Je doelen bereiken

Dat vraagt om visie, om bewustzijn en om keuzes maken.

Ik zat laatst met iemand aan tafel die zo ongeveer wel wist wat hij wilde. En hij had al bedacht wat er nodig was om zijn doelen te bereiken. Dat leverde een boeiend gesprek op dat geheel volgens het TROA model verliep. TROA staat voor Toekomstvisie, Realiteit, Opties en Actie. En dat binnen de context van bewustzijn en verantwoordelijkheid.
Zoals gezegd, hij wist zo ongeveer wel wat hij wilde. Daarop doorvragend bleek dat toch behoorlijk vaag te zijn. Ik stimuleerde dat hij filmisch kon vertellen. Dat wil zeggen: dat hij zo precies kon beschrijven dat in mijn hoofd dezelfde film te zien zou zijn als in het zijne. Vergelijk het maar met de kunst van de radioreporter die een wedstrijd zo moet verslaan dat ik zonder werkelijk beeld toch precies voor me zie wat er in de wedstrijd gebeurt. Nu ging het om gedragsdoelstellingen en die zijn niet altijd even gemakkelijk te concretiseren. En toch is dat wel wat nodig is: hoe preciezer je kunt beschrijven wat je wilt, hoe groter de kans dat je het ook gaat doen.
De toetsing van de realiteit leverde verrassende inzichten op. Zijn vragen gingen over instrumenten. Als ik nu maar beter kan presenteren, mijn prioriteiten beter stel, etc. Denken in oplossingen, dus. Een beschrijving van de realiteit – “hoe doe je dat dan nu?” – leidde naar het inzicht dat veel van zijn vragen terug te voeren naar onzekerheid, een zelfvertrouwen dat afnam naarmate de situatie spannender was. Dit kom ik vaker tegen. Iets lukt niet zo goed en dan is er al snel de vraag naar instrumentarium. Alsof je met een dure vulpen een spannender verhaal kunt schrijven dan met een goedkope balpen. Oké, het is prettiger schrijven, dat wel.
Het zelfinzicht dat ontstond had een onmiddellijk effect op het vervolg. We hebben het niet meer gehad over het Eisenhower-diagram of over andere instrumenten. We hebben het wel gehad over zijn innerlijke mechanismes. Het Ouder-Volwassene-Kind model en de kernkwadranten gaven een haarscherp beeld. Hij greep de kans om de verschillende posities even aan den lijve te ervaren met beide handen aan. Het gevolg was dat hij zich heel erg bewust werd wat deze posities voor effect op hem hadden. En dat hij de mogelijkheid had om te kiezen. Bingo! Het jezelf bewust zijn van verschillen leidt tot het nemen van verantwoordelijkheid. Ons model verder volgend naar de opties ging het gesprek dus over het innemen van posities en de mogelijke effecten daarvan, over de valkuilen en uitdagingen in spannende situaties. Toen we daar doorheen waren was de actie snel bepaald. Een zichtbaar meer energieke man stond op en stuurde mij de volgende dag al een mail met de acties die hij had ondernomen en wat dat had opgeleverd.
Nu zal een en ander nog wel een tijd oefening vragen, het bewustzijn moet groot blijven, het gevoel van eigen verantwoordelijkheid ook. Een psychologische wetmatigheid luidt dat doen, denken en voelen elkaar wederzijds beïnvloeden. Dan zal uiteindelijk nieuw gedrag vanzelfsprekender worden. Dat is ook waarom wij ons kunnen ontwikkelen, kunnen leren.