Flexibilisering en verbinding

We weten waarschijnlijk allemaal wel hoe het door Amabile beschreven progress principle werkt. Maar hoe kun je ermee werken als je geen verbinding hebt? Als je op grote afstand staat van de denk- en belevingswereld van de mensen met wie je werkt? Hoe zie je hen en welke impact heeft dat?

Iedereen weet het
Teresa Amabile schrijft in haar boek The progress principle over iets wat we eigenlijk allemaal wel weten. We zijn ons er over het algemeen bewust van dat het helpt als iets goed lukt. Ik heb het voorbeeld van mijn dochter, die een voetbal leerde hoog houden al vaker genoemd. Niets is zo stimulerend of motiverend als het een keer lukt. Dan worden mijn vrouw en ik er onmiddellijk bij geroepen om te laten zien dat ze het al kan. Wij moeten dan tellen hoeveel keer het al lukt. Vaak valt het dan eerst nog weer even tegen. “Net lukte het wel” is dan haar toelichting. Maar na een paar keer opnieuw proberen lukt het weer en soms gaat het dan ineens nog beter. Wij zijn dan met haar enthousiast en ze oefent geconcentreerd verder. Met gitaar spelen en piano spelen gaat het eigenlijk precies hetzelfde. En ook toen ze voor school de eerste 100 decimalen van het getal Pi uit haar hoofd wilde leren ging het zo.

Lastiger
Met ander schoolwerk is het lastiger, daar hebben wij als ouders lang niet altijd zicht op. We zien de cijfers voor de proefwerken en de schriftelijke overhoringen. Maar als we meer willen weten moeten we actief en alert zijn in onze communicatie met haar. Als we vragen waar ze mee bezig is en hoe het gaat horen we wel eens iets. Maar als we geen actieve belangstelling tonen gaat er veel aan ons voorbij. Hoe is dat op het werk, hoe is dat in situaties waar het nieuwe werken is ingevoerd, waar mensen veel alleen werken? Of waar een managementlaag is weggestreept en mensen van de ene dag op de andere voorzien zijn van het etiket zelfsturend? Hoe werkt het progress principle bij die mensen, wie heeft er aandacht voor de zaken waarmee zij bezig zijn? De dingen waarmee zij worstelen en die ze onder de knie proberen te krijgen, wie heeft daar wanneer aandacht voor en hoe wordt die aandacht gegeven?

Moeten en willen
Amabile benadrukt het belang van autonomie in de uitvoering van het werk, dus je kan de conclusie trekken dat het goed is je niet met hun werk te bemoeien. Aan de andere kant spreekt ze ook over het belang van heldere doelen. Als je doel helder is, weet  je wat je moet of wilt bereiken. Over “moeten” hebben we het als het doel is opgelegd. Over “willen” hebben we het als het gaat om iets wat je zelf wilt. Daarbij is de afspraak verschrikkelijk belangrijk. Bij een afspraak wordt er een resultaat gedefinieerd dat beide partijen willen bereiken. Het progress principle werkt anders bij willen dan bij moeten. In het geval van moeten is de vooruitgang belangrijk voor iemand anders, belonen van vooruitgang bevestigt dan de afhankelijkheid. In het geval van willen is de vooruitgang belangrijk voor degene die de vooruitgang boekt. Dan is er niet alleen een positief gevoel over de vooruitgang. Maar ook het gevoel van eigenwaarde wordt erdoor bevestigd.

Hoe zie je anderen?
Het is daarom belangrijk je bewust te zijn van hoe je tegen anderen aankijkt. Zijn het mensen die dezelfde waarde hebben als jezelf en waar je dus aandacht aan wilt besteden. Of zijn het human resources, die je felexibel in kunt zetten. Zowel zelfsturing als flexibilisering hebben als groot risico dat er zich geen echte verbinding ontwikkelt met de mensen met wie je samen aan resultaten werkt. Je weet daardoor maar heel beperkt wat anderen vinden en denken, laat staan dat je hun gevoelens kent. Het is dan veel lastiger te weten wat hen bezig houdt en ook veel moeilijker om te werken met het progress principle.
In een organisatie, waarin het nieuwe werken is ingevoerd en waarin mensen zelfsturend zijn gemaakt door het weghalen van managementlagen of waar veel met uitzendkrachten wordt gewerkt, is het van groot belang actief naar verbinding te zoeken. Zodat het progress principle, dat zo mooi door Amabile wordt beschreven, haar werking kan hebben.