Groots of gruwelijk

Begin dit jaar verscheen het boek Daar werd wat gruwelijks verricht van Reggie Baay. het boek gaat over het slavernij verleden van Nederland. Slaven, die werden ingezet om voor onze voorouders te werken. het boek beschrijft de ellende, die door deze slavernij werd veroorzaakt. ook in onze tijd worden mensen nog vaak op één lijn geplaatst met de andere middelen, die we nodig hebben om onze organisaties resultaten te laten bereiken. Ook in onze tijd leidt dat tot misstanden,dat komt regelmatig in het nieuws. Door mensen als mensen te zien en als mensen met ze om te gaan kunnen deze nare uitwassen voorkomen worden

Groots
n 1941 werd het boek “Daar werd wat groots verricht” uitgebracht. Het werd samengesteld door Mr. W.H. van Helsdingen, de oud-voorzitter van de volksraad. De volksraad was een soort parlement. De raad had alleen adviesrecht en was samengesteld uit 30 vertegenwoordigers uit de diverse bevolkingsgroepen in de Indonesische archipel 25 Nederlanders en 5 in Indië levende Chinezen. In het voorwoord van het boek wordt aangesloten op de uitspraak van Jan Pietersz. Coen “Daär kan in Indië wat groots verricht worden”. Door de samenstellers van dit boek wordt het boek gezien als een getuigenis van”Neerlands grootsche streven om vrede en welvaart in haar Rijk overzee te brengen”.Dat er iets groots verricht werd wordt in onze tijd lang niet meer door iedereen erkent. Mensen, die er ooit woonden en werkten en, die gedwongen door de omstandigheden zo’n 60 jaar geleden naar Nederland kwamen zijn over het algemeen positiever over onze (de Nederlandsche verrichtingen daar) Maar, veel anderen stellen zich kritisch op waar het om ons koloniale verleden gaat.

Pasar malam
In Den Haag wordt sinds 1959 elk jaar een Pasar Malam georganiseerd. Pasar Malam betekent avondmarkt. Het is in Indonesië tot op de dag van vandaag een gewone aanduiding voor een markt, die ’s avonds gehouden wordt. In Nederland is de grote Pasar Malam in Den Haag een markt waar mensen, die ooit in Indonesië woonden, graag naar toe gaan. Ze kunnen dan weer even de sfeer ervaren van het land waar ze zich zo mee verbonden voelen.
Wij waren er afgelopen zondag.Een van de stands op de markt, die wij graag bezoeken is de stand van Van Stockum, een boek verkoper. Daar troffen we op een tafel het boek “Daar werd wat gruwelijks verricht”.van Reggie Baay. De schrijver zat zelf achter de tafel om zijn boek te signeren De titel van het boek riep onmiddellijk dat andere boek, het boek van Van Helsdingen bij mij op. “Daar werd wat groots verricht”. Wat betekende deze titel, gruwelijks tegenover groots. Een groter tegenstelling is nauwelijks denkbaar.Uit de ondertitel wordt duidelijk wat de achtergrond van deze tegnstelling is.

Slavernij
Het boek van Baay gaat over de slavernij in Nederlands-Indië. De slavernij, op basis waarvan een deel van dat “grootse” tot stand kwam. Daar werden enorme hoeveel heden slaven voor ingezet. Slaven, die overal vandaan gehaald werden. Baay beschrijft in zijn boek waar de slaven vandaan kwamen, hoe ze werden verhandeld, hoe ze werden behandeld. Hoeveel van de slaven om het leven kwamen door ziekte, straffen en andere ontberingen. In zijn boek en ook in het gesprek wat ik er met hem over had, verbaasd Baay zich over het feit dat er in Nederland zo weinig bekend is over dit aspect van ons verleden. We hebben het wel over de slavernij in Suriname. Maar, de slavernij in de Indonesische archipel komt in de geschiedenisboeken nauwelijks voor. In het boek van Baay lees je wat er gebeurt als Human resources echt als human resources gezien en behandeld worden. Als je leest waardoor het verschil in prijs bepaald wordt. Hoe voor spierkracht, vakbekwaamheid en een mooi uiterlijk, bij vrouwen, hogere prijzen betaald werden. Mensen werden niet als mensen behandeld. Helaas komt dat nog steeds voor. Nog steeds is er sprake van mensenhandel en maken ook grote merken gebruik van deze mensenhandel om hun grote daden te verrichten. Het is een aanpak die op gespannen voet staat met onze visie op leiderschap. In onze visie is evenwaardigheid de basis bij leiderschap. Vanuit die evenwaardigheid , werk je met andere mensen en niet met human resources aan het realiseren van met elkaar overeengekomen doelen. Het gaat om met elkaar. Browyn Fryer schrijft in haar artikel in de Harvard Business Review het volgende;” Als je niet voorbereid bent om ontslag te nemen of om ontslagen te worden, dan ben je geen werknemer, je bent geen professional maar je bent een slaaf”. Dat is een confronterende conclusie.

Excellent leiderschap
Excellent leiderschap betekent mensen de kans bieden het beste uit zichzelf te halen. Mensen de kans bieden om zich te ontwikkelen, zodat ze complexer en lastiger uitdagingen aan kunnen. Een excellente leider doet dat door samen met de mensen om zich heen vast te stellen welke doelen behaald gaan worden. Hoe kan je daarin samenwerken? Welke afspraken maak je daar samen over? Als je zo met elkaar samenwerkt wordt het niet gauw iets gruwelijks. Dan kun je iets groots tot stand brengen en er samen met plezier aan werken. Doe je dat niet, probeer je mensen in jouw gareel te dwingen, kijk je naar mensen zoals je naar je andere hulpbronnen kijkt dan wordt het gemakkelijk onprettig. Van Helsdingen zag dat ook al. In het slotwoord, wat hij schrijft in zijn boek, bekent hij dat er fouten werden gemaakt  en dat er meermalen sprake was van politiek mistasten. Pas in de troonrede van 1901werd het opheffen van de lokale bevolking de centrale gedragslijn. Daarmee komen de woorden van Coen in een totaal ander daglicht terecht. Ze kunnen ook gezien worden als een morele oproep om samen iets groots tot stand te brengen. Op die manier zijn de woorden van Coen nog steeds actueel. En, door er zo mee om te gaan, door te zoeken naar hoe je dingen samen oppakt,kan  voorkomen worden dat we er weer iets gruwelijks van maken.