Vergeven, hoe doe je dat?

De laatste tijd duikt het begrip vergevingsgezindheid regelmatig op als het om goed leiderschap gaat. Maar vergeven, hoe doe je dat eigenlijk?

Vergevingsgezindheid
De laatste dagen kwam ik regelmatig het begrip vergevingsgezindheid tegen als een kwaliteit waarover succesvolle resultaatgerichte leiders beschikken. Inge Nuijten benoemt het in haar onderzoek naar servant leadership als een competentie die belangrijk is. Teresa Amabile benoemt het als een een belangrijke voorwaarde in haar boek over The progress principle en ook Fred Kiel ziet het als een belangrijke karaktereigenschap bij succesvolle leiders. Het is daarom merkwaardig dat je er in business opleidingen en managementtrainingen weinig over tegenkomt. Er wordt weinig in getraind en ik moet bekennen dat wij er in onze trainingen ook niet veel aandacht aan besteden. Wij komen ook niet verder dan er zo nu en dan een blog over schrijven. Toch is het belangrijk genoeg om er meer mee te doen en ik ben op zoek gegaan naar wat er verder nog over leiderschap en vergevingsgezindheid geschreven wordt. Daarbij was ik niet op zoek naar een antwoord op de vraag of het belangrijk is, maar meer naar een antwoord op de vraag hoe je dat nu doet: vergeven. Want het is gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Zand erover
Wij kennen in onze taal de uitdrukking “zand erover” Dat zeggen we als er een ruzie is geweest. Vroeger vroeg de onderwijzer het aan de kinderen die het met elkaar aan de stok gehad hadden. En als beide kemphanen ja gezegd of geknikt hadden was de kous afgedaan. Vergeten en vergeven zeggen we ook, maar is dat wel zo? Enige tijd geleden sprak ik een CEO. Hij had een inspirerende toespraak gehouden voor al zijn personeel. Hij had die toespraak gehouden als hoogtepunt op een feestavond voor al het personeel. Achter in de zaal was het tijdens zijn toespraak onrustig gebleven. Mensen hadden heen en weer gelopen en het bleek dat een deel van de toehoorders buiten de zaal had gestaan tijdens zijn toespraak.Die hadden gezellig samen een biertje gedronken. Het zat hem hoog, hij baalde ervan. Hij was boos op de mensen die niet geluisterd hadden. Hij wist ook precies wie het waren. Het liet hem niet los. Hij had zoveel voor ze gedaan in de afgelopen jaren en nu deze deceptie. Hij had het zich anders voorgesteld. Wie kent er niet van dit soort situaties? En ja, de tijd zorgt ervoor dat de scherpe kantjes eraf gaan. Maar vergeven?

Hoe doe je dat eigenlijk?
Ik kwam een artikel tegen van Professor Luskin, directeur van de vergevingsprojecten van Stanford. Hij onderzoekt de effectiviteit van vergeving en verzoeningsprojecten in verschillende situaties. Luskin beschrijft een aantal stappen, die essentieel zijn in een vergevingsproces.

De eerste stap is gelijk al tegengesteld aan wat we denken.

1. Zorg dat je zo nauwkeurig mogelijk weet wat er gebeurde en beschrijf zo goed mogelijk wat in de situatie niet OK was voor jou. Deel wat je gevonden hebt met een klein groepje mensen, die je vertrouwt. (Het is hier dus niet de bedoeling je oordeel over mensen uit te diepen of te benadrukken)
2. Zoek uit wat er nodig is om je beter te voelen. Vergeven is vooral voor jezelf en niet voor anderen
3. Vergeven betekent niet noodzakelijkerwijs dat je je met de ander (de veroorzaker) verzoend. Vergeven betekent in het reine komen met jezelf en je gevoelens. Het betekent begrijpen wat er gebeurd is waardoor je de gebeurtenis minder op jezelf gaat betrekken. Je verandert daarmee je rol als slachtoffer.
4. Zorg voor een goed perspectief in de gebeurtenissen. Realiseer je dat je onlustgevoelens het gevolg zijn van gekwetste gevoelens en niet van wat je pijn deed, twee minuten of misschien wel tien jaar geleden. Vergeven helpt je die gekwetste gevoelens te helen.
5. Zorg ervoor dat je op het moment dat je geraakt wordt in staat bent ontspanningsoefeningen toe te passen. Zo voorkom je dat je ontploft.
6. Stop met onuitgesproken verwachtingen naar anderen, wordt je bewust van al die onbewuste regels die je gebruikt voor hoe jij en anderen zich zouden moeten gedragen. Wees je ervan bewust dat je vooral aan jezelf kunt werken.
7. Steek energie in andere manieren om je positieve doelen te bereiken. Stop met het herhalen van de weg die leidde tot gekwetste gevoelens.
8. Wees je ervan bewust dat een goed geleefd leven het beste antwoord is, richt je niet op je gekwetste gevoelens. Als je dat doet geef je de persoon, die voor de kwetsuren zorgde, macht over jou. Vergeven is persoonlijke kracht.
9. Verander je verhaal over hoe je gekwetst werd in een verhaal over je krachtige keuze om te vergeven.

Dit zijn de 9 stappen, die professor Luskin suggeeert. Genoeg oefenmogelijkheden. Succes met het leren van vergevingsgezindheid!