Eerst begrijpen

Door je te laten leiden door vooronderstellingen maak je een flinke kans om de plank mis te slaan

Schaamte
Ik heb er de pest  in, ik schaam me en ik baal ervan. Dacht ik een mooi leiderschapsprogramma te kunnen gaan doen en nu blijkt een ander te zijn gekozen om het programma uit te voeren. Met mij hadden ze geen klik. Hoe kan dat nou? Ik was er zo van overtuigd dat de keuze wel op mij zou vallen. Ze kenden me vast al een beetje, want ik had al iets gedaan voor een organisatie  waar ze contact mee hadden. Onze eerste kennismaking was zelfs het resultaat van mond op mond. Hun organisatie is actief op hetzelfde terrein als de organisatie waarvoor ik mij nou met leiderschapsontwikkeling bezig houd. In die organisatie is men tevreden over de sessies die we samen hebben. Dus dacht ik: met deze nieuwe potentiële opdrachtgever gaat het ook lukken.

Goed voorbereid
Natuurlijk heb ik me serieus voorbereid, ik heb gezweet op offerte. Goed nagedacht over de opbouw van het programma. Ik heb geprobeerd om er toch weer iets bijzonders van te maken. De laatste inzichten over leiderschap heb ik erin verwerkt. Het programma wat ik opgesteld heb is zeer interactief, er is veel ruimte voor inbreng van de deelnemers. Het sluit aan op hun werkpraktijk en er is ook aan borging gedacht. Bij het ontwerp van het programma had ik de leertheorie van Kolb en het U-model van Scharmer voor ogen. Het zag er goed uit.
Vol vertrouwen ging ik naar het gesprek waar ik het programma mocht presenteren. Geen powerpoint trouwens. Het was de bedoeling om te onderzoeken of er een klik was tussen de groep en de mogelijke trainer.

Het gesprek
Het gesprek verliep gewoon, hoewel, ik voelde wel wat stroefheid. Ik merkte dat ik zo nu en dan aan het overtuigen en uitleggen ging. “Was het programma niet wat te theoretisch?” “Was de aanpak niet teveel beperkt tot het gedragsniveau?”. “Kwamen de diepere lagen als waarden, overtuigingen en emoties wel voldoende aan de orde?”.
Ik heb uitgelegd en toegelicht en ik heb dat met verve gedaan. Maar toen ik aan het eind van de middag thuis wilde beginnen met eten koken kreeg ik een telefoontje.

Geen klik
“Wat mijn idee was geweest bij het gesprek?” Ik werd voorzichtig. Wat betekende dit? Naar welke kant ging het kwartje vallen. En het kwartje viel, het viel de verkeerde kant op. Ze hadden met mij geen klik gevoeld. Ik schrok, ik was teleurgesteld, hoe kon dat nou?
Ik ben onmiddellijk weer in de stukken gedoken en ging toen pas goed lezen wat er stond. En ik zag het eigenlijk onmiddellijk. Nu begreep ik wat ze bedoelden. Nu zag ik dat ze aan de slag wilden met de diepere drijfveren, die uiteindelijk bepalen op welke manier je leiding geeft.

Vooronderstellingen
Ik was veel teveel uitgegaan van mijn eigen vooronderstellingen (zie de ladder van oordelen in het boek de Kunst van het vragenstellen van Willem Verhoeven), van mijn ervaringen met andere organisaties die ook met dit leiderschapsvraagstuk stoeien. Mijn programma was veel meer gebaseerd op alle analyses van grote bureaus, die bij andere organisaties voor deze opdracht worden gemaakt. Op die analyses sloot mijn programma aan. Niet op hetgeen de mensen van deze organisatie vanuit hun eigen kracht en inzicht hadden opgesteld. Wat had ik graag met ze gewerkt, wat een unieke kans was dit.
Het had heel goed gekund. Het programma excellent leiderschap wat wij in ons aanbod hebben, sluit perfect aan op de vraag van deze organisatie.

Eerst begrijpen
Wat ik nu graag met deze blog wil delen is dat het begint met luisteren en begrijpen. Elke keer opnieuw. Je vooronderstellingen dreigen je steeds weer in de weg te gaan zitten, dat geldt ook voor leiderschap. Begin altijd weer met begrijpen en luister goed, kijk goed, voel goed aan. Als je eerst begrepen hebt is de kans veel groter dat je optie, je idee of je oplossing aansluit bij wat de ander nodig heeft. In mijn trainingen en coaching probeer ik mensen daarin de weg te wijzen. Nu viel ik zelf in de kui waarvoor ik anderen tracht te behoeden. Hoe zorg jij ervoor dat je niet in zulke kuilen valt?