het idee, maar ook het handelen komt uitgebreid aan de orde. Het is mooi om te zien dat deze trend weer wat meer aandacht krijgt