Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Ik pas

05 oktober 2018, gepubliceerd door Dirk Boersma

Aanspreken
Het was het laatste deel van de dag. De tijd begon te dringen. Het zat al de hele dag in mij hoofd en trouwens ook voorgaande dagen had het me al bezig gehouden. Net als in andere trainingen kwam het steeds weer terug. Hoe breng ik een slechte boodschap over, hoe breng ik negatieve feedback, hoe zeg ik tegen mijn baas dat ik ergens anders over denk.

Theorie
Ondanks het feit dat we het al eerder in de training geoefend hadden. Ja, zelfs meer dan een dag besteed hadden aan aanspreken en de deelnemers ook het boek Afspreken en aanspreken van Willem Verhoeven hadden ontvangen, merkte ik keer op keer dat het in de praktijk van hun werk nog niet zo goed wilde lukken met dat aanspreken. Soms was er een voornemen maar daar bleef het bij. We zaten nu in het laatste blok van de training en zo wilde ik ze niet weer naar hun werk laten gaan. Het moet er nu dan maar van komen.

Oefenen
Ik stelde ze een oefening voor waarin ik ze vroeg de mededeelnemers aan te spreken op iets wat de mededeelnemer anders of beter kon doen om effectiever te zijn in zijn of haar leidinggeven. Ik zag de gezichten betrekken. Het leek of ze hier geen zin in hadden. Toch begonnen ze onmiddellijk te denken en te schrijven.

Ik pas
Onverwacht klonk er echter ineens “ik pas” door het zaaltje. Een van de deelnemers maakte gebruik van de afspraak, die we aan het begin van de training samen maakten, namelijk dat iedereen mag passen als hij of zij een reden heeft om niet iets niet te willen. Daar maakt eigenlijk vrijwel nooit iemand gebruik van. Maar nu dus wel en iedereen was gelijk ‘klaar wakker’. Ze zei er nog bij dat dit voor haar veel te onverwacht kwam, dat ze er meer tijd voor nodig had. Ik bevestigde haar dat ze inderdaad kon passen en dacht daar gaat mijn oefening.

Je inhouden
Ik hield me echter is. Ook toen de hoofden van de anderen zich mijn kant op wenden, zei ik niets. De anderen trokken blijkbaar de conclusie dat de oefening doorging  en zetten zich weer aan het schrijven. De passende dame mopperde nog was na, over te weinig tijd en een volgende keer. En toen werd het weer rustig maar aan de gezichten te zien, was de spanning toegenomen. Op elkaar geklemde lippen maar het bleef even stil.

Delen
Toen suggereerde één van de deelnemers ineens dat hij wel wilde delen wat hij had opgeschreven en de anderen wilden dat toen eigenlijk ook wel. Ze vroegen of de ‘passende’ deelneemster wilde weten wat ze over haar hadden opgeschreven en die wilde dat wel. Ik voegde nog een spelregel toe. Namelijk dat degene die iets wilde horen moest aangeven van wie hij of zijn iets wilde horen. En zo kwam iedereen om beurten in de rol van feedbackvrager.

Geanimeerd
Het werd een geanimeerde sessie waarin de deelnemers dingen over zich zelf hoorden waar ze eigenlijk allemaal wel iets mee konden doen. De spanning was helemaal weg en had plaats gemaakt voor enthousiasme. De passende deelnemer benadrukte nog een dat ze in een volgende sessie met haar feedback zou komen en de anderen leken daar geen moete mee te hebben.

Nabespreking
In de nabespreking benadrukten ze de spanning en de weerstand die ze gevoeld hadden  bij het begin van de oefening. Een spanning die nog was toegenomen toe één van de deelnemers ’Ik pas’ had gezegd. Ze hadden verwacht dat ik de oefening op dat moment had afgeblazen of dat ik met deze deelnemer in discussie was gegaan dat ik geprobeerd had haar tot deelname te overtuigen. Maar ik had alleen gekeken en geluisterd en niet ingegrepen. Naarmate de oefening vorderde hadden ze er meer plezier in gekregen. Ik gaf positieve feedback aan de dame die gepast had. Het was goed dat ze gebruik gemaakt had van één van de afspraken, die we maanden eerder gemaakt hadden. Het was feedbak, die haar zichtbaar rustiger maakte.

Weerstand
De volgende morgen vertelden alle deelnemers hoeveel indruk die aanspreekoefening op ze had gemaakt en hoe bijzonder het was geweest dat spanning, weerstand en zorg veranderd waren in een positieve stemming en energie. Op mijn vraag wat daar nou de oorzaak van was geweest konden ze eerst niet goed het antwoord geven. Maar vervolgens gave ze aan dat het te maken had met de ruimte die ze gevoeld hadden en met het vertrouwen wat er was in de groep.

Kurt Lewin
We zaten in het blok over veranderingen een maakte de link met de ontdekkingen van Kurt Lewin ten aanzien van weerstand. Hoe die weerstand bleek te verdwijnen door met elkaar te praten over weerstand die gevoeld werd. Hoe het gesprek erover tot nieuwe inzichten leidt. Het leek of we dat zelf nu aan den lijve ervaren hadden. Willem Verhoeven schrijft er ook over in zijn boek Anders veranderen.

Geen paniek
In zijn beroemde boek’The social psychology of organizing schrijft Karl Weick als één van zijn adviezen ‘Don’t panic in face of disorder’ De wanorde is nodig de enorme diversiteit aan input op een effectieve manier te verwerken. Als je een organisatie en de mensen erin, daar de kans voor geeft ontstaat er vanzelf weer een nieuwe orde Dat hadden wij nu samen meegemaakt en dat was ook wat Lewin meemaakte en op basis waarvan hij zijn theorieën over veranderen schreef.
Wat doe jij als je weerstand tegen komt?

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063