Hoe vertaal je je visie?

Er is de afgelopen maanden veel geschreven over Trump en Clinton, er zijn regelmatig vergelijkingen gemaakt tussen hun stijlen. Gianpiero Petriglieri waarschuwt tegen die vergelijkingen en zegt dat we daarmee voorbijgaan aan de kern waarom het gaat, namelijk hoe breng je je visie in de praktijk.Mijn vrienden in Jakarta hadden daar een eigen antwoord op gevonden

Nominaties
Nu in de Verenigde Staten zowel de Democratische partij als de Republikeinse partij de keuze voor hun presidentskandidaat gemaakt hebben. Is het wat rustiger geworden in alle discussies en publicaties over Donald Trump en Hillary Clinton. De vraag wie de ideale leider is is beantwoord binnen de kampen van de democraten en de republikeinen. Op beide kandidaten is  nog kritiek binnen de eigen gelederen. Maar zowel Trump als Clinton konden hun overwinning opeisen. De discussies over Trum en Clinton beperkten zich niet tot de VS. Zowel Trump als Clinton zijn dan ook al langer publieke figuren en met name Trump profileerde zich door zijn “vermeende” succes in zaken.

Een Hollywood Blockbuster
Begin augustus schreef Gianpiero Petriglieri een artikel in de Harvard Business Review over het gevaar van het met elkaar vergelijken van leiderschapsstijlen. Iets wat veelvuldig gebeurde in de periode dat zowel Clinton als Trum streden om de nominatie van hun partij. Hij vergelijkt de strijd met een Hollywood blockbuster. Alles zit erin, bekende namen in de hoofdrollen, ook in de cast de namen van bekende mensen, ruim voldoende intriges  en gemeenheid en natuurlijk ook de nodige cliffhangers, waardoor het publiek geboeid blijft door wat er gebeurt.

Leiderschapsstijlen
En, zegt Petriglieri elke leiderschapscompetentie, elke handigheid maar ook elke fout, genoemd in de boeken over leiderschap, komen in deze blockbuster voor.
Het is ook niet moeilijk om over de leiderschapsstijl van elke kandidaat een boek te schrijven en misschien zijn die er al. In beide gevallen is de stijl nauw toegesneden op waar de eigen achterban om vraagt. De recht voor z’n raap en vanuit het eigen hart stijl van Trump en de veel meer ingehouden stjl van Clinton die zaken goed onderbouwd en waarbij de compassie steeds onder de oppervlakte blijft. Het zijn stijlen die makkelijk te herleiden zijn tot de klassieke karakters in leiderschapstheorie. De manager, die we allemaal wel kennen, die altijd overal mee wegkomt en voor wie de regels niet lijken te gelden. En de manager, die de zaken goed aanpakt maar die steeds te horen krijgt dat de toon de muziek maakt, dat het wel wat vriendelijker kan en dat ze haar vrouwelijke charmes niet helemaal hoeft weg te stoppen. Je komt die types overal tegen zegt Petriglieri. Het begint al op de middelbare school.

Weber
Petriglieri koppelt de stijlen aan de klassieke door Weber geschetste vormen van autoriteit, de traditionele gebaseerd op bezit en patriarchaat en de legaal rationele vorm gebaseerd op het controle hebben over bureaucratische processen en het kennen van de wet. Er is ook nog de charismatische vorm bij Weber en daar zou Obama een mooie belichaming van kunnen zijn. Weber zag de legaal rationele vorm als ideaal voor de moderne samenleving en legde daarmee de grondslag voor management.

Managen of leiden
In de jaren 80 van de vorige eeuw kwam Abraham Zaleznik echter met het onderscheid tussen managers en leiders en dat heeft geleid tot een ontwikkeling waarbij leiders helemaal losgemaakt worden van hun context en men is op zoek naar de ideale leider, hoe ziet die eruit? Het gaat nu vooral om een mix van persoonlijke deugden en vaardigheden, die de ideale leider maken.

Overeenkomsten
Petriglieri is niet blij met die ontwikkeling, je hebt er niets aan zegt hij. Kijk eens naar de overeenkomsten tussen Trump en Clinton. In hun respectievelijke toespraken voor hun conventies, benoemden ze de dreigingen en de uitdasgingen, die hun achterbannen goed herkenden. Ze schetsten hun opponent als de belichaming van die bedreigingen of als belemmering om de uitdagingen aan te pakken en ze positioneerden zichzelf als ankers voor hoop en beiden hebben loyale volgers en bittere criticasters. Je zou dus kunnen zeggen dat ze voor hun achterban onder deze omstandigheden de ideale leider zijn.

Elke stijl is effectief
Je zou dus kunnen zeggen dat elke stijl altijd wel ergens effectief is, maar daarmee sla je een belangrijke vraag over zegt Petriglieri. Het is van essentieel belang ook te vragen naar karakter, commitments en het soort volgelingen wat een stijl oproept. Wat zit er achter hun visie, welke stemmen laten ze doorklinken en wie leggen ze het zwijgen op? Wie plukt de voordelen en wie zal lijden als hun visies in werkelijkheid veranderen? Als je het over stijl hebt sla je gemakkelijk deze laatste vragen over en dan gaat het bij leiderschap al gauw alleen nog maar over het je achterban naar de zin maken.

De praktijk van leiderschap
Als het gaat om de praktijk van leiderschap dan tellen karakter, betrokkenheid en de relatie die je hebt met je volgers. Op een avond in Jakarta, toen we zaten te filosoferen over leiderschap met mas Setyo en zijn vrienden. Kwam mas Setyo met de vraag hoe je erin slaagt om de vertaalslag te maken van een leiderschapsconcept naar de praktijk van het leiding geven. Servant leadership, hoe doe je dat nou, hoe pas je dat nu toe? En diezelfde vraag kon je ook stellen bij coachend leiderschap, bij persoonlijk leiderschap, bij authentiek leiderschap en ga zo maar door. Ze hadden er al langer met elkaar over gesproken  en ze hadden ook een antwoord bedacht.

Er zijn
Het antwoord was ”er zijn” . Daar ging het volgens mijn vrienden om. Als het moeilijk is, zorgen dat je er bent, dat je beschikbaar en bereikbaar bent. Ik moest even aan ons koninklijk huis denken en begreep wat ze bedoelden. Misschien heb je niet het antwoord maar je bent er wel, omdat je de mensen met wie je werkt belangrijk vindt. Omdat je samen met hen wilt nadenken over oplossingen en misschien kunt zorgen voor de noodzakelijke hulpmiddelen. Setyo en zijn vrienden hebben dit bedacht naar aanleiding van hun tochten waarbij ze mensen begeleiden en gidsen in het oerwoud of in het hooggebergte. Wat is jouw antwoord op de vraag hoe je in de praktijk vorm geeft aan je idealen? Als je het leuk vindt hierover door te praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl