Geven en nemen (Adam vs Adam)

Medewerkers die elkaar helpen en leiderschap waardoor dat wordt gestimuleerd, leiden tot grote effectiviteit in organisaties

Adam Smith
Halverwege de 18e eeuw schreef Adam Smith “The wealth of nations”, een werk waar veelvuldig naar verwezen wordt als het gaat om de inrichting van de economie. Smith wordt verguisd en geprezen. Hij wordt gezien als de aanstichter van een denken waarbij mensen alleen maar aan zichzelf denken en proberen steeds rijker te worden. En hij wordt ook gezien als degene, die ons tot het inzicht heeft gebracht dat de samenleving tot economische bloei komt als iedereen zo goed mogelijk voor zich zelf zorgt.
Een veel geciteerde uitspraak van Smith is dat we ons diner niet te danken hebben aan de goedheid van de slager, de brouwer en de bakker, maar juist omdat ze zo gedreven met hun eigen belang bezig zijn. In onze tijd kom je dat denken in veel organisaties tegen. Het is ook de gedachte achter competitie. Als we excelleren doen we dat al gauw ten opzichte van anderen en we doen de dingen waarvan we denken dat ze ons erbij helpen. Keukengeheimen, bedrijfsstrategieën en nieuwe vindingen houden we voor onszelf en als er concurrenten bij ons een training volgen, denken we wel eens stiekem: als ze maar niet de kunst komen afkijken.

Beperkte samenwerking
Deze houding leidt in bedrijven regelmatig tot een niet al te goede samenwerking. Mensen zijn inderdaad met hun eigen dingen bezig en proberen daarin positief op te vallen om zo misschien hogerop te komen in de organisatie. Het is iets wat gebeurt tussen individuen, tussen afdelingen en tussen bedrijven. Niet zelden wordt samenwerking geregeld door procedures, protocollen en reglementen. Juristen komen er vervolgens aan te pas om vast te stellen wanneer er buiten de paden wordt gewandeld en welke sancties daar dan op staan. Je doet de dingen waar je over gaat en als je er niet over gaat houdt je je handen thuis. Je weet maar nooit hoe het met aansprakelijkheden en verantwoordelijkheden zit.

Adam Grant
In dat verband is het boek van een andere Adam, Adam Grant – management professor aan de Wharton School van Pennsylvania, een verassend boek. De titel van het boek is “Give and Take”, a revolutionary approach to success. Het boek is gebaseerd op onderzoek naar het functioneren van onderzoeksteams na de gebeurtenissen van 9/11. Er zijn 64 teams onderzocht. De onderzoekers maakten een rangorde op basis van effectief zijn in de resultaten en ze kwamen tot de conclusie dat de meest bepalende factor behulpzaam gedrag van teamleden was. Niet het hebben van een gezamenlijke visie, niet het goed verdeeld zijn van verantwoordelijkheden of goed gedefinieerde rollen en ook niet het hebben van een goed beloningsbouwwerk of sterk leiderschap.
Nee, de meest bepalende factor was de bereidheid om elkaar te helpen. In een effectief team werd veel meer tijd besteed aan elkaar coachen, elkaar informeren, elkaar instructie geven, en aan hulp vragen. Hulp vragen is erg belangrijk omdat hulp vragen het geven veel gemakkelijker maakt.

Voordelen
De voordelen van deze aanpak zijn volgens Grant:

• Makkelijker problemen oplossen en sneller werken.
• Een sterker team met meer coördinatie.
• Makkelijke transfer van expertise naar nieuwe collega’s.
• Minder wisseling in uitvoering omdat mensen makkelijk iets van elkaar overnemen.
• Een omgeving waarin klanten en leveranciers het gevoel krijgen dat ze op de eerste plaats komen.

Grant gaat in zijn boek in op de ins en outs van deze resultaten voor bedrijven en het is niet moeilijk te bedenken dat het de taak van leiderschap is om ervoor te zorgen dat er een sfeer is waarin het belangrijk wordt om elkaar te helpen. Hoe krijg je mensen aan het informatie delen, hoe krijg je mensen aan het coachen, hoe creëer je een klimaat waarin het niet moeilijk is om hulp te vragen.

Leiderschap
Coachend leiderschap, gedeeld leiderschap en dienend leiderschap zijn leiderschapsstijlen die daar goede voorwaarden voor kunnen scheppen. Het is de leider, zoals Willem Verhoeven die beschrijft in zijn boek “De bescheiden leider” en waarvan je praktische uitwerking vindt in het boek “80 tips voor coachend leidinggeven”.
Leiderschap ondersteunt het ontstaan en handhaven van een cultuur, die elkaar helpen mogelijk maakt. Met elkaar afspraken maken over de kaders die het voor ieder individu mogelijk maken daar zo goed mogelijk in te kunnen functioneren. Ook daar is een coachende aanpak erg belangrijk in. Helpen is dan niet mensen dingen uit handen nemen maar mensen helpen om ze zo goed mogelijk te doen. Helpen moet niet tot een afschuif-cultuur leiden. Een cultuur waarin elkaar helpen centraal staat is ook een cultuur waarin je de ander ruimte laat en niet jouw werk op zijn bord legt.
Welk leiderschap heb jij nodig om tot meer effectiviteit in je organisatie te komen, door welke Adam laat jij je leiden?