Visie en betrokkenheid

Betrokkenheid ontstaat als mensen geloven in de missie en de visie

Zoon van een ambtenaar
Ik ben de zoon van een ambtenaar. Daar heb ik wel eens mee geworsteld. Grapjes over ambtenaren geven mij altijd een dubbel gevoel. Als het gaar over hun luiheid, over hun vindingrijkheid als het gaat om niet in actie te komen, over het indekken en het geen verantwoordelijkheid nemen denk ik maar zo was mijn vader niet. Mijn vader werkte 40 jaar voor justitie, bij het gevangeniswezen. In mijn vroege jeugd woonde ik in Veenhuizen. Mijn kleuterschool was in de gevangenis, ik ging er naar de dokter, de tandarts en de kapper. En mijn vader werkte er. Nee, niet als bewaker, hij was er niet om de mensen achter de tralies te houden. Mijn vader was sociaal ambtenaar en dat betekende dat hij zich met gevangenen bezig hield in hun pogingen weer gewone deelnemers aan de samenleving te worden. Mijn vader deed dat niet van negen tot vijf. Hij begon er vroeger mee en was er vaak tot vroeg in de avond mee bezig. Thuis zat hij in dossiers of voerde lange telefoongesprekken. Wij hadden al vroeg telefoon thuis in verband met mijn vaders werk. In de jaren vijftig van de vorige eeuw al. Een zwart bakelieten toestel in de gang aan de muur. Mijn vader kon dan zonder door mij en mijn broertjes gestoord te worden, zijn zakelijke gesprekken voeren. Na mijn vaders pensioen hield hij trouwens niet op met werken. Hij bleef actief als het ging om het gevangeniswezen en in de weken voor zijn dood, toen hij ernstig ziek in bed lag, liet hij mijn moeder nog mensen uit zijn oude werkomgeving bellen om ze moed in te spreken of advies te geven. Ja, mijn vader was een ambtenaar.

Geloof
Mijn verklaring voor zijn manier van ambtenaar zijn is zijn geloof in een missie en zijn inspanningen om van een visie realiteit te maken. Hij geloofde in wat hij deed en in wat hij wilde bereiken.
Daar ligt in veel organisaties de kern. Geloven de medewerkers erin, geloven ze in de missie en willen ze ook een visie tot werkelijkheid maken. Als dat het geval is worden er bergen verzet.

Geen idee
Het overkomt mij echter nog wel eens in organisaties waar ik over de vloer kom dat mensen de missie en de visie niet eens kennen. Ze weten die niet van het bedrijf waar ze werken en al evenmin van de functie, die ze in het bedrijf uitoefenen. “Ik doe gewoon mijn ding “, zeggen ze dan. Ook kom ik wel eens mensen tegen, die heel fanatiek hun ding doen. Dat ding heeft dan echter bij nader inzien weinig meer te maken met de missie en de visie van de totale organisatie. Hun collega’s en de klanten hebben er dan last van.

Kerntaak leidinggevenden
Hier ligt een kerntaak voor leidinggevenden, te beginnen aan de top van de organisatie. Maak mensen warm voor de visie en de missie van de organisatie. Help ze om erin te gaan geloven. Dat doe je door erover met ze in gesprek te gaan. Deel je visie, vraag aan medewerkers hoe ze daar over denken. Vraag ze hoe ze er invulling aan gaan geven, maak afspraken met ze over die invulling en doe dat steeds opnieuw. Je ziet wel eens dat een communicatiedeskundige mooi materiaal maakt om de visie en de missie te delen. Soms zie ik een bedrijf vol posters hangen waarop je kunt zien waar het bedrijf voor staat. Ik word er altijd een beetje ongerust van. Posters, filmpjes stadiondagen kunnen het gesprek niet vervangen, kunnen niet in de plaats komen van vragen stellen en afspraken maken. Posters, filmpjes etc. houden mensen in een passieve modus, de vraag en de afspraak brengen mensen in de actieve modus, die doen een appèl op mensen.
Ik weet niet of mijn vader een baas had die dat appel op hem heeft gedaan, ik weet wel dat hij het appèl voelde. Vertrouw er in jouw organisatie niet op dat het vanzelf komt. Denk niet dat je het geregeld hebt als de visie op papier staat. Ga erover in gesprek en blijf erover in gesprek, je zult je organisatie zien veranderen.

Een goed voornemen voor 2013 misschien? Denk er eens over onder de kerstboom