Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Wisseling der seizoenen

26 oktober 2017, gepubliceerd door Dirk Boersma

Herfst
Het is volop herfst, de bladeren kleuren en vallen af. Het fruit is geplukt, het koren is binnen gehaald. De aardappelen gerooid, de suikerbieten worden naar de suikerfabriek gebracht en op de akkers staat alleen zo hier en daar nog een stuk mais. De wegen in de streek waar ik woon liggen vol klei van de tractoren die erover rijden. Men is ondanks het feit dat de oogst grotendeels binnen is nog druk aan het werk. Akkers en boomgaarden worden in gereedheid gebracht om ook het volgend jaar weer van te kunnen oogsten. Sloten worden schoongemaakt, wilgen gesnoeid en ga zo maar door. Boeren en loonwerkers zijn dit deel van het jaar weer met totaal andere werkzaamheden druk dan in de lente of in de zomer.

Passende bezigheden
Elk seizoen heeft zijn of haar eigen bezigheden voor mensen die in de agrarische sector actief zijn. Vaak gebruiken ze voor elk seizoen ook andere werktuigen en gereedschappen. Werktuigen die in de andere seizoenen ongebruikt in de schuur of op het erf staan.

Resoneren
Ik gebruik dit beeld omdat ik recent kennis nam van het recente werk van dr. Marcus van der Erve. Hij schreef in 1997 het boek Resonerende ondernemingen. Een boek waarin hij de oorsprong van groei in het bedrijfsleven beschrijft.  Van der Erve  benadrukt het belang van resonantie, van op dezelfde golflengte zitten.

Beweging
Het gaat om beweging. In een onvoorspelbare wereld is die beweging van het allergrootste belang. Die beweging ontstaat door vragenderwijs met de toekomst bezig te zijn, door te zoeken naar eigenschappen van klanten, producten en competenties die elkaar versterken en die zo voor groei zorgen. Volgens Van der Erve spelen leiders daarbij een belangrijke rol door de voorwaarden te scheppen waarin dat elkaar versterken mogelijk wordt. Hij noemt dat ‘social engineering’.

Van der Erve
En nu het recente werk van Van der Erve, daarin laat hij zien dat organisaties ook door seizoenen heen gaan en in elk seizoen zijn andere zaken belangrijk. Van der Erve onderscheid, lente, zomer, herfst en winter en na de winter begint de lente opnieuw. Bij  verandering van de seizoenen moet je hier niet denken aan verandering van de omgeving waarin de organisatie zich bevindt maar aan een verandering in de manier waarop de organisatie en de omgeving op elkaar aansluiten of bij elkaar passen. Bij de ene organisatie duren daarom de lente, de  winter of de zomer en de herfst lang en bij de andere maar kort.

Leiderschap
De rol van  het leiderschap is daarbij essentieel.  Leiderschap moet in het ene seizoen aandacht hebben voor andere zaken als in het andere seizoen. De grote uitdaging voor het leiderschap is ervoor zorgen dat de organisatie het gedrag laat zien wat bij dat seizoen past. In het eerste seizoen, de lente, moet een organisatie vooral gericht zijn op onderzoeken en ontdekken. In het tweede seizoen gaat het om komen met doorbraken en het zorgvuldig laten ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. In het derde seizoen gaat het om schaalvergroting  en prijselasticiteit en in het vierde seizoen gaat het om goed om je heen kijken. Zodat je goed voorbereid de volgende cyclus in kunt gaan.

Vooruitkijken
Het is bij leiderschap van levensbelang het volgende seizoen te zien aankomen. Om de tekenen te zien die duiden op de komende veranderingen. Daar gaat het vaak fout zegt Van der Erve. Het leiderschap in organisaties blijft teruggrijpen op wat in het verleden goed werkte en vergroot daarmee het probleem van de organisatie. Het is juist belangrijk om waar te nemen wat er gaat gebeuren om daar vervolgens passend op te reageren. Dat blijkt in deze tijd steeds moeilijker te worden. In een recent onderzoek van  professor Vijay Govindarajan wordt goed zichtbaar hoe sterk de levensduur van organisaties afneemt.

Niet na-apen
Dat maakt ook duidelijk volgens Van der Erve dat succesvolle CEO’s niet zomaar gekopieerd kunnen worden. Het is maar helemaal de vraag of hun handelen wel past bij het seizoen waarin jouw organisatie zich bevindt. Van der Erve benadrukt dat het bij leiderschap vooral gaat om ervoor zorgen dat de voorwaarden geschapen worden om het gedrag te laten ontstaan wat past bij het seizoen waarin de organisatie zich bevindt.

Laten ontstaan
Het gaat niet om bepalen of voorschrijven maar om laten ontstaan. En de metafoor daarvoor vind je bijvoorbeeld in een vlucht ganzen. Waarbij elke gans automatisch de plaats opzoekt, die ervoor zorgt dat de vlucht zo efficiënt mogelijk is. Een zo gunstig mogelijke verhouding tussen kosten en baten. Het is daarbij essentieel om te weten om welke baten het gaat. Want zoals we gezien hebben zijn die in elk seizoen anders en dus moet er in elk seizoen anders gevolgen worden. Sterker je moet al anders vliegen als het volgende seizoen aanbreekt.

Coachend leiderschap
Dat pleit sterk voor een coachende stijl van leiding geven waarbij je steeds met elkaar bezig bent de richting te bepalen en om op basis daarvan  mensen met elkaar te laten uitzoeken wie het beste wat kan doen. Het roept bij mij beelden op van mijn voormalige buurman, de loonwerker. Die samen met zijn medewerkers ’s avonds nog even een biertje dronk en napraatte over de dag maar ook vooruit blikte op de volgende. Het weer speelde altijd een belangrijke rol in de voorbeschouwingen. Krijgen we wel of geen regen en wat betekent dat voor wat we gaan doen. Daarbij werd niet alleen naar het weerbericht geluisterd maar iedereen had die dag en de dagen daarvoor ook al naar de lucht en de dieren gekeken en op de wind gelet. Al die informatie leidde tot een beslissing, wel maaien of niet maaien, wel of niet ploegen. Welke akker eerst of moeten we een machine uit elkaar halen en repareren.
Voor zover ik het kon zien zaten ze er maar zelden naast, minder vaak dan de weerman in elk geval.

Waar richt jij je op in je leiderschap?

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063