Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Zorg voor communicatie

05 september 2013, gepubliceerd door Dirk Boersma

Communicatie is noodzakelijk, je hebt de observaties en oordelen van anderen nodig. Je hebt ze van elkaar nodig. Daarom zorg je er als leidinggevende voor dat de communicatie op gang komt en in stand blijft

Filmpje
Een bevriend chirurg stuurde mij een filmpje. Het is een filmpje waarin een piloot, Martin Bromley, vertelt over de mislukte operatie van zijn vrouw. Zijn vrouw overleefde de operatie niet. Het is een aangrijpend filmpje. Een man en twee kleine kinderen die zwaar getroffen zijn door het fout gaan van de operatie. Het was niet eens zo’n grote operatie. De dokters hadden vastgesteld dat het regelmatig neusverkouden zijn verholpen kon worden met een kleine neusoperatie.
Het is een routineoperatie, een operatie die veel wordt uitgevoerd en er is geen enkele reden tot ongerustheid. Direct aan het begin van de operatie gaat er echter iets fout. Er is nog niet gesneden maar alleen nog maar verdoofd. Mevrouw Bromley reageert niet goed op die verdoving en komt nooit meer bij bewustzijn.

Wat gebeurde
Bromley heeft zich diepgaand in het hele proces verdiept, met veel betrokkenen gepraat en hij is op basis van al die informatie tot een reconstructie gekomen, die in dit filmpje te zien is. Je ziet een operatie, die begint als een routineoperatie. Als op de monitoren zichtbaar wordt dat het niet goed gaat met de zuurstofopname en met de hartslag van mevrouw Bromley worden de artsen onrustig. Ze gaan proberen het probleem op te lossen en wat opvalt is dat er niet bij gesproken wordt. De artsen zijn druk met het doen van ingrepen om de hartslag naar een normaal niveau te brengen en ook te zorgen voor voldoende zuurstof. Het wordt onrustig in de operatiekamer en er komen artsen en verpleegkundigen binnen om een helpende hand toe te steken. De artsen doen dat ook, die gaan zich ook actief bemoeien met de patiënt. De verpleegkundigen zie je ook dingen doen maar zij blijven op een afstand. Na een flinke tijd staken de artsen hun pogingen. Ze beginnen niet aan de operatie en mevrouw Bromley wordt weggebracht om elders bij te komen uit haar verdoving. Dat gebeurt niet en enkele dagen later overlijdt mevrouw Bromley.

Analyse
Bromley, die zelf verkeersvlieger is, komt dan met een analyse. Kern van de analyse is dat er niet gecommuniceerd wordt. Met name de artsen gaan ieder afzonderlijk helemaal op in wat zij zelf aan het doen zijn. Ze letten nauwelijks op elkaar en eigenlijk ook niet op de patiënt. Ze zijn bezig met hun eigen handelingen en kijken op de monitoren, die bij het bed staan. Uit de reconstructie blijkt dat de verpleegkundigen wel met elkaar praten maar geen aandacht krijgen van de artsen. Achteraf bleken de verpleegkundigen de situatie veel beter te hebben ingeschat. Ze brachten zelfs de instrumenten en medicijnen binnen die nodig waren om het leven van de patiënt te redden. De artsen keken er echter niet naar om en de verpleegkundigen vervielen steeds meer in een neerslachtig zwijgen.

Communiceren
Bromley maakt in het filmpje de vergelijking met het gedrag van de bemanning van een verkeersvliegtuig. Daar staat communicatie centraal. Je kunt niet vertrekken als het proces van communiceren niet is opgestart. Eerst samen controleren, checken of alles in orde is. Bromley benadrukt dat daarmee de communicatie ook wordt opgestart. Het gaat niet alleen om het controleren en checken. Nee, het gaat er vooral om dat er onmiddellijk als je gaat werken een proces van uitwisseling tot stand komt. Bromley laat ook zien dat het daarbij gaat om tweerichting verkeer en niet om het verstrekken en opvolgen van opdrachten. In een noodsituatie is dat zelfs nog veel belangrijker. Dan is eenrichting communicatie helemaal uit den boze. Bij de operatie van zijn vrouw is dat goed te zien. Als de artsen de signalen van de verpleegkundigen hadden opgepikt, als ze met de ogen van de verpleegkundigen hadden gekeken, dan had de operatie niet zo’n dramatisch gevolg gehad. De verpleegkundigen zagen door hun ervaring precies wat er aan de hand was. Ze maakten de zaken gereed om de juiste ingreep te kunnen doen. Alleen, er was geen arts, die op hen lette.

Teamontwikkeling
Wat Bromley in zijn film laat zien komt helemaal overeen met wat wij zien als we met een team aan het werk zijn. In een oefening met latten zie je precies dezelfde patronen en je ziet ook dat dit verandert als mensen aandacht voor elkaar krijgen. Naar elkaar gaan luisteren en vragen gaan stellen aan elkaar. Duurt dat dan niet veel te lang? Verspil je dan geen tijd? Moet je niet juist vanuit deskundigheid snel en gericht ingrijpen? Nee, dan duurt het altijd langer en vaak krijg je in een complexe situatie helemaal geen resultaat. Samenwerken wordt pas echt een succes als je in staat bent gebruik te maken van elkaars kracht en dat lukt alleen maar als je aandacht hebt voor elkaar, naar elkaar luistert en vragen durft te stellen. Het is de kern van coachend leidinggeven  dat mogelijk te maken in je organisatie.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063