Als je doet wat je zegt

Wat zie je?
Op 14 september beschreef ik in een blog hoe ik werd aangereden door een auto en wat er daarna gebeurde. Ik schreef ook over het rare verschijnsel dat mensen net doen of ze niet zien dat je hoofd in het verband zit. Hoe moeilijk het lijkt om daarop te reageren. Als er dan in een groep mensen iemand er wel een vraag over stelt, blijken anderen ineens  nieuwsgierig te zijn. Ze hoeven hun nieuwsgierigheid niet meer te verstoppen.  Op facebook waar ik het stukje, wat ik schreef, ook plaatste reageerden vrij snel 500 mensen. Misschien is dat minder ‘eng’.

Niet gezien
Het is bijzonder hoe verschillend ik dat beleefde. In de collegezaal voelde het vreemd dat aanvankelijk  niets over mijn hoofdwond werd gezegd. Ik voelde daardoor afstand tot de mensen die in de zaal zaten. Dat veranderde pas toen één student er wel iets over zei. Dat voelde als: “ha ik wordt gezien en ik ben de moeite waard iets te zeggen over wat er aan mij opvalt’.

Conclusies
Met het commentaar op facebook was dat anders. Ik voelde me niet genegeerd door mensen die niet reageerden en de reacties die ik kreeg waren wel prettig. Overigens dachten veel mensen toen dat het erger was dan het in werkelijkheid was. Dat waren ook allemaal mensen, die ik ken en die zich kennelijk op mij betrokken voelen.

Een warm bad
Er was nog iemand die reageerde, die belde mij  twee dagen nadat ik aangereden werd. Het was een mevrouw van de verzekeringsmaatschappij van degene die mij van de fiets afreed. Ze was één en al medeleven. Haar empathie voelde weldadig aan. Het voelde goed te merken dat er iemand was die zo betrokken was en die zo precies wist wat er allemaal aan de hand kon zijn. Ze suggereerde huishoudelijke hulp, iets waar ik zelf nog niet opgekomen was en iets waar ik trouwens zelf helemaal niet aan moest denken.

Mijn bril
Maar toen gebeurde er iets. Ik begon over mijn bril. Die was volgens de opticiën waar ik de dag daarvoor geweest was niet meer te repareren. Het zou een nieuwe worden en toen de medewerkster van de opticiën  een begroting had gemaakt bleel ik een juiste inschatting gemaakt te hebben, ruim €1000, Vier jaar geleden had ik dat bedrag betaald voor de bril met multifocusglazen en heel nauwkeurig ingemeten zodat ik voor het eerst een bril had die echt prettig in het gebruik was.

Schrille toon
En daarover begon ik tegen die invoelende mevrouw, die tot mijn onteztting reageerde alsof ze door een wesp gestoken werd. Op hoge schrille toon voegde ze mij toe’u denkt toch zeker niet dat we €1000 euro voor een bril gaan betalen’ . Nou daar had ik nog helemaal niety aan gedacht. Ik had me alleen maar hardop afgevraagd hoe de verzekering om zou gaan met mijn grootste en belangrijkste schadepost. Natuurlijk vond ik €5,=euro voor een gebroken promotiebalpen van van der Valck leuk en ook €10 euro voor een nieuw horlogebandje was fijn maar de echte schade was de kapotte bril, die niet gerepareerd kon worden.
De reactie van de mevrouw van de verzekering was een koude douche. Ik was onmiddellijk op mijn hoede en nam mezelf kwalijk erin getuind te zijn. De mevrouw had natuurlijk een aangeleerd script afgewerkt en was daar uitgeraakt door het feit dat ik over het horloge begon.

Leiderschap
Wat heeft dit nou met leiderschap te maken?    Ik zie een aantal verbanden. Er is een verband met de essentiële noodzaak om in je leiding geven  te doen wat je zegt. Helaas zijn leidinggevenden daar vaak niet zo goed in en lijken ze daarin op deze mevrouw.

Doen of je meent wat je zegt
In een boeiend artikel van Masha Gessen in de Newyorker over de toespraak van Greta Thunberg voor de VN, schrijft hij iets over het verzet van Russische dissidenten in de Sowjet Unie, hij schrijft dat die met het volgende begonnen: “ but they began acting as though words had meaning.” Dat zouden leidinggevenden ook moeten doen. Maar helaas daar komt het vaak niet van.

Geloofwaardigheid
Ze verliezen daardoor hun geloofwaardigheid en hun gezag en dat merk je in medewerkersbetrokkenheid onderzoeken, in de onderzoeken van Gallup en ik merk het ook als in bijeenkomsten zoal bijvoorbeeld in een MR mensen hun mond niet open willen doen uit angst voor represailles.

Argyris en Schön
Je komt dat ook tegen in het werk van Chris Argyris en Donald Schön, die het in 1974 al opschreven in hun belangrijke boek Theory in practice. Ze laten in dat boek zien hoe leidinggevenden niet doen wat ze met de mond belijden. Vaak zijn ze zich daar niet eens zo bewust van. Argyris en Schön stellen ook een aanpak voor om dat te veranderen. Het gaat volgens hen, niet om leren hoe het wel moet maar om je bewust te worden van welke impliciete theorie je gedrag stuurt, welke vooronderstellingen je parten spelen en wat echt belangrijke waarden voor je zijn.

Reflecteren
Om daar achter te komen is het vermogen om op eigen handelen te kunnen reflecteren. Coaching, intervisie en supervisie zijn daar goede en praktische hulpmiddelen bij. Helaas blijken veel leidinggevenden een hobbel over te moeten om de stap daartoe te zetten.

Iets anders
De ervaring met de mevrouw, die zo vinnig reageerde laat nog iets anders zien. Het maakt duidelijk dat werknemers als deze mevrouw geleerd hebben wat ze niet mogen zeggen of dat ze leren zich verdekt op te stellen om zo geen risico te lopen van en boze leidinggevende . Zo schept zo’n leidinggevende een cultuur in zijn organisatie, een cultuur, waardoor z’n organisatie een slechte naam krijgt. Als het een beetje tegen zit krijgen medewerkers daar de schuld van en zo ontstaan tal van vicieuze cirkels in en organisatie. De wet van de bestuurlijke drukte treedt in werking en de oplossingen worden de problemen.

Leiding geven aan jezelf
Het is altijd goed om  als leidinggevende goed naar jezelf te kijken om te leren hoe je leiding kunt geven aan jezelf. Daarom beginnen wij in onze training Excellent leiderschap daar ook mee. Doe je dat niet dan is de kans groot dat je het echte probleem over het hoofd ziet.
Helaas moet ik het nog altijd zonder bril doen, ik wacht op de verzekering van de tegenpartij. In de marketing uitingen van deze maatschappij gaat het niet over dat wachten.

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl of één van mijn collega’s