Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Een ander perspectief

12 juni 2015, gepubliceerd door Dirk Boersma

Ons gedrag wordt in hoge mate bepaald door onze vooronderstellingen. Dat is handig als we snel tot keuzes moeten komen in een spannende situatie. het is erg lastig als we echt in gesprek willen komen. Als we uit zijn op een dialoog. Waar moet je rekening mee houden? Hoe vindt je een ander perspectief

Belemmerende vooronderstellingen
We worden vaak weerhouden van het aangaan van een echt gesprek met anderen. Weerhoudenvan een gedachtewisseling, omdat ons hoofd vol zit met vooronderstellingen. Het gaat daarbij over vooronderstellingen over onszelf maar ook veronderstellingen over de ander. Zo heb ikzelf nog altijd veel last van de vooronderstelling dat mensen uit Amsterdam niet deugen. In mijn hoofd zijn ze arrogant, kunnen ze niet luisteren en hebben ze het idee dat ze mijlenver boven anderen uitsteken. Andere mensen zijn voor hen niet de moeite waard. Die vooronderstelling impliceert dat ik mij minder voel. En vanuit dat minder voelen heb ik altijd moeite om, om te gaan met mijn agressie als ik met mensen uit Amsterdam te maken heb. Het horen van een Amsterdamse tongval is al voldoende om mij op m’n hoede te laten zijn. Met plattelanders is het omgekeerd. Vooral als ze uit het Noorden van Nederland komen. Als ik mensen uit Groningen, Friesland of Drenthe ontmoet, laat ik alle voorzichtigheid varen. Ik voel me tot hen aangetrokken en laat automatisch mijn behoedzaamheid varen.

Supervisie
Het was Henri Zier, mijn supervisor aan het  en de schrijver van het boek Voor het eerst supervisie, die mij ruim 35 jaar geleden, hielp deze belemmerende vooronderstellingen te ontdekken. Hij hielp me ook die vooronderstellingen te hanteren om ze zo van hun negatieve consequenties te ontdoen. Zodat ik er niet langer door gehinderd werd en ze me geen parten meer speelden in mijn communicatie met mensen.
Alle mensen hebben te maken met vooronderstellingen. En we hebben maar een paar indrukken nodig om de vooronderstelling ons hoofd te laten vullen. Ik hoef maar een paar woorden met een Amsterdams accent of en Groning accent te horen of het complete plaatje heeft zich al gevormd. Van Henri Zier leerde ik dat het belangrijk was om op zo’n moment beter waar te nemen zodat ik kon toetsen of mijn vooronderstelling wel klopte. Of hoe ik mijn vooronderstelingen in en positief perspectief kon plaatsen. Zo kan je bijvoorbeeld een arrogante gesprekspartner ook zien als een kans om beter met arrogantie te leren omgaan. Of als een mogelijkheid om je eigen ideeën nog eens aan een kritisch onderzoek te laten onderwerpen.. Overigens, meestal klopte mijn vooronderstelling niet.

Dialoog
Zoals gezegd hebben alle mensen er mee te kampen. En, die vooronderstellingen maken het vaak lastig om met elkaar in gesprek te raken. Je vindt het moeilijk om mensen serieus te nemen of je voelt je op voorhand al niet serieus genomen. Beiden zijn verkeerde uitgangsposities voor een goede en serieuze dialoog.
Het is belangrijk om zaken in een ander perspectief te kunnen plaatsen zodat dialoog wel mogelijk wordt. In het boek Change van Watzlawick, Weakland en Fisch, staan veel mooie voorbeelden van zulke  perspectief verandering. Een ervan wil ik hier graag delen. Het gaat om een bezoek van de speciale Nazi gezant, die de Deense koning bezocht om met hem te praten over de definitieve oplossing van het Jodenvraagstuk in Denemarken. De gezant vroeg aan de koning hoe hij dat op ging lossen. De koning reageerde daarop met het volgende antwoord: ”Wij hebben geen Jodenprobleem, wij voelen ons niet minder dan Joden”. Volgens Watzlawick cs is dit een briljant voorbeeld van een nieuw perspectief aanbrengen. Of het ook passend was om het te voorkomen dat de Denen mee moesten doen aan het oppakken en afvoeren van Joodse mensen is de vraag. Want, enige tijd later kwam er een brief waarin stond dat ook in Denemarken alle Joden een gele ster moesten dragen. De koning stelde daarop dat er geen verschil was tussen de Joden en de andere Denen, en besloot daarom ook een gele ster op zijn kleren te bevestigen, een voorbeeld dat door zeer veel Denen werd gevolgd. Er zijn maar weinig Deense Joden in een vernietigingskamp terecht gekomen.

Toekomstbeeld
Als we in gesprek willen komen met ander mensen moeten we om te beginnen iets doen met onze eigen vooronderstellingen. Kloppen ze wel? Hoe kunnen we ze los laten?Kunnen we er iets positiefs mee doen? En, we moeten actief op zoek naar de vooronderstellingen van de mensen waarmee we te maken hebben. Als we ze kennen, kunnen we ze ook hanteren.
Onze aanpak van coachend leidinggeven begint met zaken in een ander perspectief plaatsen. We gaan niet wroeten in wat er mis is. We gaan niet analyseren of diagnosticeren. We gaan geen etiketten plakken. Nee, we beginnen met vast stellen waar we heen willen. Wat is het toekomstbeeld. En de vervolg vraag is wat betekent dat voor jou? Wat moet jij vanuit jou positie en jouw werkelijkheid doen om dat toekomstbeeld te realiseren? Met elkaar over een toekomstbeeld praten waar alle partijen zich in kunnen vinden, zorgt ervoor dat je blik gericht wordt op iets waar alle partijen iets aan hebben. Het biedt een mooi perspectief om met elkaar in gesprek te gaan.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063