Welke competenties heb je nodig voor zelfsturing?

Agency
De Canadese psycholoog Bandura gebruikt het begrip agency voor de competentie van iemand om zijn eigen handelen en de loop van de gebeurtenissen die daar het gevolg van zijn te beinvloeden. Je zou kunnen zeggen dat het hebben van agency mensen zelfsturend maakt. Bandura heeft ook onderzocht welke factoren er van invloed zijn op die competentie agency of om het op z’n Nederlands te zeggen, op die competentie zelfsturing.

Voorwaarden
In mijn blog van 17 februari schreef ik over het belang van vertrouwen in eigen kunnen als een belangrijke voorwaarde voor de ontwikkeling en de groei van het vermogen tot zelfsturing. Volgens Bandura zijn er naast het vertrouwen in eigen kunnen, een growth mindset, het vermogen tot planmatig denken en acties kunnen verbinden aan die plannen en het vermogen tot reflecteren en leren nodig om zelfsturend te zijn.

Variabelen
In mijn blog van 17 februari schreef ik al over de voorwaarden voor (1)het vertrouwen in eigen kunnen. Ik wil hier iets schrijven over de andere drie variabelen, die bepalend zijn voor het vermogen tot zelfsturing.
(2)Planmatig denken en daar acties aan kunnen verbinden betekent dat het belangrijk is om te weten wat je wilt bereiken. Naar welk resultaat werk je toe. Vaak zal een resultaat opgebouwd zijn uit diverse deelresultaten en het bij deze competentie belangrijk dat je een groot resultaat op kan delen in deelresultaten die bij jouw competenties en jou omstandigheden passen.
(3)De variabele reflecteren en leren gaat over het lessen kunnen trekken uit je handelen. Dat betekent dat je doorgrondt welke factoren bevorderend gewerkt hebben en welke factoren belemmerend en dat je ook kunt ontdekken wat met je eigen handelen te maken heeft en wat door de omstandigheden veroorzaakt is.
(4)De variabele growth mindset heb ik ook al eens eerder beschreven. Carol Dweck deed er veel onderzoek naar. Ze ontdekte dat mensen die de overtuiging hebben dat ze zich kunnen ontwikkelen, dat hun competenties kunnen groeien, veel betere resultaten behalen dan mensen die denken dat het niveau van hun competenties een gegeven is. Dat ze het er maar mee moeten doen.

Vast gegeven?
Zo denken bijvoorbeeld veel mensen dat IQ net zo iets is als lichaamlengte. Je bent 1.65 m  en dat ben je overal. Maar met IQ is dat anders dat kan verschillen afhankelijk van de omstandigheden waarin je je bevindt. In een als veilig ervaren klimaat is IQ bijvoorbeeld hoger dan in een als onveilig ervaren omgeving. Tegen mensen zeggen dat ze zus of zo zijn leidt tot een fixed mindset. Tegen mensen zeggen dat je ziet dat ze hun best gedaan hebben bevordert de ontwikkeling van een growth mindset.

Zelfsturing
Zelfsturing wordt zichtbaar als mensen vertrouwen hebben in eigen kunnen. Als ze in staat  zijn een toekomstbeeld vast te stellen en de acties te plannen die het realiseren ervan mogelijk te maken. Als ze kunnen reflecteren op hun handelen en er lessen uit kunnen trekken zodat hun handelen steeds effectiever wordt en als ze over een growth mindset beschikken.
Het zal duidelijk zijn dat mensen niet zelfsturend geboren worden en bovendien krijgt  in het onderwijs het vertrouwen in eigen kunnen vaak een stevige knauw en ook als mensen gaan werken krijgen ze vaak te horen dat ze het niet goed doen. Mensen worden ook vaak ingedeeld in vakjes, krijgen etiketten(lui, dom, hoogbegaafd, groen, blauw, ADHD, etc) opgeplakt hetgeen leidt tot een fixed mindset en plannen  en reflecteren worden ook vaak maar beperkt ontwikkeld.

Interactie
Het is daarom belangrijk om er in een organisatie voor te zorgen dat de interactie met een leiding gevende gericht is op het ontwikkelen van vertrouwen in eigen kunnen bij medewerkers. Daarnaast kan een leidinggevende heel goed mensen ondersteunen in het vast stellen van doelen en het onderscheiden van de kleine doelen waaruit een groter doel is opgebouwd. Het is daarbij ook erg belangrijk om samen te zoeken waar individuele doelen en de doelen van een organisatie in elkaars verlengde liggen of op elkaar aansluiten.

Ondersteunen
Een leidinggevende kan ook ondersteunend zijn in het reflecteren en lessen trekken uit ervaringen. En tenslotte is het heel belangrijk dat de leidinggevende de ontwikkeling van een growth mindset stimuleert. Bij al deze factoren gaat het er niet om dat de leidinggevende de medewerkers verteld hoe het moet maar het meest effectief is de medewerker zelf laten ontdekken en het belangrijkste middel om dat te doen is het stellen van open vragen.

Zone naast hogere ontwikkeling
Bij het ontwikkelen van zelfsturing is het volgens Silver belangrijk en zinvol gebruik te maken van het gedachtengoed van de Russische psycholoog Lev Vygotsky, aan deze man hebbe we het idee van de zone van de naast hogere ontwikkeling te danken. De zone van de naast hoger ontwikkeling is de zone tussen de comfort zone en de frustratiezone. De frustratiezone is slecht voor mensen. Het is belangrijk om je met elkaar te richten op die zone van naast hogere ontwikkeling, dat betekent eerst met mensen kijken wat het volgende realistische ontwikkel doel zou moeten zijn en daar dan samen afspraken over maken.

Zelfsturing en leiding
Uit het werk van Bandura, het werk van Silver en het werk van Annie Murphy Paul komt duidelijk naar voren dat interactie met anderen essentieel is voor ontwikkeling.
In deze blog heb ik geschreven over zelfsturing, die zelfsturing betekent niet dat er per definitie geen leiding gevende is. Een coachend  leidinggevende kan de ontwikkeling van zelfsturing substantieel bevorderen. Mensen aan hun lot overlaten beteken meestal niet dat zelfsturing zich ontwikkeld. Het betekent gemakkelijk chaos en verwarring. Het is wel mogelijk mensen te begeleiden in het elkaar coachen en begeleiden. Ze kunnen dan elkaar de vragen stellen waardoor zelfsturing zich kan ontwikkelen.

Ander leiderschap
Zelfsturing betekent niet het ontbreken van managers of leiding gevenden. Zelfsturing vereist wel leiding geven dat gericht is op andere zaken dan die waarop leiding geven traditioneel gericht is. Het leiderschap van de huidige president van de VS, die zegt ‘If I say do it, they’re going to do it. That’s what leadership is all about’

Het leiderschap in deze blog is volstrekt tegenovergesteld, het gaat om mensen steunen in het beste uit zichzelf halen. Het is belangrijk je daarin te ontwikkelen. Hoe doe jij dat?

Verder praten bel 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl