Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Moed en tijd voor een echt gesprek

30 oktober 2015, gepubliceerd door Dirk Boersma

Macht is een lastig onderwerp, het roept veel negatieve beelden op. Toch is macht niets anders dan invloed, zeggen Willem Verhoeven en Jeffrey Pfeffer. Het gaat vooral om de vraag waartoe je macht gebruikt. Macht gebruiken om maatschappelijk verantwoord ondernemen gestalte te geven is geen probleem, maar macht gebruiken om ten koste van anderen je eigen doelen te realiseren, daar houden we niet van. Wat is er nodig om macht te gebruiken om de menselijke maat weer terug te vinden?

Weerstand
Het valt niet mee om wat Pfeffer presenteert als resultaat van zijn onderzoek naar macht te lezen zonder een gevoel van weerstand. Pfeffers adviezen om invloed of macht en dus leiderschap te verwerven leiden niet automatisch tot het goede. Ja natuurlijk, Pfeffer benadrukt het belang van een toekomstbeeld, een visie waarmee je het verwerven van macht legitimeert. Maar hij noemt het pas op de allerlaatste plaats. Daar zou je juist mee moeten beginnen, met wat je wilt bereiken in deze samenleving, in de wereld om je heen. Voor je macht verwerft moet je eerst een helder antwoord hebben op de Why vraag, zoals die gesteld wordt door Simon Sinek. En als je samen met anderen tot de conclusie bent gekomen dat het gaat om een toekomstbeeld dat de moeite waard is om te realiseren, pas dan is het goed om te zorgen dat je de invloed verwerft die de realisatie van dat toekomstbeeld mogelijk maakt. Dat is precies wat Rajeev Peshawaria beschrijft in zijn boek Too many bosses, too few leaders. Je hebt een purpose nodig om een leider te kunnen zijn. Het begint met een purpose, zegt Peshawaria. Zonder purpose ben je alleen maar de baas aan het spelen.

Management of leiderschap
Dat is waar vaak het onderscheid gemaakt wordt tussen leiderschap en management. Bij management, wordt gezegd, ontbreekt de purpose die je bij leiderschap wel  waar kunt nemen. Overigens wijst Henry Mintzberg er terecht op dat dit niet zo’n nuttig onderscheid is want, zegt hij, als je een visie hebt en je daarmee als leider kwalificeert dan het je ook management nodig om die visie te realiseren. En zonder visie valt er niets te managen. Mintzberg zegt ook dat in veel organisaties de visie in de loop der jaren verschuift van het hebben van betekenis voor de samenleving naar kosten besparen. En dat leidt uiteindelijk tot afbraak en uiteenvallen van een organisatie. De belangrijkste kostenpost in bijna elke organisatie zijn de uitgaven die gedaan worden voor de mensen die er werken. In zijn artikel in HBR over macht haalt Pfeffer ook het voorbeeld aan van Klaus Schwab, een Zwitserse hoogleraar, die zich in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw druk maakte over de positie van Europa ten opzichte van de economische grootmacht Amerika. Hij initieerde het Europese management forum. Een bijeenkomst van Europese zakenmensen die met elkaar spraken hoe ze de Amerikaanse suprematie het hoofd konden bieden.

Davos
Het succes van de eerste bijeenkomsten inspireerde hem tot het opzetten van het  World Economic Forum. Elk jaar komen in Davos politici, wetenschappers en zakenmensen bij elkaar om zich daar te buigen over de vraag hoe we tot een betere samenleving kunnen komen. Dit jaar wordt het forum in Davos begin november gehouden en het thema is de vraag of de vierde industriële revolutie een menselijk hart zal hebben.
Hoewel Pfeffer zich bijna z’n hele carrière met macht bezig heeft gehouden, heeft hij zich ook gericht op die vraag hoe je managers duidelijk maakt dat het in elke organisatie om mensen draait. In zijn boek The human equation zegt Pfeffer dat managers met de mond belijden hoe belangrijk mensen voor hun organisatie zijn en dat je heel rijk wordt als je een dollar mag incasseren voor elke keer dat je die uitspraak hoort. Maar dat de praktijk permanent het tegenovergestelde laat zien. Pfeffer schreef The human equation in 1998, we zijn nu bijna 20 jaar verder.

Modellen en instrumenten
Voor het World economic forum in Davos van volgende week schreef Herminia Ibarra van Insead een indringend artikel: ”Why  companies are so bad at treating employees as people”. Haar boodschap lijkt op de boodschap die Pfeffer twintig jaar gelden schreef. Ibarra schrijft dat de systemen die we bedenken en de modellen die we uitvinden en opleggen in onze organisaties vaak niet passend blijken. Nieuwe vormen van gesprekscycli, het nieuwe werken of zelfsturende teams leiden vaak niet tot het gewenste resultaat.
Het zit 'm ook niet in de modellen en de instrumenten. Het zit in hoe je er mee omgaat. Dat is met macht zo en ook met al die modellen die je toe kunt passen. Ik nam mijn ontslag bij KPN toen ik voor de derde keer een nieuw beoordelingssysteem moest invoeren, ditmaal zou het wel goed werken werd gezegd. Zelf was ik tot de conclusie gekomen dat het niet in het systeem zat maar in de managers, die het echte gesprek niet durfden aangaan. Het gaat om moed hebben en de tijd nemen om echt met elkaar in gesprek te gaan. De adviezen die Pfeffer geeft als het om macht gaat, wijzen ook al in die richting en daar ligt ook de oplossing voor de nieuwe staatssecretaris. Houd het toekomstbeeld voor ogen, neem de tijd en heb de moed om een echt gesprek te voeren, je zult zien dat het tot resultaten leidt.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063