Leiderschap in tijden van crisis

Het roepen om een sterke man in tijden van crisis is een veelvoorkomend mechanisme van onzekerheidsreductie. Die sterke man voelt zich vervolgens geroepen om eenzijdig beslissingen te nemen en die over de organisatie uit te storten.

Of de sterke man in tijden van crisis een oplossing biedt, is zeer de vraag. Eigenlijk is het gewoon een vorm van regressie, terugvallen in oude gedragspatronen.
In crisissituaties komt het op echt leiderschap aan. Kun je als leider voldoende vertrouwen hebben in jezelf en je mensen om samen de crisis te doorstaan.

Juist in een crisis dien je vast te houden aan een coachende stijl van leidinggeven. Dat is al meer dan vijfentwintig jaar geleden aangetoond in een interessant onderzoek van twee Human-Relations-iconen Robert Blake en Jane Mouton (1985). Zij deden onderzoek met vliegtuigbemanningen in een flightsimulator. Er werd een acute noodsituatie gesimuleerd en de reactie van de bemanningen daarop werd bestudeerd. Er bleken in grote lijnen twee verschillende reactiepatronen te zijn. Het ene type gezagvoerders nam zijn beslissingen zonder de overige bemanningsleden te raadplegen, zij gaven alleen commando's. Het tweede type consulteerde zelfs onder deze ultieme omstandigheden wel de rest van de bemanning, bijvoorbeeld met een simpele vraag als ‘wat doen we?’ Evaluatie van de beslissingen liet zien dat de tweede groep significant betere beslissingen nam en minder crashes veroorzaakte. Simpelweg, omdat hun beslissingen op meer en betere informatie gestoeld waren.

Blake, Robert R. and Jane S. Mouton: `Effective Crisis Management'. New Management, vol. 3 (1985), no. 1, pp. 14‑17.